COVID 19 PANDEMİSİNİN BİR SOSYAL SORUMLULUK PROJESİNDE YER ALAN 60 YAŞ ve ÜZERİ KİŞİLERİN GÜNLÜK HAYATINA ETKİLERİ

Yıl 2023, Cilt: 32 Sayı: 2, 269 - 276, 04.08.2023

Cemil Yavuz , Sevnaz Şahin

https://doi.org/10.34108/eujhs.1130110

Öz

Covid 19 salgını hızlıca birçok ülkeye yayılmış, 11 Mart 2020 tarihinde pandemi olarak ilan edilmiştir. Hastalık ve ölüm oranları açısından yaşlılar riskli grupların başında değerlendirilmiş, uygulanan sosyal izolasyon ve karantina tedbirlerinden en çok yaşlılar etkilenmiştir. Bir sosyal sorumluluk projesi olan, 60 yaş ve üzeri kişilerle yüz yüze faaliyet sürdüren Fethiye Tazelenme Üniversitesi, pandemi ile birlikte bu faaliyetini video konferans eğitim ve destek programı olarak yapılandırmıştır. Araştırma, bu programa katılan kişilerin günlük hayatına pandeminin etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Tanımlayıcı tiptedir. Programa devam eden 66 kişi örnekleme alınmıştır. Veriler 30 Haziran 2021-14 Temmuz 2021 tarihleri arasında online anket ile toplanmıştır. Veriler SPSS 22 programında sayı ve yüzdelik hesaplamalar ile değerlendirilmiştir. Bulgulara göre; düzenli fiziksel aktivite yapanların oranı (%74.2) pandemide önemli ölçüde (%28.1) azalmıştır. Bireylerin beslenmesine daha çok dikkat ettiği (%63.6), yarıya yakınının kilo aldığı (%45.5)ve uyku sorunu (%47.0) yaşadığı tespit edilmiştir. Katılımcılar farklı şiddette Covid-19’a yakalanma korkusu (%80.4) ve kendilerinden (%53.4) daha çok yakınlarının hayatını kaybetmesi (%83.4) korkusu yaşamışlardır. Katılımcılar; sosyal ilişkileri sürdürme (%80.4), aile bireyleri ile bir arada olma (%65.7), alışveriş yapma (%62.5) ve ulaşım (%59.1) alanlarında zorlandıklarını, cep telefonu (%49.2), bilgisayar (%64.6) ve internet kullanma becerilerinin arttığını (%50.8) belirtmişlerdir. Sonuç olarak; pandemi sürecinin korkulara ve günlük yaşam üzerinde bir takım olumsuz etkilere neden olmasına rağmen, özellikle bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımına ilişkin becerileri artırdığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Covid 19 pandemi, sosyal sorumluluk projesi, yaşlı, günlük yaşam

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

THE EFFECTS OF THE COVID 19 PANDEMIC ON THE DAILY LIVES OF PEOPLE AGED 60 AND OVER WHO ARE INVOLVED IN A SOCIAL RESPONSIBILITY PROJECT

Öz

The Covid 19 outbreak quickly spread to many countries and was declared a pandemic on March11, 2020. In terms of morbidity and mortality rates, the elderly were considered at the top of the risky groups, and the elderly were the most affected by the social isolation and quarantine measures. Fethiye Refreshment University, which is a social responsibility project and carries out face-to-face activities with people aged 60 and over, has structured this activity as a videoconference training and support program together with the pandemic. Fethiye Refreshment University, which is a social responsibility project and carries out face-to-face activities with people aged 60 and over, has structured this activity as a videoconference training and support program together with the pandemic. The research aims to examine the effects of the pandemic on the daily life of people participating in this program. It is of the descriptive type. A sample of 66 people was taken from among those who participated the program. The data were collected by online survey between 30 June 2021-14 July 2021. The data were evaluated with number and percentage calculations in SPSS 22 program. According to the findings; the proportion of those who engage in regular physical activity (74.2%) has decreased significantly (28.1%) during the pandemic. It was found that individuals paid more attention to their nutrition (63.6%), nearly half of them gained weight (45.5%) and had sleep problems (47.0%). Participants experienced fears, in varying severity, of contracting Covid-19 (80.4%) and the fear of losing the lives of more relatives (83%) than themselves (53.4%).Participants have reported that they have difficulties in maintaining social relations (80.4%), being together with family members (65.7%), shopping (62.5%) and transportation (59.1%), mobile phone (49.2%) stated that their computer (64.6%) and internet usage skills increased (50.8%). As a result; although the pandemic process has caused fears and some negative effects on daily life, it can be said that it has increased the skills related to the use of computer and communication technologies.

