KISA SÜRELİ EGZERSİZİN ANTRENE SPORCULARDA DERİ İLETKENLİĞİNE ETKİSİ

Yıl 2006, Cilt: 15 Sayı: 2, 107 - 115, 01.06.2006

Hale Kula Cem Süer

Öz

Çalışmamızın amacı sporun merkezi sinir sistemi otonom aktivite düzeyinin göstergesi olan emosyonel terlemeyi etkileyip etkilemediğini araştırmaktır. Bu hipotezi test edebilmek için; emosyonel terleme düzeyi ve parametreleri, elektrodermal aktivite ölçüm yöntemi ile belirlendi. Çalışma aktif spor yapan (n=20) ve sedanter yaşayan (n=20) toplam 40 gönüllü ile yapıldı. Gönüllüler 18 ve 25 (ortalama 22 ± 0,45) yaşlar arasında, erkek, en az lise mezunu, herhangi bir sağlık problemi olmayan, sigara veya bir başka bağımlılık yapan madde kullanmayan sağlıklı bireylerden seçildi. Elektrodermal aktivite, ekzosomatik yöntem kullanılarak, egzersizden önce ve sonra gözler açık olmak üzere iki ayrı koşulda kaydedildi. Tonik elektrodermal aktivite kaydın başlangıcındaki ilk 120 saniyelik sürede, fazik elektrodermal aktivite kaydı ise, uyarı ıintervalleri bilgisayar sistemi tarafından rastgele seçildiği için deneyden deneye değişim gösterip (en az 10- en çok12dk.) geri kalan sürede yapıldı. Fazik elektrodermal aktivite kayıtları için, 15 adet ses uyaranı kullanıldı. Çalışmadan elde edilen bulgular, egzersiz öncesi ve sonrası deri iletkenliğinin (SCL) spor yapan ve sedanter yaşayan gönüllülerde istatistiksel olarak farklı olmadığını ( p>0.05) ancak egzersiz yaptıktan hemen sonra azaldığını göstermiştir. Diğer parametrelerden deri iletkenlik cevap genliği (SCRm) ve pik değerleri için iki grup istatistiksel olarak karşılaştırıldığında aralarında fark bulunmamış (p>0.05) ancak egzersiz yaptıktan hemen sonra her iki değerinde azaldığı belirlenmiştir. Elektrodermal yanıtın her iki grupta da egzersiz öncesinde daha geç pik değerine ulaştığı bulunmuştur. Elektrodermal yanıtın latans değerleri sporcularda sedanterlere göre egzersiz öncesinde daha uzun bulunmuş ve aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Egzersiz sonrası değerler için bağımsız iki grup arasında istatistiksel olarak fark bulunamamıştır ( p>0.05). Spor yapan gönüllülerin SCL (p<0.001), SCRm (p<0.05), pik (p<0.001) ve latans (p<0.05) parametrelerinin egzersiz öncesi ve sonrası değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Sedanterlerde ise sadece SCL değerleri için istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuş (p<0.001) diğer parametreler için istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır (p>0.05). Bu bulguların ışığında, yapılan egzersizlerin emosyonel terlemeyi geri dönüşümlü bir şekilde etkileyebileceği sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Egzersiz, elektrodermal aktivite, deri iletkenlik seviyesi, deri iletkenlik cevabı

The Effect of Short Term Exercise on Skin Conductance in Trained Athlets

Öz

The aim of the study is to find out whether doing sports affects emotional sweating, the indicator of the autonomous activity level of the central nervous system. Emotional sweating level and its parameters are determined by the electrodermal activity measurement techniques. The study is conducted on 40 volunteers, 20 of whom do sports actively (Group 1) and 20 of whom live sedentarily (Group 2). Volunteers are selected from among the healthy people who are not addicted to drugs or cigarette, between 18-25 years of age (average 22±0,45), at least high school graduate with no health problems. Electrodermal activity is recorded by using exosomatic method under two different conditions: (1) preexercises / with both eyes open; (2) post-exercises (two minutes Monark bicycle ergometer) / both eyes open. The data on tonic electrodermal activities are obtained during the initial 120 seconds of the recording time and the data on phasic electrodermal activities during the remaining recording time. On the records of phasic electrodermal activity 15 sound signals are used. Group 1 and Group 2 are compared in terms of these parameters and independent samples t-test and paried samples t-test are employed for the statistical evaluation. The findings of the study indicate that statistically significant differences on skin conductance level (pre-exercises and post exercises) between Group 1 and Group 2 do not exist but that following the exercises the level of skin conductance (SCL) has gone down immediately in both groups. Exactly the same results have been observed on the size of electrodermal response (SCRm), and peak values i.e, no statistical difference between the groups and immediate reduction in SCRm and peak values following the exercise. It is also found out that pre-exercises latency values of electrodermal response begins later in Group 1 than it does in Group 2 and that electrodermal response peaks later than expected in both groups prior to the exercises. There are no statistical differences between independent two groups after exercises. But when there is statistical differences between post and pre exercises SCL, SCRm, latency and peak values in Group 1, there is statistical difference of SCL only in Group2. In the light of these findings, it is concluded that the short term exercises of short duration are likely to affect the emotional sweating reversibly

