İhsan Abidin Bey’in Gözlemlerine Göre Erzurum Vilayetinde Ziraat Hayatı

Yıl 2024, Sayı: 9, 140 - 157

Selahattin Tozlu Çevirmen: Selahattin Tozlu

https://doi.org/10.52003/etutdergisi.1560906

Öz

Bu çalışma, İhsan Abidin’in 1922-1927 yılları arasında altı yıl Anadolu’da yaptığı gözlemlerde Erzurum vilayetinin ziraatini içerir. Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Erzurum vilayetinde ziraat ve hayvancılık hakkında bilgi verilmiştir. Altı yıl boyunca yıllık izinlerini çalışarak geçiren İhsan Abidin, Anadolu ziraat hayatına ayırdığı üç ciltlik çok değerli gözlem ve derlemeler kitabıdır. Bu üç ciltlik eserin her birinde Erzurum Vilayetine ilişkin bilgi vardır, ancak özellikle birinci ciltte Erzurum’a ait özel bir başlık bulunur. Hem bu kısım hem de diğer ilgili bilgiler bu yazıya alınmıştır. Genel ziraatın yanı sıra yöredeki hayvan ırkları ve bunların özellikleri ile ilgili derlemeleri ise çok ayrı değerdedir. Çalışmada Doğu Anadolu hayvancılığın neden önemli olduğu ve bölge için ehemmiyeti hakkında da bilgi verilmiştir. Çalışmada İhsan Abidin’in verdiği bilgiler derleme yoluyla elde edilen bilgilerle notlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Erzurum Vilayeti, İhsan Abidin, ziraat, hayvancılık.

Kaynakça

• BOA, Ayniyat Defteri, nu. 829.
• BOA, DH. ŞFR, 521/95.
• BOA, HAT, 1040/43065.
• Evliya Çelebi, Evliya Çelebi Seyahatnamesi (2. Kitap), yay. haz. Zekeriya Kurşun-Seyit Ali Kahraman-Yücel Dağlı, Yapı-Kredi Yay., İstanbul 1999.
• İhsan Âbidin. (1928). Anadolu Ziraat ve Yetişdirme Vaziyeti (Morfoloji, Kılimatoloji, Ziraat ve Yetişdirme Şerait-i Tabiiyye ve İktisadiyyesi, Anadolu Mecmua-i Hayvâniyyesinin Menşeleri ve Tasnifi), I. İstanbul: Resimli Ay Matbaası Türk Limited Şirketi.
• Taylor, J. G, “Report by Consul Taylor, on the Trade and Sheep and Cattle Farming of the Consulate of Koordistan during the Year 1870”, Commecial Reports Received at Foreign Office from Her Majesty’s Consuls in 1871, London 1871, s. 1072-1087.
• Tozlu, S. (2002). “Erzurum Sazlıkları (Reedbeds in Erzurum)”, Doğu Coğrafya Dergisi, V/7: 187-219.
• Tozlu, S. (2022a). “Doğu Anadolu Ovaları ve Yaylaları”. ETÜT Dergisi, 4, Haziran: 101-126.
• Tozlu, S. (2022b). “İhsan Abidin Bey’in Bilgilerine Göre Erzincan, Dersim ve Elaziz Vilayetlerinde Ziraat”, ETÜT Dergisi, 5, Aralık: 88-111.
• Tozlu, S. & Kılıç, Ü. (2011). “Erzurum Ziraat Tarihinden Notlar: Zeyrek”, Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 3/4: 101-115.
• Ürkmez, N. & Küçükuğurlu, M. (2024). “İngiliz Konsolos Memuru Henry Hunter Calvert’in Raporuna Göre Erzurum Ziraat Hayatı (1847)”, Turcology Research, 80: 396-409.
• Ürkmez, N. & Küçükuğurlu, M. (2024). İngiliz Konsolos Memuru Henry Hunter Calvert’in Raporuna Göre 19. Yüzyılın Ortalarında Erzurum (İdarî, İktisadî, Sosyal ve Coğrafî Durum). Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20: 25-41.