TIP FAKÜLTESİNDE ÇALIŞAN TIBBİ SEKRETERLERİN VE İDARİ PERSONELİN MESLEKİ DOYUMLARI, TÜKENMİŞLİKLERİ, DEPRESYON DÜZEYLERİ VE FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYLERİ

Yıl 2021, Cilt: 30 Sayı: 1, 37 - 42, 09.04.2021

Esra Çetin , Faik Özdengül , Melda Pelin Yargıç , Leyla Aydın

https://doi.org/10.34108/eujhs.657151

Öz

Aynı tıp fakültesinde poliklinikte görev yapan tıbbi sekreterlerin ve idari personelin mesleki doyum, tükenmişlik, depresyon düzeyi ve fiziksel aktivite durumlarının değerlendirilip, bu parametrelerin iş tanımlarına (hasta ile görüşen – görüşmeyen) göre farklılık gösterip göstermediğinin araştırılması amaçlanmıştır.Çalışmaya toplam 96 poliklinik sekreteri ve idari personel dahil edilmiştir. Katılımcılara Minnesota İş Doyum Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği, Uluslarası Fiziksel Aktivite Anketi -Kısa Form uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde R versiyon 3.5.1 kullanılmıştır. Her iki grup arasında Minnesota iş doyum ölçeği, Maslach tükenmişlik ölçeği ve Beck depresyon ölçeği puanları arasında anlamlı fark izlenmemiştir (sırasıyla p=0.56, p=0.55 ve p=0.49). Gruplar kendi içinde karşılaştırıldığında, Minnesota iş doyum ölçeğinin dışsal doyum puanının içsel doyum puanından düşük olduğu görülmüştür (p=0.02). Fiziksel aktiviteleri incelendiğinde haftalık MET-dakika’larının (Metabolic Equivalent of Task, görevin metabolik eşdeğeri) ortanca (çeyrekler açıklığı) değerleri tıbbi sekreterlerde 693 (1801.5), idari personelde 297 (1287), oturma sürelerinin medyan değerleri ise tıbbi sekreterlerde 300 (420), idari personelde 30 (360) olarak bulunmuştur (sırasıyla p=0.10 ve p=0.01). Poliklinik sekreterleri ile idari personelin iş doyumu, tükenmişlik ve depresyon düzeyinde anlamlı fark izlenmemesi, hasta ile birebir iletişim halinde olmanın bu parametreler açısından önemli bir belirleyen olmadığını düşündürmektedir. Özellikle tıbbi sekreterlerde mesai saatlerindeki fiziksel aktivite düzeylerinin yetersiz olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Depresyon, Fiziksel aktivite, mesleki doyum, tıp dakültesi personeli, tükenmişlik

Proje Numarası

2018-1581

JOB SATISFACTION, BURNOUT, DEPRESSION LEVEL AND PHYSICAL ACTIVITY LEVELS OF MEDICAL SECRETARY AND ADMINISTRATIVE STAFF WORKING IN MEDICAL FACULTY

Öz

nout, depression levels and physical activity of the outpatient medical secretaries and administrative staff working in the same medical faculty and to investigate the effect of job description on these parameters.A total of 96 outpatient secretaries and administrative staff were included in the study. Maslach Burnout Scale, Minnesota Satisfaction Scale, Beck Depression Scale, International Physical Activity Questionnaire-Short Form were applied to the participants. To evaluate the data was used R version 3.5.1. There was no difference between the scores of Beck Depression Scale, Maslach Burnout Scale and Minnesota Job Satisfaction Scale between two groups (respectively p=0.49, p=0.55 and p=0.56). The external satisfaction score of Minnesota satisfaction scale was lower than internal satisfaction scores within groups (p=0.02). Median (IQR) weekly MET-minutes (metabolic equivalent of task) were 693(1801.5) in secretaries, 297 (1287) in administrative staff, and median sitting time was 300 (420) in secretaries, and 30 (360) in administrative staff (p=0.10 and p=0.01, respectively). The similarity between the job satisfaction, burnout or depression levels of the secretaries and administrative staff suggests that one-to-one communication with the patient is not an important determinant for these parameters. Many of the medical secretaries had insufficient physical activity during work hours.

