SEÇİLMİŞ İLÇE MERKEZİNDEKİ LİSE ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI

Yıl 2017, Cilt: 26 Sayı: 1, 29 - 38, 01.03.2017

Esra Çiçek , Fevziye Çetinkaya

Öz

Giriş: Adölesan dönem olumlu sağlık davranışlarının
kazanılabileceği bir dönem olması nedeniyle önem taşımaktadır. Bu çalışma seçilmiş ilçe merkezinde adölesan
dönemi gençlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını
belirlemek amacıyla planlanmıştır.
Yöntem: 2014 yılında yapılan bu araştırma Yozgat İli
Şefaatli ilçe merkezindeki üç lisede öğrenim gören 490
öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın verileri,
öğrencilerin sosyodemografik özelliklerini içeren
“Kişisel Bilgi Formu” ve “Adölesan Yaşam Biçimi Ölçeği
(AYBÖ)” kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Adölesanların sağlık davranışlarına sahip
olma düzeyini gösteren AYBÖ toplam puanı 117.5 ± 19.8
olarak bulunmuştur. Adölesanların yaşam biçimi ölçeği
puan ortalamaları alt ölçeklerine göre incelendiğinde
gençlerin en yüksek puanı pozitif yaşam bakışı, en
düşük puanı ise fiziksel aktivite alt ölçeğinden aldıkları
belirlenmiştir. Öğrencilerin ölçek puanları ile sınıf, cinsiyet, son beş yılını geçirdiği yer, algıladıkları sosyoekonomik durum, sosyal güvence, anne-babanın öğrenim
durumu, sağlıklarını algılama durumları, sosyal aktivite
yapma durumları, sigara kullanma, sağlıklı yaşam hakkında bilgi alma arasında anlamlı ilişki bulunmuştur.
Sonuç: Benzer araştırmalarla karşılaştırıldığında
araştırmaya katılan öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi
davranışları puanlarının iyi düzeyde olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Adölesan, Lise öğrencileri, Sağlıklı yaşam biçimi davranışları

Healthy Lifestyle Behaviours of High School Students in Selected County Town

Öz

Introduction: As positive health behaviors can be developed in adolescence period, it is a significant period
of time. This study is planned to determine healthy lifestyle behaviors of adolescents living in county towns.
Method: Present study was conducted with 490 students attending to three high schools located in Şefaatli
County in Yozgat city in 2014. Research data was collected by using “Personal Information Form” and
“Adolescent Lifestyle Scale (AYBÖ)”.
Findings: Total AYBÖ score of having health behavior
for adolescents was found as 117.5 ± 19.8. When lifestyle scale score averages of adolescents are compared
to sub-scales, it was seen that the highest score of adolescents was positive world-view and the lowest score
was physical activity sub-scale. There have been a statistically significant relation between the scale scores of
students and their grades, gender, last place of residence for five years, perceived socio-economic status,
social insurance, educational status of parents, condition of perceiving their health, social activity participation, getting information about healthy living.
Conclusion: When compared to similar studies, it was
seen that the score of healthy lifestyle behaviors scores
of participant students were at a good level.

