Kavramsal Literatüre Katkıda Bulunmak Adına “Presenteeism” Olgusunun Türkçe Karşılığı Üzerine Bir Öneri

Yıl 2023, Sayı: 7, 35 - 48, 31.12.2023

Hülya Çağlar Çelebioğlu

Öz

Presenteeism literatüre ilk girdiği yıllarda ‘kusursuz devamlılık’ olarak ifade edilmiştir. Yıllar içerisinde kavramın örgütler üzerinde, maliyetleri artırmak ve performansı düşürmek gibi olumsuz etkileri tespit edilerek araştırmalara konu olduğu izlenmektedir. Kavramsal inceleme neticesinde devamsızlık davranışına kıyasla, olumsuz etkilerinin daha fazla olduğu görülen ‘presenteeism’ kavramını Türk Literatüründe ortak bir ifade ile karşılayan bir tanımlama bulunmadığı tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra kavramın, ulusal literatür çalışmalarında tanımlanan karşılıklarının kavrama ilişkin anlam sınıflandırmasına göre yetersiz kaldığı, bilimsel çalışmalarda kullanılmış olan ve kabul gören üç anlamı aynı anda ifade etmediği, kavramı ağırlıklı olarak üç farklı anlamından sadece biriyle ifade ettiği fark edilmiştir.
Bu bakış açısı ile “Persenteeism “kavramına ilişkin uluslararası, ulusal literatürde yapılmış olan doktora, yüksek lisan tezleri ve makaleler taranmıştır. TDK sözlükleri esas alınmak kaydı ile anlam bütünlüğünü sağlayacağı aynı zamanda gerek gündelik hayatta gerekse bilimsel çalışmalarda kullanımı kolay ve daha anlaşılır olacağı düşünülerek yeni bir kavram önerisinde bulunulmuştur. Çalışmanın, Presenteeism” kavramının bundan sonraki araştırmalarda önerildiği üzere “Sağlıksız Devamlılık” olarak kullanılması yoluyla kavrama ilişkin anlam bütünlüğünü korumak ve literatür devamlılığını sağlamak anlamında olumlu katkısı olacağı öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Presenteeism, Sağlıksız Devamlılık, Devamsızlık, İşte Var Ola(ma)ma

A Suggestion on the Turkish Equivalent of the Phenomenon of “Presenteeism” in order to Contribute to the Conceptual Literature

Öz

Presenteeism was expressed as 'perfect continuity' in the first years of its introduction into the literature. Over the years, presenteeism has become a central research topic due to its negative impacts on organizations, including increased costs and reduced performance. As a result of the conceptual analysis, it has been determined that there is no definition in the Turkish literature that meets the concept of 'presenteeism', which has more negative effects compared to absenteeism behavior. Additionally, it has been observed that the equivalents of the concept defined in the Turkish literature are insufficient according to the meaning classification, as they basically express the concept with just one of its three different meanings rather than all three of its accepted and used meanings in scientific studies.
The literature on the subject of "Persenteeism" in the national and international literature, including PhD and master's theses, was searched. Drawing on TDK dictionaries, we propose 'Unhealthy Attendance' as a more comprehensive Turkish equivalent for “Presenteeism”, considering that it will provide integrity of meaning in both daily life and scientific studies and will be easier and more understandable to use. As a result of this study, it is predicted that the proposed expression "Unhealthy Attendance" will maintain the integrity of meaning by meeting the three meanings emphasized in scientific studies at the same time and will contribute positively to the national literature by providing continuity.

