UZUN ÖMÜRLÜ TÜRK AİLE İŞLETMELERİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNE İLİŞKİN ÇOKLU ÖRNEK OLAY ARAŞTIRMASI

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 68 - 95, 01.06.2018

Mehmet Gökhan Kırtaş

Öz

Bu araştırma aile işletmelerinin sürdürülebilirliği açısından öneme sahip unsurların ortaya konmasını amaçlamaktadır. Yönetim kademesindeki kuşak çatışması ve yönetim tarzının beğenilmemesi sürdürülebilirliğe olumsuz yönde etki etmektedir Gavcar ve diğ. , 2006: 202-208 . Aile üyeleri arasında güven, paylaşım, adalet, bağlılık ve gelenekselliğe dayalı ilişkilerin kurulması, eğitime önem verilmesi, iş ve aile yaşantısı arasında net çizgilerin bulunması Başer ve Erdem, 2008: 1/177-1/179 ; çalışanlar ile uzun süreli istihdam ilişkileri kurulması, aile üyeleri arasında kurulan nitelikli ilişkiler, yönetiminin bir sonraki kuşağa devredilmesi işleminin aile büyüğü hayatta iken yapılmış olması Baraz, 2010: 30-31 ; öz sermaye ile kurulma; dürüstlük, disiplinli çalışma; kaliteli ürün ve hizmet sunma; tasarruf etme; müşteri memnuniyeti; kolektif/ortak iş yapma; işlerde uzmanlaşma; karşılıklı anlayış, itibar, borca sadık olma, fedakarlık ve özverili çalışma Özler ve Şahin, 2010 ; sürekliliğe dair planlamanın var olması, yönetim kurulunun var olması ve işletmenin kurumsallaşma düzeyi Şensoy, 2010: 323-327 aile işletmelerinin sürdürülebilirliğini olumlu yönde etkilemektedir. Araştırmanın yöntemi çoklu örnek olay yöntemidir. Çoklu örnek olay yöntemi ile belirli sayıdaki uzun ömürlü aile işletmesi incelenmiş ve işletmelerin sürdürülebilirliğini; yönetimdeki aile fertleri arasında nitelikli ilişkilerin varlığı, öz sermaye ile kurulmuş olma ve sermaye yeterliliği, işlerde uzmanlaşma düzeyinin yüksek olması, çalışanlarla hakkaniyetli ilişkiler kurulması, iş ve aile yaşantısının kesin çizgilerle ayrılmış olması, personel devir hızının düşük olması, yönetim kurulunun varlığından söz edilmesi ve kurumsallaşmanın sağlanması, yönetim devrinin planlaması ve uygulanması faktörlerinin olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Aile İşletmeleri, Sürdürülebilirlik, Hayatta Kalma Dinamikleri. Jel Sınıflandırması: M12, M19.

Anahtar Kelimeler

Aile İşletmeleri, Sürdürülebilirlik, Hayatta Kalma Dinamikleri

MULTI-CASE STUDY ON THE SUSTAINABILITY OF LONG-LASTING TURKISH FAMILY BUSINESSES

Öz

This research aims to put across the important factors in the sustainability of longlasting Turkish family businesses. According to the literature review; generation conflicts in the management levels and disapproval of management styles affect the sustainability of businesses negatively . Factors positively influencing the sustainability of family businesses include: trust in the family circle, relations formed with sharing, fairness, loyalty and tradition in mind, giving weight to education, putting strict boundaries between work and family life Başer ve Erdem, 2008: 1/177-1/179 , providing workers with long, reliable work, qualified relations within the family, handing over the management position while the family elder is still alive , founding the company with own capital, honesty and discipline, creating quality goods, economizing, customer satisfaction, collective working, mastering in profession, mutual agreement, devotion in work Özler ve Şahin, 2010 , future planning of sustainability, having an established board of directors, and institutionalization . The method of research is multi-case study. Using the multi-case study method, six cases of long-lasting family businesses were investigated on the sustainability of their businesses. The conclusion this research has come to is that creating qualified relations between family members in the management positions, having been founded on own capital or having enough funds, mastering in profession, creating honest and fair relations among the employees, putting strict boundaries between work and family life, providing employees with reliable work, the existence of a board of directors, institutionalization, and pre-planning of handing over the management positions in the company have positive influences on the sustainability of businesses

