HASTALARIN SOSYAL DESTEKLERİ BAKIM ALGILAYIŞLARINI ETKİLER Mİ?

Yıl 2021, , 245 - 250, 24.12.2021

Hasan Köse Gülçin Avşar

https://doi.org/10.34108/eujhs.1040287

Öz

Araştırma hastaların sosyal destekleri ile hemşirelik bakımını algılayışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde olan bu araştırmanın evrenini; Bingöl Devlet Hastanesi’nin cerrahi ve dahili servislerinde yatan hastalar oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise 1 Aralık 2018-1 Ocak 2019 tarihleri arasında hastanede yatan, araştırmaya dahil edilme kriterlerini taşıyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 299 hasta oluşturmuştur. Veriler “Hasta Bilgi Toplama Formu”, “Hastanın Hemşirelik Bakımını Algılayışı Ölçeği” ve “Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmada hastaların %76.6’sının evli olduğu, %81.6’sının daha önce hastanede yattığı, %52.8’inin kronik bir hastalığa sahip olduğu bulunmuştur. Hastaların Hemşirelik Bakımını Algılayışı Ölçeği’inden aldıkları puan ortalaması 66.28±9.99, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nden aldıkları toplam puan ortalaması 67.68±14.15, alt boyutlardan; algılanan aile desteği puan ortalaması 24.30±5.05, algılanan özel insan desteği puan ortalaması 24.24±4.79 ve algılanan arkadaş desteği puan ortalaması 19.14±7.12 olarak saptanmıştır. Hastaların hemşirelik bakımı algılayışları ile sosyal destekleri arasındaki ilişki incelendiğinde ise; Hemşirelik bakımını algılayış puanları ile Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin tüm alt boyut ölçek değerleri arasında pozitif yönde çok zayıf bir ilişki (aile desteği için r=0.137, p=0.018; özel bir insan için r=0.119, p=0.039 ve arkadaşı desteği için r=0.169, p=0.003) olduğu bulunmuştur. Çalışma sonucunda sosyal destek ile hemşirelik bakım algılayışı arasında çok zayıf bir ilişki olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Algılanan sosyal destek, hemşirelik, hemşirelik bakımı algılayışı.

DO PATIENTS' SOCIAL SUPPORTS AFFECT THEIR PERCEPTION OF CARE

Öz

The study was conducted to evaluate the relationship between patients' social support and their perception of nursing care. The universe of this descriptive and relationship seeking study is the patients in the surgical and internal services of Bingöl State Hospital. The sample of the study consisted of 299 patients who were hospitalized between December 1, 2018 and January 1, 2019, and who met the inclusion criteria and accepted to participate in the study. The data were collected through "Patient Information Collection Form", "Patient Perception of Nursing Care Scale" and "Multidimensional Scale of Perceived Social Support". In the study, it was found that 76.6% of the patients were married, 81.6% were hospitalized before, and 52.8% had a chronic disease. The average score of the Patients' Perception of Nursing Care Scale was 66.28 ± 9.99, and the average score they got from the Multidimensional Scale of Perceived Social Support was 67.68 ± 14.15, from the sub-dimensions; Perceived family support mean score was 24.30 ± 5.05, perceived special human support mean score was 24.24 ± 4.79, and perceived friend support mean score was 19.14 ± 7.12. When the relationship between the nursing care perceptions of patients and their social support was examined, a very weak positive correlation was found between the total score average of the Nursing Care Perception Scale and all sub-dimension scale values of the Multidimensional Scale of Perceived Social Support (r = 0.137, p = 0.018 for family support; for a special person r = 0.119, p = 0.039 and r = 0.169, p = 0.003) for friend support. In conclusion, it was determined that there was a very weak relationship between social support and nursing care perception.

Anahtar Kelimeler

Nursing, nursing care perception, perceived social support.