Anahtar Kelimeler

Presenteeism, Unreliable Continuity, Absenteeism, (Non-Availability) at Work

Kaynakça

• Adıgüzel, O., & Erdoğan, A. (2014). Çağdaş Bakış Açısıyla İş Gören Devamsızlığı, Nedenleri, Örgüte Etkileri Ve Çözüm Önerileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 5(10), 1-25.
• Akdoğan, A. A., Harmancı, Y., ve Bayram, A. (2018). Algılanan Örgütsel Adalet ve İşte Var Olamama (Presenteeism). MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 198.
• Anık Baysal, İ., Baysal, G., Aksu, G., ve Aksu, N. (2014). Presenteeism (İşte Varolamama Sorunu) ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Adnan Menderes Üniversitesi Akademik Personeli Üzerinde Bir Uygulama. Electronic Journal of Vocational College, 134-152.
• Aronsson, G., Gustafsson, , K., & Dallner, M. (2000). Sick but yet at work. An empirical study of sickness presenteeism. Epidemiol Community Health, 502-509.
• Aslaner, E., ve Boylu, A. (2015). İş Hayatında Presenteeism: Otel İşletmeleri Açısından Bir Değerlendirme. Journal Of Business Resarch Turk, 7(4), 126-136.
• Bakan, İ., Doğan, M., ve Koçdemir, M. (2018). Presenteeism ile Algılanan Sosyal Destek Tükenmişlik Arasındaki İlişki: Adana İlinde Bir Alan Araştırması. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(6), 155-173.
• Burton, W. N., Daniel, j. C., Chin-Yu Chen, Alyssa, B., Schultz, & Dee W, E. (1999). The Role of Health Risk Factors and Disease on Worker Productivity. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 41(10), 863-877.
• CambridgeDictionary.(2019,1107). https://dictionary.cambridge.org/us/dictionary/english/e-commerce adresinden alındı
• Canfield, G. W., & Soash, D. G. (1995). Presenteeism—A constructive view. Personnel Journal, 34, 94-97.
• Coşkun, Ö. (2012). İki İşyerinde İşe Devamsızlık ve Kendini İşe Verememe. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Cooper, C. L., & Lu, L. (1996). Presenteeism as a global phenonmena: Unraveling the psychosocial mechanisms from the perspective of social cognitive theory. Cross Cultural & Strategic Management, s. Vol. 23 Iss 2 pp.
• Cooper, C., & Dewe, P. (2008, Aralık 1). Well-being—absenteeism, presenteeism, costs and challenges. OccupationalMedicine,58(8),522-524. doi:https://doi.org/10.1093/occmed/kqn124
• Çağlar Çelebioğlu, H. (2019). Kabin memurlarında görülen presenteeism ile işe adanmışlık ve işini kaybetme korkusu arasındaki ilişki. İstanbul: Altınbaş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı.
• Çiftçi, B. (2010). İşte Var Ol(ama)ma Sorunu ve Çözüm Önerileri. Çalışma ve Toplum, 155160.
• D'Abate, C. P., & Eddy, E. R. (2007). Engaging in Personal Business on the Job: Extending the Presenteeism Construct. . Human Resource Development Quarterly, 3(18), 361-383.
• Dew, K., Keefe, , V., & Small, K. (2005). Choosing’ to work when sick:workplace presenteeism. Social Science & Medicine, 60(10), 2273-2282.
• Duncan, P. A. (2016). A Correlational Study of Organizational Costs, Commitment, Efficacy and Presenteeism/Absenteeism in Public Safety Employees. Phoenix, Arizona: Grand Canyon University.
• Erbaşlar, G., ve Dokur, Ş. (2016). Elekronik Ticaret. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic.Ltd.Şti.
• Evans, G. C. (2004). Health and work productivity assessment: State of the art or state of flux? Journal of Occupational and Environmental Medicine, 46, 3-11.
• Firns, I., Anthony, T., & Grant, O. (2006). Absenteeism in Times of Rapid Organizational Change. Strategic Change, 15(3), 113-128.
• Gilbreath, B., & Karimi, L. (2012). Supervisor Behavior and Employee Presenteeism: International Journal of Leadership Studies , 7(1), 114-131.
• Günbeyi, M., & Gündoğdu, T. (2010). Polis Teşkilatının İşkolik Çalışanları. Doğuş Üniversitesi Dergis, 11(1), 56-63.
• Grinyer, A., & Singleton, V. (2000). Sickness absence as risk- taking behaviour:astudy of organisational and cultural factors in the public sector. Health,Risk and Society, 2, 7-21.
• Hansen, C. D., & Johan , H. A. (2008). Going ill to Work- What Personal Circumstances, Attitudes and Work-related Factors are Associated with Sickness Presenteeism. Social Science and Medicine, 67(6), 956-964.
• Hemp, P. (2004). Presenteeism: At Work—But Out of It. harvard business review, 4-6. Houdmont, J., Leka, S., & Sinclair, R. R. (2012). Jonathan Houdmont, Stavroula Leka, Robert R. Sinclair. G. Johns içinde, Presenteeism: A Short History and a Cautionary Tale (s. 204-204). UK: John Wiley & Sons, Ltd.