Anahtar Kelimeler

Covid 19 pandemic, social responsibility project, elderly, daily life

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• World Bank. Population ages 65 and above (% of total population). United Nations Population Division. World Population Prospects: 2020 Revision. https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.65UP.TO.ZSAccessed 14.09.2020.
• UNDESA. Old-age dependency ratio (ratio of population aged 65+ per 100 population 15-64). World Population Prospects 2019. https://population.un.org/wpp/ Accessed:14.05.2020
• WHO. Decade of Healthy Ageing 2020–2030. https://www.who.int/docs/default-source/decade-of-healthy-ageing/final-decade-proposal/decade-proposal-final-apr2020-en.pdf?sfvrsn=b4b75ebc_5Accessed:14.05.2020
• UNDESA. Population Division (2019). World Population Prospects 2019 [Internet]. Vol. 9, United Nations, Department of Economic and Social Affairs. 2019. p. 1–13. https://population.un.org/wpp/dataquery/ Accessed:14.05.2020
• TUİK. İstatistklerle Yaşlılar. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2021-45636# Erişim tarihi: 14.06.2021
• Topeli İskit A, Uzun Ö, Durusu Tanrıöver M. SARS-CoV-2 İnfeksiyonu ve koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19).Kitap:Hacettepe İç Hastalıkları DerneğiCovıd-19 Pandemi Raporu(20 Mart-20 Kasım 2020),Hacettepe İç Hastalıkları Derneği Yayınları: 6.Uzerler Matbaası,Ankara Ocak 2021; ss: 23-28
• Peeri NC, Shrestha N, Siddikur Rahman M, Zaki R, Tan Z, Bibi S, et al. The SARS, MERS and novel coronavirus (COVID-19) epidemics, the newest and biggest global health threats: what lessons have we learned? Int J Epidemiol. 2021;49(3):717–726. doi: 10.1093/ije/dyaa033.
• WHO Europe. WHO announces COVID-19 outbreak a pandemic.2020. https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19/novel-coronavirus-2019-ncov Accessed:19.06.2021
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Covid-19 Genel bi̇lgi̇ler, epi̇demi̇yoloji̇ ve tanı.Kitap: Covıd-19 (sars-cov-2 enfeksiyonu),Ankara 2020; ss: 7-11 https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/39551/0/covid-19rehberigenelbilgilerepidemiyolojivetanipdf.pdf Erişim tarihi: 02.04.2022
• World Health Organization. WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard. 2022. https://covid19.who.int/ Accessed:19.05.2022
• CDC. Older Adults Risks and Vaccine Information. 2020. https://www.cdc.gov/aging/covid19/covid19-older-adults.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fcoronavirus%2F2019-ncov%2Fneed-extra-precautions%2Folder-adults.html Accessed:19.11.2020
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması. COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Eri̇şki̇n Hasta Tedavi̇si. Ankara.2021. https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/40719/0/covid-19rehberieriskinhastayonetimivetedavipdf.pdf Erişim tarihi: 14.05.2021
• Altın Z. Covid-19 pandemisinde yaşlılar. Tepecik Eğit ve Araşt Hast Dergis. 2020;30(Ek Sayı):49–57. doi:10.5222/terh.2020.93723
• Duran H. Devletleri̇n koronavi̇rüsle karşılaştırmalı mücadele stratejileri. SETA Yayınları. 2020;April(317):1–24.
• İç İşleri Bakanlığı. 65 yaş ve üstü ile kronik rahatsızlığı olanlara sokağa çıkma yasağı genelgesi( 21.03.2020). https://www.icisleri.gov.tr/65-yas-ve-ustu-ile-kronik-rahatsizligi-olanlara-sokaga-cikma-yasagi-genelgesi Erişim tarihi: 14.08.2020
