HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN ETİK DUYARLILIKLARI İLE ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2018, Cilt: 27 Sayı: 3, 192 - 198, 25.12.2018

Aynur Kızılırmak

Öz

Araştırma, hemşirelik öğrencilerinin etik duyarlılıkları
ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla kesitsel, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak
yapılmıştır.
Araştırma bir üniversitenin sağlık yüksekokulunun
hemşirelik bölümünde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2016-2017 eğitim ve öğretim yılı bahar döneminde
2., 3. ve 4. sınıfta öğrenim görmekte olan 324 hemşirelik
öğrencisi oluşturmuştur. Örneklem seçimine gidilmeyerek araştırmaya katılmayı kabul eden 233 öğrenci örneklem kapsamına alınmış olup, evrenin %72’sine ulaşılmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından literatür
doğrultusunda hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Hemşirelik Öğrencileri İçin Uyarlanmış Etik Duyarlılık Ölçeği
(HÖUEDÖ) ve Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimleri
Ölçeği (KEDEÖ) kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada
öğrencilerin yaş ortalaması 21.54±2.00 olup, %72.1’i
kız, %27.9’u erkek’tir. Öğrencilerin %68.7’sinin etik
sorunlarla karşılaştığı, etik sorun ile karşılaşan öğrencilerin %77.5’inin bireye hastalığı hakkında bilgi verme,
%74.3’ünün ise bakım uygulamaları konusunda etik
sorunlarla karşılaştığı bulunmuştur. Öğrencilerin,
HÖUEDÖ puan ortalaması 4.63± 0.56, KEDEÖ puan ortalaması 215.87±22.52 olarak saptanmıştır. Hemşirelik
öğrencilerinin etik duyarlılığının nötr, eleştirel düşünme
eğilimlerinin ise düşük düzeyde olduğu saptanmıştır.
Öğrencilerin etik duyarlılık ve eleştirel düşünme eğilimleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir (p>0.05).

Anahtar Kelimeler

Etik Duyarlılık, Hemşirelik, Hemşirelik Öğrencileri, Eleştirel düşünme

THE RELATION BETWEEN ETHICAL SENSITIVITY AND CRITICAL THINKING DISPOSITION OF NURSING STUDENTS

Öz

The study was conducted as cross-sectional, descriptive
and correlative to determine the relation between ethical sensitivity and critical thinking of nursing students.
The study was conducted at nursing department in a
health vocational college of a university. Universe of the
study was comprised of 324 students, the 2nd, 3rd and 4th
year students in the spring term of the 2016-2017 academic year. Sample selection was not done as 233 students volunteered and consented to participate in the
study, and thus 72% of the study population was provided. Data was collected with Personal Information
Form prepared by the researcher in line with the literature, Modified Moral Sensitivity Questionnaire for Student Nurses (MMSQSN) and California Critical Thinking
Dispositions Inventory (CCTDI). The mean age of the
students in the study was 21.54±2.00, 72.1% of them
were girls and 27.9% of them were boys. It has been
detected that 68.7% of the students had ethical problems and 77.5% of these students experienced this
problem when giving information to patients about
their diseases, and 74.3% had problems with care applications. The mean ESSANS score of the students was
4.63± 0.56, the meanCCTDI score mean was 215.87±
22.52. It has been found that ethical sensitivity of nursing student was neutral, critical thinking disposition
was low. There was no significant correlation between
ESSANS and CCTDI score means of the students
(p>0.05) . 