• Houdmont, J., Leka, S., & Sinclair, R. R. (2012). Jonathan Houdmont, Stavroula Leka, Robert R. Sinclair. In G. Johns, Presenteeism: A Short History and a Cautionary Tale (pp. 204-204). UK: John Wiley & Sons, Ltd.
• Hummer, J., Sherman, B., & Quinn, N. (2002). Present and unaccounted for. Occupational Health & Safety, 71, 40– 44, 100., 71, 40-44,100.
• Johansson, G., & Lundberg, I. (2004). Adjustment latitude and attendance requirements as determinants of sickness absence or attendance. Empirical tests of the illness flexibility model. Social Science & Medicine, 58, 1857-1868.
• Johns, G. (2009, 7 6). Presenteeism in the workplace:A review and research agenda. Journal of Organizational Behavior, 524-528-530.
• Jr., W. T. (2005). Absenteeısm And Presenteeısm As Related To Self-Reported Health Status And Health Belıefs Of Tennessee Safety And Health Professıonals. Tennessee: The University of Tennessee, Knoxville.
• Kadı, F., ve Peker, C. (2015). Analyzing the Factors Affecting E-Commerce in Turkey. International Journal of Management, Accounting and Economics, 1319-1339.
• Kantarcı, Öget; Özalp, Murat; Sezginsoy, Cenk; Özaşkınlı, Ozan; Cavlak, Cihan. (2017, 4). Dijitalleşen Dünyada Ekonominin İtici Gücü: E-Ticaret. www.tusiad.org: https://www.eticaretraporu.org/wp- content/uploads/2017/04/TUSIAD_ETicaret_Raporu_2017.pdf adresinden alındı
• Kivimaki, M., Head, J., Ferrie, J. E., Hemingway, H., Shipley, M. J., Vahtera, j., & vd. (2005). Working while ill as a risk factor for serious coronary events: The Whitehall II study. American Journal of Public Health, 95, 98–102. American Journal of Public Health, 95, 98102.
• Koopman, C., Pelletier, K. R., Murray, J. F., Sharda, C. E., Berger, M. L., & Turpin, R. S. (2002). Stanford Presenteeism Scale: Health Status and Employee Productivity. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 44, 14-20.
• Lack, D. M. (2011). Presenteeism Revisited: A Comprehensive Review. AAOHN Journal; Thorofare, 78-81-82.
• Lowe, g. (2002). Here in body, absent in productivity: presenteeism hurts output, quality of work-life and employee health. Canadian HR Reporter: The National Journal of Human Resource Management, December, 1-2.
• Meerding, W.-J., W.Ijzelenberg, M.A, K., Johan, L. S., & A.Burdof. (2005). Health Problems Lead to Considerable Productivity Loss at Work Among Workers with High Physical Load Jobs. Journal of Clinical Epidemiology, 58(5), 517-523.
• Murray, M. K., & Cooper, C. L. (2018). Presenteeism: An Introduction to a Prevailing Global Phenomenon. L. L. Cary L. Cooper içinde, Presenteeism At Work (s. 5-8-9-11). Cambridge: Cambridge University Press.
• Muthukutti, A. (2018, 11 27). Motivation is an art that makes business profitable. Daily Mirror Business: http://www.dailymirror.lk/63355/motivation-is-an-art-that- makesbusinessprofitable adresinden alındı
• Nowak, J., Emmermacher, A., Wendsche, J., Döbler, A. S., & Wegge, J. (2022). Presenteeism and absenteeism in the manufacturing sector: A multilevel approach identifying underlying factors and relations to health. Current Psychology: Current Psychology: A Journal for Diverse Perspectives on Diverse Psychological Issues, 1214412164.
• Oluyemi, J. A., Adejoke, J. A., & Deborah, A. (2019). Presenteeısm In Work Places And Its Implıcatıons On Employees’ Health: Experıences Of Bankers In The Nıgerıan Bankıng Sector. Journal Of Language, Technology & Entrepreneurshıp In Afrıca V, 10(1), 82-93.
• Özmen, G. (2011). Presenteizm ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Tekstil Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (2023, 07 7).
• Pauly, V. M., Nicholson, S., Polsky, D., Berger, M. L., & Sharda, C. (2008). Valuing Reductions in on-the-job Illness: Presenteeism from Managerial and Economic Perspectives. Health Economics, 469-485.
• Quazi, H. (2013). Introduction. H. Quazi içinde, Presenteeism The Invisible Cost to Organizations (s. 2-23-24-41-49-50). UK: Macmillan Publishers Limited. Roe , R. A., & Diepen, B. (2011). Employee Health and Presenteeism: The Challenge for Human Resources Management. C. Cary içinde, New Directions in Organizational Psychology and Behavioral Medicine (s. 239-258). Londra: Routledge.