• TÜBA. COVID-19 Değerlendirme Raporu (17 Nisan 2020) Ankara; 2020. Available from: http://www.tuba.gov.tr/files/images/2020/kovidraporu/Covid-19 Raporu-Final+.pdf
• İç İşleri Bakanlığı. Haziran Ayı Normalleşme Tedbirleri Genelgesi (01.06.2021).https://www.icisleri.gov.tr/haziran-ayi-normallesme-tedbirleri-genelgesiErişim tarihi: 14.08.2020
• Şahin MA. Covid-19 küresel salgınının yaşlı bireyler bağlamında değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Derg. 2021;4(1):96–104. doi:10.38108/ouhcd.741640
• Makaroun LK, Bachrach RL, Rosland AM. Elder Abuse in the time of Covıd-19 ıncreased risks for older adults and their caregivers. Am J Geriatr Psychiatry. 2020;28(8):876–80. doi: 10.1016/j.jagp.2020.05.017
• Santini ZI, Jose PE, York Cornwell E, et al. Social disconnectedness, perceived isolation, and symptoms of depression and anxiety among older Americans (NSHAP): a longitudinal mediation analysis. Lancet Public Health. 2020;5(1):62-70. doi:10.1016/S2468-2667(19)30230-0
• Sattari S, Billore S. Bring it on Covid-19: being an older person in developing countries during a pandemic. Work with Older People. 2020;24(4):281–291. doi: 10.1108/WWOP-06-2020-0030
• Sepúlveda-Loyola W, Rodríguez-Sánchez I, Pérez-Rodríguez P, et al. Impact of Social Isolation Due to COVID-19 on health in older people: Mental and physical effects and recommendations. J Nutr Health Aging. 2020;24(9):938-947. doi:10.1007/s12603-020-1469-2
• Kılınçel O, Muratdağı G, Aydın A, Öksüz A, Atadağ YB, Etçioğlu E, et al. The anxiety and loneliness levels of geriatric population in-home quarantine during COVID-19 pandemic in Turkey. Turkish J Clinical Psychiatry 2020;23(Supp 1):7-14. doi: 10.5505/kpd.2020.04382
• Yurumez Korkmaz B, Gemci E, Cosarderelioglu C, Yigit S, Atmis V, Yalcin A, Varli M, Aras S. Attitudes of a geriatric population towards risks about COVID-19 pandemic: in the context of anxiety and depression. Psychogeriatrics. 2021 Sep;21(5):730-737. doi: 10.1111/psyg.12731
• Sirin H, Ahmadi AA, Ketrez G, Ozbeyaz C, Dikmen AU, Ozkan S. Assessment of anxiety in elderly population during the COVID-19 pandemic and the impact of compulsory home-stay in the central districts of Ankara, Turkey: A quantitative, qualitative mixed method study. Int J Geriatr Psychiatry. 2021;36(11):1785-1794. doi:10.1002/gps.5600
• Ayalon L. There is nothing new under the sun: ageism and intergenerational tension in the age of the COVID-19 outbreak. Int Psychogeriatr. 2020;32(10):1221-1224. doi:10.1017/S1041610220000575
• Varışlı, B., Gültekin, T. Yaşlı ayrımcılığının pandemi hali: COVID-19 sürecinde kuşaklararası etkileşimin dönüşümü. Turkish Studies. 2020;15(4): 1227-1237. doi: 10.7827/TurkishStudies.44376
• Chang ES, Levy BR. High prevalence of elder abuse during the COVID-19 pandemic: Risk and resilience factors. Am J Geriatr Psychiatry. 2021;29(11):1152–1159. doi:10.1016/j.jagp.2021.01.007
• Tural Ercan. Covid-19 pandemi dönemi ev karantinasında fiziksel aktivite düzeyinin yaşam kalitesine etkisi.Van Sağlık Bilimleri Dergisi 2020; (Covıd-19 Özel Sayı): 10-18.