Anahtar Kelimeler

Depression, job satisfaction, medical faculty staff, physical activity, professional burnout

Proje Numarası

2018-1581

Kaynakça

• 1. Carrick M, Dunaway C. Fit matters : how to love your job. 241 p.
• 2. Sevimli F, İşcan ÖF. Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu. Ege Acad Rev. 2005;5(1):55–64. Available from: http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423877145.pdf
• 3. Kahraman G, Engin E, Dülgerler Ş, Öztürk E. Yoğun Bakım Hemşirelerinin İş Doyumları ve Etkileyen Faktörler. DEUHYO ED. 2011;4(1):12–8. Available from: http://www.deuhyoedergi.org
• 4. Akgündüz Y. Konaklama İşletmelerinde İş Doyumu, Yaşam Doyumu ve Öz Yeterlilik Arasındaki İlişkinin Analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sos Bilim Derg. 2013;11(1). Available from: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/cbayarsos/article/view/5000056683
• 5. Gençtürk A, Memiş A. İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik Algıları ve İş Doyumlarının Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online. 2010;9(3). Available from: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ilkonline/article/view/5000038029
• 6. Demirel Y, Seçkin Z. Tükenmişlik ve üretkenlik karşıtı davranışlar arasındaki ilişkinin kavramsal boyutu. TİSK Akad. 2009;4(8):144–65. Available from: http://acikerisim.aksaray.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12451/1223?locale-attribute=tr#sthash.u40yWTti.dpbs
• 7. Mikolajczak M, Menil C, Luminet O. Explaining the protective effect of trait emotional intelligence regarding occupational stress: Exploration of emotional labour processes. J Res Pers. 2007;41(5):1107–17. Available from: https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0092656607000128
• 8. Aydemir O, Icelli I. Burnout: Risk Factors. In: Burnout for Experts [Internet]. Boston, MA: Springer US; 2013. p. 119–43. Available from: http://link.springer.com/10.1007/978-1-4614-4391-9_8
• 9. Köse S, Gülova AA. Tükenmişlik (Burnout): Türkiye’deki Genel Cerrahlara Yönelik Bir Araştırma. In: 14 Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı. Erzurum; 2006. p. 255–61.
• 10. Çankaya M. Özel Hastane Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri ve Bir Alan Uygulaması. Vol. 3, International Journal of Academic Value Studies. 2017. Available from: www.javstudies.com
• 11. Akbolat M, Işık O, Karadağ M. Tıbbi Sekreterlerin Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarına İlişkin Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Derg. 2010;0(4):41–64. Available from: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ulikidince/article/view/5000118713
• 12. Akbolat M, Işık O. Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri: Bir Kamu Hastanesi Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Derg. 2008;11(2):229–54. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/84701
• 13. Maslach C, Jackson S. Maslach burnout inventory manual, 2nd edition. Consult Psychol Press. 1986;
• 14. Taycan O, Kutlu L, Çimen S, Aydn N. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatr Derg. 2006;7(2):100–8.
• 15. Gülseren Ş, Karaduman E, Kültür S. Hemşire ve Teknisyenlerde Tükenmişlik Sendromu ve Depresif Belirti Düzeyi. Kriz Derg. 2000;1(8):027–38. Available from: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/21/75/749.pdf
• 16. Vural Ö, Eler S, Atalay Güzel N. Masa Başı Çalışanlarda Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Yaşam Kalitesi İlişkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilim Derg. 2010;8(2):69–75. Available from: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/17/1535/16853.pdf
• 17. Erdoğan M, Certel Z, Güvenç A. Masa Başı Çalışanlarda Fiziksel Aktivite Düzeyi: Obezite ve Diğer Özelliklere Göre İncelenmesi (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Örneği). Spor Hekim Derg. 2011;46:97–107.
• 18. Bulut S. Bir Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Görev Yapan Personelin Fiziksel Aktivite Düzeyi ve İlgili Faktörlerin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi; 2010.
• 19. Strawbridge WJ. Physical Activity Reduces the Risk of Subsequent Depression for Older Adults. Am J Epidemiol. 2002;156(4):328–34. Available from: https://academic.oup.com/aje/article-lookup/doi/10.1093/aje/kwf047
• 20. Ströhle A. Physical activity, exercise, depression and anxiety disorders. J Neural Transm. 2009;116(6):777–84. Available from: http://link.springer.com/10.1007/s00702-008-0092-x
• 21. Toker S, Biron M. Job burnout and depression: Unraveling their temporal relationship and considering the role of physical activity. J Appl Psychol. 2012;97(3):699–710. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22229693
• 22. Özben Ş, Argun Y. İlköğretim Öğretmenlerinin Umutsuzluk ve Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma BİR ARAŞTIRMA. Ege Eğitim Derg. 2003;3(1). Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/egeefd/issue/4922/67332