• Sackett, O. (2018, 12 06). why your employees may not be workıng at optımal levels and what you can do about ıt. globalchallenge.virginpulse.com: https://gccmarketing.blob.core.windows.net/marketing- site/marketo/resources/presenteeism/us-presenteeism-whitepaper.pdf adresinden alındı Samalopanan, A. (2018, Ocak 1). Presentism in Workplace: Systematic Review and Development of an Integrated Model. International Journal of Arts, Humanities and Management Studies, s. 12.
• Sanderson, K., Tilse, E., Nicholson, J., Oldenburg, B., & Graves, N. (2007). Which presenteeism measures are more sensitive to depression and anxiety? Journal of Affective Disorders, 101, 65-74.
• Schaefer, P. (2015, 04 16). The Hidden Costs of Presenteeism: Cause solutions . www.buisnessknowhow.com: http//:www.buisnessknowhow.com.manage/presenteeism.htm adresinden alındı
• Sheridan, A. (2004). Chronic Presenteeism: The Multiple Dimensions to Men’s Absence from Part-Time Work Gender. Work and Organization, 11(2), 207-225.
• Schultz, A. B., Chen , C.-Y., & Edington, D. W. (2009). The Cost and Impact of Health Conditions on Presenteeism to Employers. Pharmacoeconomics, 366-367.
• Simpson, R. (1998). Presenteeism, power and organizational change: Long hours as a career barrier and the impact on the working lives of women managers. British Journal of Management, 9, 37-50.
• Smith, D. J. (1970). Absenteeism and presenteeism in industry. Archives of Environmental Health, 21, 670-677. Stolz, R. L. (1993). Reducing turnover through incentive programs. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 34-79.
• Şanlımeşhur, Ö. (2018). Şanlımeşhur, Ö. (2018). Presenteeism (İşte İstemeyerek Var Olma) Kavramını Etkileyen ve Bu Kavramdan Etkilenen Faktörler: Alışveriş Merkezlerinde Bir Araştırma. İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi. İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi.
• Şahin, F. (2011). İşe Devamsızlığın Nedenleri, Sonuçları ve Örgütler İçin Önemi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, s. 24-39
• Telli Danışmaz, A. (2022). Presenteeism ile İlgili Yazılan Lisansüstü Tezlerinden Üretilen Makalelerin Araştırma Yöntemleri Bakımından İncelenmesi. Journal of Social Research and Behavioral Sciences, 8(17). Temmuz 2023 tarihinde Dergi Park Akademik & YÖK BaşkanlığıTezMerkezi:
• http://dergipark.gov.tr/search?q=Presenteeism+&type=basic&section=articles&https://tez. yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alındı
• Turpin, R. S., Ozmınkowski, R. J., Sharda, C. E., Collins, J. J., Berger, M. L., Bıllottı, G. M., . . . Nicholson, S. (2004). Reliability and validity of the Stanford presenteeism scale. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 46, 1123-1133.
• Türk Dil Kurumu. (2018, 11 23). http://www.tdk.gov.tr: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5bf7e 013e2ef27.51049556 adresinden alındı
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (2023). Temmuz 2023 tarihinde https://www.tdk.gov.tr/: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Ulu, S., Özdevecioğlu, M., Ardıç, K. (2016). Kişilik Özelliklerinin Hasta İken İşe Gelme (Presenteizm) Davranışı Üzerindeki Etkileri İmalat Sanayiinde Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 167-181.
• Werapitiya, C., Opatha, H., & Fernando, R. (2015). Presenteeism: Its Importance, Conceptual Clarifications, and Working Definition. Colombo, Sri Lanka: International Conference on Business Management.
• Whitehouse, D. (2005). Workplace presenteeism: How behavioral professionals can make a difference. Behavioral Healthcare Tomorrow, 14-32.
• Widera, E., Chang, A., & Chen, H. L. (2010). Presenteeism: A Public Health Hazard. Journal of General Internal Medicine, 1244-1247. 02 14, 2019 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/44674518 adresinden alındı
• Worrall, L., Cooper, C., & Campbell, F. (2000). The new reality for UK managers: Perpetual change and employment instability. Work, Employment & Society, 14, 647-668.
• Yıldız, H., ve Yıldız, B. (2013). İş Yaşamında Presenteeism-Sözde Var Olma-Olgusu:Sağlık ve Verimlilik Açısından Önemi. 7.Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, (s. 819-830). Konya.
• Yamashıta, M., & Mikako, A. (2008). Reliability and Validity of the Japanese Version of the Stanford Presenteeism Scale in Female Employees at 2 Japanese Enterprises. Journal of Occupational Health, 50(1), 66-69.
• Yavan, Ö. (2017). Çalışanların İşe Gitmeme ve Çalışıyor Gibi Görünme Davranışları Üzerine Bir Araştırma:Zonguldak Ak Taşkömürü Kurumu Örneği. International Journal of Economic and Administrative Studies, 3(3), 249-276.