Kaynakça

• Yılmaz M. Sağlık bakım kalitesinin bir ölçütü: Hasta memnuniyeti. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001; 5:70-74.
• Karadağ G, Uçan Ö. Hemşirelik eğitimi ve kalite. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006; 1:42-51.
• Engster D. Rethinking care theory: The practice of caring and the obligation to care. Hypatia 2005; 20:50-74.
• Wysong PR, Driver E. Patients’ perceptions of nurses’ skill. Critical Care Nurse 2009; 29:24-37.
• Hajinezhad ME, Azodi P. Nurse caring behaviors from patients’ and nurses’ perspective: A comparative study. European Online Journal of Natural and Social Sciences 2014; 3:1010-1017.
• Uzun Ö. Hemşirelik bakım kalitesi ile ilgili Newcastle memnuniyet ölçeğinin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenirliliğinin saptanması. Türk Hemşireler Dergisi 2003; 54:16-24.
• Ardahan M. Sosyal destek ve hemşirelik. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 9:68-75.
• Fertelli TK, Tuncay FÖ. Relationship between Care Burden, Social Support and Quality of Life in Caregivers of Individual with Stroke. JAREN 2019; 5(2):107:115.
• Kaşıkçı M, Çoban G, Ünsal A, Avşar G. Üniversite son sınıf öğrencilerinde aileden ve arkadaştan algılanan sosyal destek ve benlik saygısı. İÜFN Hem Dergisi 2009; 17:158-165.
• Çoban Gİ, Kaşıkçı M. Hastaların hemşirelik bakımını algılayışları. İÜFN Hem Dergisi 2008; 63:165-171.
• Kol E, Geçkil E, Arıkan C, ve ark. Türkiye’de hemşirelik bakım algısının incelenmesi. ACU Sağlık Bil Dergisi 2017; 3:163-172.
• Dayapoğlu N, Tan M. İnmeli hastaların aileden aldıkları sosyal destek. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 12:41-48.
• Dozier A, Kitzman H, Ingersoll G, Holmberg S, Schultz A. Development of an instrument to measure patient perception of the quality of nursing care. Research in Nursing & Health 2001; 24:506-517.
• Çoban GI, Kasikci M. Reliability and validity of the scale of patient perception of hospital experience with nursing care in a Turkish population. Journal of Clinical Nursing 2010; 19:1929-1934.
• Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG ve ark. The Multidimensional scale of perceived social support. J Pers Assess 1988; 52:30-41.
• Eker D, Arkar H, Yaldız H. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12(1):17-25.
• Kayrakcı F, Özşaker E. Cerrahi hastalarının hemşirelik bakımından memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi. FN Hem Dergisi 2014; 22:105-113.
• Samina M, Qadri GJ, Tabish SA, Samiya M, Riyaz R. Patient’s perception of nursing care at a large teaching hospital in India. Int J Health Sci (Qassim) 2010; 2:92-100.
• Twayana S, Adhikari RH. Patient’s perception regarding nursing care at inpatient department of hospitals in Bhaktapur District. International Journal of Scientific and Research Publications 2015; 5:177-179.
• Şentürk S, Yılmaz AF, Yalçın P, Başoğlu SŞ. Hastaların hemşirelik bakımını algılayış düzeylerinin belirlenmesi. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi 2018; 5:61-66.
• Arslan S, Nazik E, Tanrıverdi D, Gürdil S. Hastaların sağlık hizmetlerinden ve hemşirelik bakımından memnuniyetlerinin belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin 2012; 11:717-724.
• İçyeroğlu G, Karabulutlu E. Hastaların hemşirelik bakımından memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2011; 6:67-81.
• Yılmaz E, Nazik F. Annelerin doğumu algılayışı ile hemşirelik bakımını algılayışı arasındaki ilişki. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi 2018; 15:52-56.
• Buldan Ö, Kurban KZ. Kronik hastalığı olan olguların anksiyete ve depresyon düzeyleri ile hemşirelik bakımı algısı arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler. DEUHFED 2018; 11:274-282.
• Demir Y, Arslan GG, Eşer İ, Khorshid L. Bir eğitim hastanesinde hastaların hemşirelik hizmetlerinden memnuniyet düzeylerinin incelenmesi. İÜFN Hemşirelik Dergisi 2011; 19:68-76.
• Tuğut N, Gölbaşı Z. Bir üniversite hastanesi kadın hastalıkları ve doğum servisinde yatan hastaların hemşirelik hizmetlerinden memnuniyet düzeyleri ve etkileyen bazı faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2013; 10:38-45.
• Topuz Ş, Erdem Y, Akdemir H. Bir devlet hastanesinde yatan hastaların memnuniyet düzeyleri. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi 2014; 16:31-34.
• Arslantaş H, Adana F, Kaya F, Turan D. Hastalarda umutsuzluk ve sosyal destek düzeyi ve bunları etkileyen faktörler. İÜFN Hemşirelik Dergisi 2010; 18:87-97.
• Özdemir A, Kavak F, Gültekin A. Determining the self efficacy perceived with social support in type II diabetes patients. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences 2019; 11(3):305-312.
• Karakurt P, Aşılar HR, Yıldırım A. Diyabetli hastaların öz-bakım gücü ve algıladıkları sosyal desteğin değerlendirilmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2013; 14:1-9
• Pehlivan S, Ovayolu N. Hemodiyaliz hastalarının aileden aldıkları sosyal destek ile depresyon düzeyleri arasındaki ilişki. Nefroloji Hemşirelik Dergisi 2008; 5(1-2):50-54.
• Osamor PE. Social support and management of hypertension in South-west Nigeria. Cardiovascular journal of Africa 2015; 26(1):29-33.
• Schiøtz ML, Bøgelund M, Almdal T, Jensen BB, Willaing I. Social support and self-management behaviour among patients with Type 2 diabetes. Diabetic Medicine 2012; 29:654-661.