• 23. Bilgin R, Emhan A, Bez Y. Sosyal Hizmet Kurumu Çalışanlarında İş Memnuniyeti, Tükenmişlik ve Depresyon: Diyarbakır İli Alan Araştırması. Electron J Soc Sci. 2011;10(38):210–28. Available from: www.esosder.org
• 24. Ergin C. Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması. In: VII Ulusal psikoloji kongresi bilimsel çalışmaları. 1992. p. 143–54.
• 25. Şıklar E, Tunalı D. Çalışanların Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi: Eskişehir Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sos Bilim Derg. 2015;(33). Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4775/65768
• 26. Barut Y, Kalkan M. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg. 2002;14:65–76. 27. Beck A, Ward C, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J. An inventory for measuring depression. Arch Gen Pschiatry. 1961;Jun(4):561–71.
• 28. Hisli N. Beck Depresyon Ölçeği’nin bir Türk örnekleminde geçerlilik ve güvenilirliği. Psikol Derg. 1988;6:118–22.
• 29. Weiss D, Dawis R, England GW, Lofquist LH. Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire [Internet]. University of Minnesota; 1967. Available from: http://vpr.psych.umn.edu/sites/vpr.dl.umn.edu/files/monograph_xxii_-_manual_for_the_mn_satisfaction_questionnaire.pdf
• 30. Özdayı N. Resmi ve özel liselerde çalışan öğretmenlerin iş tatmini ve iş stresinin karşılaştırılmalı analizi. Marmara Üniversitesi; 1995.
• 31. Craig C, Marshall A, Sjöström M, Bauman A, Booth M, Ainsworth B, et al. International Physical Activity Questionnaire: 12-Country Reliability and Validity. Med Sci Sport Exerc . 2003;35(8):1381–95. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12900694
• 32. IPAQ Research Committee. Guidelines for Data Processing and Analysis of the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ). 2005. Available from: http://www.ipaq.ki.se/scoring.pdf
• 33. Öztürk M. Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi; 2005.
• 34. Team RC. R: A language and environment for statistical computing [Internet]. Vienna, Austria; 2018. Available from: https://www.r-project.org/.%0A
• 35. Alkan BM, Fidan F, Tosun A, Atalay S, Bozkurt S, Aksekili H, et al. Sağlık çalışanlarında kas-iskelet sorunları, yaşam kalitesi ve depresyon. Ege Tıp Derg. 2017;56(1):24–8. Available from: http://dergipark.gov.tr/doi/10.19161/etd.344294
• 36. Çöl M, Keklik A, Ocaktan ME. Abidinpaşa Sağlık Grup Başkanlığı’na Bağlı Sağlık Ocaklarında Çalışan Sağlık Personelinde Spielberger Durumluk ve Sürekli Kaygı Düzeyi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2002;1(55):21–8. Available from: http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/737/
• 37. Yetim M. Sağlık Çalışanlarının Genel Sağlık Durumu Fiziksel Aktivite Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2017. Available from: http://katalog.marmara.edu.tr/veriler/yordambt/cokluortam/86011644-6A0B-2C4B-AB0D-8C85C9651D59/AF6A65F1-90A6-A146-8D3C-027312060C58.pdf
• 38. Haşıl Korkmaz N, Demirkan N. Hastanede Çalışan Sağlık Personellerinin Fiziksel Aktivite Düzeyinin Değerlendirilmesi. Sport Sci. 2017;12(4):52–62. Available from: http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2017.12.4.2B0111
• 39. Özdöl Y, Özdoğan EÇ, Özer K. Farklı Meslek Gruplarında Fiziksel Aktivite Düzeyi. Eurasian Res Sport Sci. 2018;3(1):44–56. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/eriss/issue/38429/445749
• 40. Chomistek AK, Manson JE, Stefanick ML, Lu B, Sands-Lincoln M, Going SB, et al. Relationship of Sedentary Behavior and Physical Activity to Incident Cardiovascular Disease. J Am Coll Cardiol . 2013;61(23):2346–54. Available from: https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0735109713014046
• 41. Erşan EE, Yildirim G, Doğan O, Doğan S. Sağlık çalışanlarının iş doyumu ve algılanan iş stresi ile aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatr Derg . 2013 ;14:115–21. Available from: https://www.bibliomed.org/mnsfulltext/apd_14_02_05.pdf?t=1567761774
• 42. Kurçer MA. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri . 2005;2(3):10–5. Available from: http://web.harran.edu.tr/assets/uploads/sites/232/arsiv/20053.pdf
• 43. TEKİR Ö, ÇEVİK C, ARIK S, ÇETİN G. Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik, İş Doyumu Düzeyleri ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg . 2016 Aug 31 ;18(2):51–64. Available from: http://dergipark.gov.tr/doi/10.24938/kutfd.252677
• 44. Haran S, Özgüven DH, Ölmez Ş, Sayil I. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri ve Ankara Numune Hastanesi’nde Çalışan Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik Düzeyleri. Kriz Derg. ;6(1):75–84. Available from: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/21/65/623.pdf
• 45. Yeşi̇l A, Tamer AKER A, Sezgi̇n U. Hemodiyaliz Tedavisi Gören Hastalara Bakım Veren Ekipte Ruhsal Belirtiler. Düşünen Adam . 2009;22(1–4):9–17. Available from: https://www.ejmanager.com/mnstemps/43/1422010192222_1_4_2.pdf?t=1567760892