Anahtar Kelimeler

Adolescent, High school students, Healthy lifestyle behaviors

Kaynakça

• 1. Kulbok PA, Cox CL. Dimensions of adolescent health behavior. JAH 2002; 31: 394-400.
• 2. Aktan C C, Işık A K. 21. Yüzyılda Herkes İçin Sağlık. Sağlık 21 Hedef. www.canaktan.org/ekonomi/ saglik-degisim-caginda/.../herkes-icin.pdf. Erişim: 07.09.2014.
• 3. Callaghan D. Basic conditioning factors influences on adolescents healthy behaviors, self-efficacy and self-care. Issues Compr Pediatr Nurs 2006; 29: 191 -204.
• 4. 1Stewart, SD, Menning, CL: Aile yapısı, yerleşik olmayan baba katılımı veStewart SD, Menning CL. Family structure nonresident father involvement, and ergen yeme alışkanlıkları.aadolescent eating patterns. J. Adolesc. J Adolescent Sağlık -. 45, 193 201 (2009)Health 2009; 45: 193-201.
• 5. Diem E, Kay L. Health concerns of adolescent girls. JPN 1995; 10: 19-27.
• 6. Özmen D, Çetinkaya ÇA. Lise öğrencilerinin yeme alışkanlıkları ve beden ağırlığını denetleme davranışları. TAF Med Bülteni 2007; 6: 98-105.
• 7. Şen E, Kavlak O. Adölesanların kontraseptif yöntem bilgisi ve yöntem kullanımları: sistematik inceleme. HEMAR- G 2009; 1: 38-51.
• 8. Miller JW, Naimi TS, Brewer RD et al. Binge drinking and associated health risk behaviors among high school students. Pediatrics 2007; 119: 76–85.
• 9. Munafo MR, Hitsman B, Rende R et al. Effects of progression to cigarette smoking on depressed mood in adolescents: Evidence from the National Longitudinal Study of Adolescent Health. Addiction 2008; 103: 162–171.
• 10. Hendricks CS, Murdaugh C, Pender NJ. The adolescent lifestyle profile: development and psychometric characteristics. JNBNA 2006; 17: 1-5.
• 11. Erdoğan D. Lefkoşa Merkezde Öğrenim Gören Lise Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve İlişkili Faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa 2011.
• 12. Ardıç A. Adölesanların sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Halk Sağlığı Hemşireliği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2008.
• 13. Dowling EM, Gestsdottir S, Anderson PM, et al. Structural Relations among spirituality, religiosity and thriving in adolescence. http://ase.tufts.edu/ iaryd/documents/research Paper Adolescents2.pdf. Erişim: 20.12.2014.
• 14. Arslan H, Şener DK. Stigma, spiritüalite ve konfor kavramlarının meleis’in kavram geliştirme sürecine göre irdelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009; 2: 51-58.
• 15. Özer N. Stres ve anksiyete için alternatif tamamlayıcı modeller. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002; 5: 101-104.
• 16. Vaizoğlu A, Akça O, Akdağ A, ve ark. Genç erişkinlerde fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. TAF MED 2004; 3: 63-71.
• 17. Öz F. Hastalık yaşantısında belirsizlik. Turk Psikıyatr Derg 2001; 12: 61-68.
• 18. Koçoğlu D, Akın M. Sosyoekonomik eşitsizliklerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi http:// www.deuhyoedergi.org, DEUHYO ED2009; 2: 145- 154. Erişim: 03.01.2015.
• 19. Turagebeci AR, Nakamura K, Takano T. Health lifestyle behavior decreasing risks of bening bullied PLoS ONE 2008; 3(2): e1585.
• 20. Arslan P, Samur G, Yıldız E. ve ark. 5-20 yas grubu çocuk ve adölesanların bazı antropometrik ölçümleri ile beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi, 3.Ulusal Obezite Kongresi,18-20 Mayıs 2004, Belek- Antalya.
• 21. Talan S. Türkiye’de sağlık ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi. Sosyo Ekonomi 2006; 4: 31-47.
• 22. Phipps S. (2003). The impact of poverty on health. CPHI. Collected papers. Canadian Institute for Health Information.http://www.secure.chi.ca/ cihiweb /productus/CPH Impacton_powerty_epdf. Erişim: 10 Mart 2015.
• 23. Aasmod R. (2009). Health systems impact on social determinants of health. http://ped.sagepub.com/ content/16/1_supp/88.citation. Erisim Tarihi:09.02.2015.
• 24. Hanson M D, Chen E. Socioeconomic status and health behaviors in adolescence: a review of the literature. J Behav Med 2007; 30: 263-285.
• 25. Baysal A. Sosyal eşitsizliklerin beslenmeye etkisi. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi Özel Eki 2003; 25: 4.
• 26. Danacı M. Adana İlinde Farklı Tipteki Liselerde Öğrenim Gören Adölesan Dönemi Sedanter ve Spor Yapan Erkek Öğrencilerin Spora Yaklaşımı, Fiziksel Yapıları ve Fizyomotorik Özelliklerinin Saptanması. Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana 2008.
• 27. Lindström M, Hanson B S, Östergren P O. Socioeconomic differences in leisure time physical activity: the role of social participation and social capital in shaping health related behavior. Social Science & Medicine 2001; 52(3):441-451.
• 28. Roberts C, Currie C, Soydel O, et al. Measuring the health and health behaviors of adolescent strough cross. National Survey Research: Recent Development in the Health Behavior in School-aged Children (HBSC) Study. J Public Health 2007; 15: 179- 186.
• 29. Turbin MS, Jessor R, Costa FM, et al. Protective and risk factors in health enhancing behavior among adolescents in chiro and the United States. Health Psychol 2006; 25: 445-454.