SENDİKAL ÖRGÜTLENME KRİZİ VE ÇIKIŞ YOLLARINA İLİŞKİN AB' DEN ÖRNEKLER

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 3, 8 - 22, 31.12.2018

Volkan Işık

Öz

Keynesyen ekonomi politikalarının sonuyla birlikte başladığı kabul edilen neo-liberal dönüşüm süreci; üretim süreçleri ve çalışma ilişkilerinden başlayarak, ekonomik, ticari, siyasal ve toplumsal pek çok alanı köklü bir değişim süreci içerisine sokmuştur. Özellikle çalışma ilişkileri cephesi açısından; gelişen teknoloji ve küreselleşmenin de etkisiyle artan esneklik düzenlemeleri ve buna karşılık iş güvencesinden verilen ödünler yeni dönemin çalışma hayatına getirdiği sorunların temel belirleyicileri olmuştur.  Bununla beraber artan işsizlik ve kayıtdışı istihdam, ekonomik istikrarsızlık ve belirsizlik ile kapsamı giderek büyüyen ekonomik krizlerin sıklaşması endüstri ilişkilerinin güncel problemleri haline gelmiştir. Bu problemler ise kaçınılmaz olarak 1980’lerden itibaren işçi sendikacılığını farklı boyutlarla etkilemiş; sendikalara güven duygusunun zayıflaması, işverenlerin sendikalara karşı baskıcı ve ikame edici politikaları nedenleriyle birlikte sendikal hareketin altın çağını sona ermiştir. Bu durum ise sendikal hareketi geleneksel örgütlenme modellerini değiştirmeye ve yeni stratejiler oluşturmaya zorlamıştır.

Bu çalışmada, işçi sendikacılığının içinde bulunduğu örgütlenme krizini aşabilme mücadelesinde sendikaların gerek birleşmeleri yoluyla, gerek üyelerine yönelik yeni hizmetleri ve üye olmayan işçilere yönelik sağlayacakları yeni örgütlenme stratejileri ile gerekse de kurumsal kapasitelerini geliştirmeye yönelik yeniden yapılanma arayışları birlikte değerlendirilecek; krizden çıkış yollarına ilişkin ise AB’deki başarılı ülke örneklerinden yararlanılacaktır. Bu sayede çalışmanın; günümüzde örgütlenme krizi ile karşı karşıya kalan sendikaların iyi uygulama örneklerinden hareketle bir yol haritası çizmelerine yardımcı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sendikalaşma, Sendikal Örgütlenme, Sendikal kriz, Neo-liberalizm

Kaynakça

• Cardinali, R. (2000). "The Cyberknights vs Trade Unions: Determining Workplace Futures", Work Study, Vol:49, No:6, 2000.Çelik, A., Özveri, M., Müftüoğlu, Ö., v.d. (2007). Türkiye'de Sendikal Kriz ve Sendikal Arayışlar, Epos Yayınları, Ankara.Çoban, B. (2013). "Sendikal Örgütlenmede Yeni Deneyimler ve Değişen Stratejiler", Çalışma ve Toplum Dergisi, 2013/3: 57-88.Dereli, T. (1996). Sendika İçi Demokrasi, Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi, Cilt: 1, Tarih-Kültür Vakfı Yayını, İstanbul.Erdoğdu, S. (2006). Küreselleşme Sürecinde Uluslararası Sendikacılık, İmge Kitabevi, Ankara.Heery, E., M. Simms, D. Simpson, R. Delbridge and J. Salmon. (2000). "Organizing Unionism Comes to the UK", Journal of Employee Relations, Vol: 22; No: 1: 38-57.ILO (2017). "International Institute For Labpur Studies", http://www.ilo.org/public/english/bureau/inst/papers/1999/dp112/index.htm, (12.03.2018).Işık, V. (2009). "Endüstri İlişkilerinin Yeni Yüzü İnsan Kaynakları Yönetimi: Emeği Örgütsüzleştirme Stratejisi", Gazi İİBF Dergisi, 11(3): 147-176.Kalça, A. (2015). "Bilgi Ekonomisi Sendikal Hareketin Sonu Mu?", International Conference On Eurasian Economies Abstract Book.Mückenberger, vd. (2001). 21.Yüzyılda Sendikalar, Petrol-İş, İstanbul.OECD (2018). https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=UN_DEN, (11.04.2018).Öke ve Kurt (2003). "Yeni Süreç ve Sendikaların Temsil Sorunu", (Ed.) KÖSE, A., ŞENSES, F. ve YELDAN, E., İktisat Üzerine Yazılar I: Küresel Düzen, Birikim, Devlet ve Sınıflar, İstanbul: İletişim, 191-218.Sapancalı, F. (2007). "Avrupa Birliği'ne Üye Ülkelerde Sendikal Örgütlenme, Sorunlar ve Yeni Stratejiler", Çimento İşveren Dergisi, Eylül: 4-23.Selamoğlu, A. (2004). "Örgütlenme Sorunu ve Sendikal Yapıda Değişim Arayışı", Çalışma ve Toplum Dergisi, 2004/2: 39-54.Tokol, A. (2002). "Sendikaların Üye Sayısında Azalma Nedenler ve Sendikaların İzlediği Yeni Politikalar", İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 4(1).TÜİK. (2017). Hanehalkı İşgücü Anketi Sonuçları.Urhan B., Selamoğlu, A. (2008). "İşçilerin Sendikalara Yönelik Tutum ve Davranışları: Kocaeli Örneği", Çalışma ve Toplum Dergisi, Cilt:3: 171-197.Waddington, J., Hoffmann, R., Lind, J. (2002). "Avrupa sendikacılığı geçiş döneminde mi?", Avrupa Ülkelerinde Sendikalar içinde, Petrol-İş Dünya Sendikal Hareketi Dosyası: 4, İstanbul.Waddington J. (2005). "Trade union membership in Europe: The extent of the problem and the range of trade union responses", ETUI-REHS Research Department.Waddington, J. (2006). "The trade union merger process in Europe: defensive adjustment or strategic reform?", Industrial Relations Journal, Vol: 37, Issue: 6.