• Erdoğan Yüce G, Muz G. COVID-19 pandemisinin yetişkinlerin diyet davranışları, fiziksel aktivite ve stres düzeyleri üzerine etkisi. Cukurova Medical Journal. 2021;46(1): 283-291. doi: 10.17826/cumj.794585
• Kaplan K, Demir D. Covid-19 Pandemi sürecinde kısıtlı serbest zamanda fiziksel aktivite yapan altmış beş yaş üstü üzerine nitel bir araştırma. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi 2021;122–137. doi: 10.30769/usbd.943354
• Savaş E.S. İzmir’de Covid-19 salgını evde kalma döneminde yaşlı kişilerde sosyal destek,4 Uluslararası Tıp ve Sağlık Bilimleri Araştırmaları KongresiBildiri Tam Metin Kitabı, Çorum 22 – 23 Augustos 2020; ss: 51-59
• Soysal G. Koronavirüs salgını ve yaşlılık. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2020; 7(5): 290-301.
• Aykut S.S, Aykut S. Koronavirüs pandemisi sebebiyle evde kalıp sokağa çıkamayan 60 yaş üstü bireylerin boş zaman aktivitelerinin belirlenmesi ve pandeminin getirdiği yaşamsal değişiklikler hakkındaki düşüncelerinin değerlendirilmesi. Journal of International Social Research. 2020;13(70):480–486. doi: 10.17719/jisr.2020.4107
• Ercan M, Arıcı A. Covid-19 Pandemi Sürecinin Yaşlılar Üzerindeki Biyo-Psiko-Sosyal Etkileri. Journal of ADEM 2020;1(3);5-22
• Kahraman B, Uğur T.D, Girgin D, Koçak A.B. Covıd-19 döneminde yaşlı olmak: 65 yaş ve üzeri bireylerin pandemi sürecinde yaşadığı sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2021; 39 (1) , 124-143 . doi: 10.32600/huefd.98846737.
• Courtin E, Knapp M. Social isolation, loneliness and health in old age: a scoping review. Health Soc Care Community. 2017;25(3):799-812. doi:10.1111/hsc.12311
• Uysal G.E. Covid 19 pandemisi sürecinde yaşlılarda değişen beslenme alışkanlıkları ile fiziksel aktivite, uyku kalitesi ve anksiyete düzeyi arasındaki ilişki. (Yükseklisans tezi). Biruni Üniversitesi;Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı. 2022.
• Yavuz C, Şahin S. Investigation of the effect of support program applied to the elderly by video conferencing method on their psychosocial health in the COVID-19 Pandemic. 6. International Conference on Covid-19 StudiesProceeding Book, Manhattan16 - 17 January 2022; pp 69-80
• Saraçoğlu E, Aydın Avcı İ. Diyabet hastalarının Covid-19 salgınıyla ilgili endişelerinin ve bakım ihtiyaçlarının belirlenmesi. Turk J Diab Obes. 2021; 5(2): 202-209. doi: 10.25048/tudod.901442
• İnce C. Afetlerde sosyal savunmasız bir grup olarak yaşlılar: Covıd-19 örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2020; 7(9): 184-198.
• Özay A, Yüksel H. Covid-19 Salgın Süreci ve Uygulanan Kısıtlamaların 65 Yaş ve Üstü Bireyler Üzerindeki Etkisi. In: Sosyal Bilimler Perspektifinden Salgın Hastalıklar Ve Toplumsal Dönüşüm. 2021. p. 167–200.
• Doğanay G, Çopur Z. Yaşlı nüfusun COVID-19 salgınına ilişkin görüşleri: Giresun ili örneği. Türk Coğrafya Dergisi. 2020;76:59–74. doi: 10.17211/tcd.796128
• Berg-Weger M, Morley JE. Editorial: Loneliness and social ısolation in older adults during the Covıd-19 pandemic: Implications for Gerontological Social Work. J Nutr Health Aging. 2020;24(5):456-458. doi:10.1007/s12603-020-1366-8
• Deveoğlu M. Salgin hastaliklarin yaşlılar üzeri̇ndeki̇ etki̇leri̇. Journal of Socıal, Humanıtıes and Admınıstratıve Scıences. 2021;7(38):490–497. doi :10.31589/JOSHAS.561