Anahtar Kelimeler

Family Business, Sustainability, Survival Dynamics

Kaynakça

• Alayoğlu, N. (2003). Aile Şirketlerinde Yönetim ve Kurumsallaşma . İstanbul: Müsiad Yayınları .
• Allahverdi, R. Ş., & Yıldırım , Y. T. (2013). Türkiye'de Kurulan İlk Özel Maden Şirketleri: Özdemir Antimuan Madenleri Limited Şirketi Örneği ve Aile İşletmelerinde Sürdürülebilirlik. Tarih Okulu Dergisi(TOD), 6(15), 183-203.
• Ateş, Ö. (2005). Aile Şirketleri: Değişim ve Süreklilik. Ankara: Ankara Sanayi Odası.
• Aydın, E. (2010). Aile İşletmelerinin Sürdürülebilirliğinde Sonraki Kuşakların Duygusal Sahiplik Algılamalarının Rolü: Türkiye'deki Kıdemli İşletmeler Bağlamında Araştırılması. Yükseklisans Tezi , T.C. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü , İşletme Anabilim Dalı, Çanakkale.
• Baraz, B. (2010). Kıdemli Aile İşletmeleri: Eskişehir'deki Genel Görünüm. T. Koçel (Dü.), 4. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı içinde (s. 25-35). İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Başer, G. G., & Erdem, F. (2008). Aile İşletmelerinin Sürekliliğini Etkileyen Aile ve İş Değerlerine Yönelik Bir Araştırma. T. Koçel (Dü.), 3. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı içinde (s. 1/177-1/180). İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Çağlar , İ., Kendirli, S., & Çağıran, H. (2006). Aile Kültürünün İşletme Kültürü Üzerindeki Etkisinin Çorum Kobi'leri Açısından İncelenmesi. T. Koçel (Dü.), 2. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı içinde (s. 320-331). İstanbul : T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi .
• Çetin, C., Özcan, E. D., Taşkıran, E., & Özdemirci, A. (2010). Aile Kültürünün Aile İşletmesi Üzerindeki Etkisi. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Ege, İ. (2006). Basel 2 Uyum Sürecinde Aile Şirketleri ''Ölüyor'' Mu? T. Koçel (Dü.), 2. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı içinde (s. 310-319). İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Gavcar, E., Ansen, E. N., & Köroğlu, Ç. (2006). Aile İşletmelerinin Başarısının Araştırılması ( Marmaris İlçesi Örneği). T. Koçel (Dü.), 2. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı içinde (s. 200-208). İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Karabıyık, H. Ç. (2014). Aile İşletmesi Toplumundan Kurumsal Topluma Geçiş. T.C. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 46-52.
• Karpuzoğlu, E. (2004). Aile Şirketlerinin Sürekliliğinde Kurumsallaşma. 1. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı (s. 42-53). İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Araştırma Merkezi.
• Köklü, N. (1994). Örnek Olay Çalışma Metodları. T.C. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 27(2), 771-779.
• Özler, D. E., & Şahin, M. D. (2010). Yaklaşık Yarım Asırlık Geçmişe Sahip Aile İşletmelerinde Öne Çıkan Karakteristikler: Kütahya'da Bir Araştırma. T. Koçel (Dü.), 4. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı içinde (s. 41-51). İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Sağlam, N. (2006). Aile Şirketlerinde Sorunlar ve Çözüm Önerileri. T. Koçel (Dü.), 2. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı içinde (s. 499-510). İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Sevinç, İ. (2005). Büyüme Sürecindeki Aile İşletmelerinin Karşılaşabilecekleri Sorunlar: Konya'da Faaliyet Gösteren Aile İşletmelerinde Bir Uygulama. T.C. Selçuk Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(2), 315-331.
• Sezgin, M., & Karaman , A. (2008). Turistik Destinasyon Çerçevesinde Sürdürülebilir Turizm Yönetimi ve Pazarlaması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(19), 429-437.
• Şakar, N. (2008). Kurumsallaşmada ''Aile Anayasasının'' Stratejik Rolü: Eskişehir'de Bir Araştırma. T. Koçel (Dü.), 3.Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı içinde (s. 1/357- 1/366). İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Grişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Şensoy, Y. Z. (2010). Aile İşletmelerinde Sürekliliği Sağlayan Başarı Faktörleri ve Türk Aile İşletmelerine Yönelik Bir Çalışma. T. Koçel (Dü.), 4. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı içinde (s. 317-329). İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Yelkikalan, N., & Aydın, E. (2010). Aile İşletmelerinin Yaşamlarını Sürdürebilmesinde Sonraki Kuşakların Duygusal Sahiplik Algılamasının Rolü ve Önemi -Türkiye'deki Kıdemli İşletmeler Üzerinde Bir Araştırma-. Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 81-120.
• Yıldız, A. (2008). Aile İşletmelerine Tavsiyeler. İstanbul: Sistem Yayıncılık.