Anahtar Kelimeler

Exercise, electrodermal activity, skin conductance level, skin conductance response

Kaynakça

• Chirstie MJ, Venables PH. Effects on ”basal” skin potential level of varying the concentra- tion of an external electrolyte. J Psychosom Res 1971, 15:343-348
• Uncini A, Pullman SC. The sympathetic skin response: Normal values, elucidation of affer- ent components and application limits. J Neuro Sci 1988, 87:299-306
• Prokasy WF, Raskin D.C. Electrodermal Activ- ity in Psychological Research, Academic Press, New York 1973, pp 1-123
• Boucsein W. Electrodermal Activity. Plenum Press, New York, 1992, pp 1-372
• Lim CL, Rennie C, Barry RJ, et al. Decomposing skin conductance into tonic and phasic components. Int. The Journal of Psy- chophysiology 1997, 25:97-109
• Dolu N. Sağlıklı Kişilerde ve Hipertiroidili Hastalarda Elektrodermal Aktivite Bulguları- nın İncelenmesi, Uzmanlık Tezi, Erciyes Üni- versitesi Tıp Fakültesi. Fizyoloji Anabilim Da- lı, Kayseri 1996, ss 23-25
• Mahon ML, Iacano WG. Another look at the relationship of electrodermal activity to elec- trode contact area. Psychophysiology 1984, :216-222
• Süer C. Elektrodermal Aktiviteye Cinsiyet, Isı, Kayıt Bölgesi ve Sigaranın Etkileri, Uzmanlık Tezi, Erciyes Üniversitesi. Tıp Fakültesi Fizyo- loji Anabilim Dalı, Kay-se-ri 1990, ss 5-8
• Christie MJ. Electrodermal activity in the s: a review. Journal of The Royal Society of Medicine 1981, 74: 616-622
• Venables PH. Electrodermal activity. Annals New York Academy of Sciences 1991, 620:192
• Christensen NJ, Galbo H. Sympathetic nervous activity during exercise. Ann Rev Physiol 1983, :139-153
• La.Rovere MT, Mortara A. Autonomic nervous system adaptation to short–term exercise train- ing. Chest 1992, 101:299-303
• Roberts MF, Wenger GB. Skin blood flow and sweating changes following exercise training and heat acclimation. J Appl Physiol 1977, 43 (1):133-137.
• Henane R, Flandoris R. Increase in sweating sensitivity by endurance conditioning in man. J Appl Physiol 1977, 43(5):822-828
• Ray CA, Wilson TE. Comparison of skin sym- pathetic nerve responses to isometric arm and leg exercise. J Appl Physiol 2004, 97:160-164
• Turaçlar TU, Erdal S, Arslan A, Yıldız A. The effect of acute exercise on skin potential in trained athletes. Turk J Med Sci 1999, 29:113
• Kondo N, Shibasaki M, Aoki K, et al. Function of human eccrine sweat glands during dynamic exercise and passive heat stress. J Appl Physiol 2001, 90:1877-1881
• Myrtek M, Greenlee MW. Psychophysiology of the type a behaviour pattern: a critical analy- sis. J Psychosom Res 1984, 28:455-466
• Tam HS, Darling RC. Sweating response: a means of evaluating the set point theory during exercise. J Appl Physiol 1978, 45:451-458
• Salto M, Tsunaka A. Muscle sympathetic nerve responses to graded leg cycling. J Appl Physiol , 75:663-667
• Freedman LW, Scarpa SA. The relationship of sweat gland count to electrodermal activity. Psychophysiol 1994, 31:196-200
• Köhler T, Weber T. The behaviour of the PSI (palmar sweat index) during two stressful laboratory situations. J Psychophysiol 1990, :281-287