Anahtar Kelimeler

Ethical sensitivity, Nursing, Nursing Students, Critical Thinking

Kaynakça

• 1. Borhani F, Abbaszadeh A, Mohamadi E, Ghasemi E, Hoseinabad-Farahani MJ. Moral sensitivity and moral distress in Iranian critical care nurses. Nursing Ethics 2017; 24:474-482. 2. Borhani F, Abbaszadeh A, Hoseinabadi-Farahani MJ. Moral sensitivity and its dimensions in Iranian nursing students. Journal of medical ethics and history of medicine 2016; 9. 3. Karaöz S. Cerrahi hemşireliği ve etik. CÜ Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2000; 4:1-8. 4. Fernandes MI, Moreira IM. Ethical issues experienced by intensive care unit nurses in everyday practice. Nursing Ethics 2013; 20:72-82. 5. Yilmaz-Sahin S, Iyigun E, Acikel C. Validity and reliability of a Turkish version of the modified moral sensitivity questionnaire for student nurses. Ethics & Behavior 2015; 25:351-359. 6. Nora CRD, Zoboli ELCP, Vieira MM. Moral sensitivity in primary health care nurses. Revista Brasileira de Enfermagem 2017; 70:308-316. 7. Aksu T, Akyol A. İzmir'deki hemşirelerin etik duyarlılıklarının incelenmesi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History 2011; 19:16-24. 8. Kahriman İ, Çalık KY. Klinik hemşirelerin etik duyarlılığı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017; 6:111-121. 9. Ahn SH, Yeom HA. Moral sensitivity and critical thinking disposition of nursing students in Korea. International Journal Of Nursing Practice 2014; 20:482-489. 10. Yeom HA, Ahn SH, Kim SJ. Effects of ethics education on moral sensitivity of nursing students. Nursing Ethics 2017; 24:644-652. 11. Sinclair J, Papps E, Marshall B. Nursing students' experiences of ethical issues in clinical practice: A New Zealand study. Nurse Education In Practice 2016;17:1-7. 12. Callister LC, Luthy KE, Thompson P, Memmott RJ. Ethical reasoning in baccalaureate nursing students. Nursing Ethics 2009; 16:499-510. 13. Kurt FY, Atay S, Arıkan D. Hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeyi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History 2013; 21:79-87. 14. Kim JI. Critical Thinking disposition, professional self-concept and moral sensitivity in nursing students. Journal of the Korea Academia-Industrial cooperation Society 2015; 16: 6053-6060. 15. Comrie RW. An analysis of undergraduate and graduate student nurses’ moral sensitivity. Nursing Ethics 2012;19:116–127. 16. Facione NC, Facione PA, Sanchez CA. Critical thinking disposition as a measure of competent clinical judgment: The development of the California Critical Thinking Disposition Inventory. Journal of Nursing Education 1994; 33:345-350. 17. Kökdemir D. Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2003;1-148. 18. Alpar ŞE, Şenturan L, Karabacak Ü, Sabuncu N. Change in the health promoting lifestyle behaviour of Turkish university nursing students from beginning to end of nurse training. Nurse Education in Practice 2008; 8:382-388. 19. Akca-Kilic N, Simsek N, Arslan-Efe D, Senturk S, Akca D. Moral Sensitivity among senior nursing students in Turkey. International Journal of Caring Sciences 2017; 10:1031. 20. Huang FF, Yang Q, Zhang J, Khoshnood K, Zhang JP. Chinese nurses’ perceived barriers and facilitators of ethical sensitivity. Nursing Ethics 2016; 23:507- 522. 21. Kim YS, Park JW, You MA, Seo YS, Han SS. Sensitivity to ethical issues confronted by Korean hospital staff nurses. Nursing Ethics 2005; 12: 595- 605. 22. Çelik S, Yılmaz F, Karataş F, Betül AL, Karakaş NS. Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2015; 2:74-85. 23. Pai HC, Eng CJ, Ko HL. Effect of caring behavior on disposition toward critical thinking of nursing students. Journal of Professional Nursing 2013; 29: 423-429. 24. Çınar N, Akduran F, Aşkın M, Altınkaynak S. Hemşirelik bölümü öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyi ve eleştirel düşünmelerini etkileyen faktörler. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri 2012; 4;8- 14. 25. Şenturan L, Alpar ŞE. Hemşirelik öğrencilerinde eleştirel düşünme. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 12:22-30. 26. Dirimeşe E, Dicle A. Hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin değerlendirilmesi. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences 2012; 15:89-98. 27. Beşer A, Kıssal A. Critical thinking dispositions and problem solving skills among nursing students. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2009; 2:88-94. 28. Shin K, Jung DY, Shin S, Kim MS. Critical thinking dispositions and skills of senior nursing students in associate, baccalaureate, and RN-to-BSN programs. Journal of Nursing Education 2006; 45:233-237. 29. Akca-Kilic N, Taşçı S. Hemşirelik eğitimi ve eleştirel düşünme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2009; 5:187-195. 30. Kantek F, Öztürk N, Gezer N. Bir sağlık yüksekokulunda öğrencilerin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. In International Conference on New Trends in Education and Their Implications 2010; 11;186-190. 31. Tümkaya S, Aybek B, Aldağ H. An Investigation of university students’ critical thinking disposition and perceived problem solving skills. Eurasian Journal of Educational Research 2009; 36:57-74.