DUYGUSAL, DEVAM VE NORMATİF BAĞLILIK BOYUTLARININ İŞTEN AYRILMA EĞİLİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN META ANALİZ İLE ARAŞTIRILMASI

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 60 - 77, 01.12.2017

Eyüp Bayram Şekerli

Öz

Örgütsel bağlılık, bireylerin çalıştıkları işletmede davranışlarının şekillenmesinde etkili olabilmektedir. Bu çalışma kapsamında duygusal, normatif ve devam bağlılığı ile işten ayrılma eğilimi ilişkisini gösteren, Türkiye bağlamında yapılmış araştırmalarının meta-analiz yöntemi ile analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Analiz sürecinde 10421 kişiyi kapsayan 16 çalışma belirlenmiştir. Rasgele etkiler modeline göre hesaplanan etki büyüklükleri duygusal bağlılık-işten ayrılma eğilimi için Es=-0,42; normatif bağlılık-işten ayrılma eğilimi için Es=-0,31 olarak belirlenmiştir. Diğer yandan, devam bağlılığı-işten ayrılma eğilimi için hesaplanmış etki büyüklüğü Es=-0,07 çok zayıf düzeyde olup anlamlı olmadığı görülmüştür. Buna göre, derlenen çalışmalardan duygusal ve normatif bağlılık ile işten ayrılma eğilimi üzerinde orta düzeyde, negatif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal bağlılık, normatif bağlılık, devam bağlılığı, işten ayrılma eğilimi, meta analiz

INVESTIGATING THE RELATIONSHIP OF AFFECTIVE, CONTINUANCE AND NORMATIVE COMMITMENT WITH TURNOVER INTENTION: A META-ANALYTICAL PERSPECTIVE

Öz

Organizational commitment can be effective at shaping employees’ behaviors. The purpose of this research is specifying relationship between variables of affective, normative and continuance commitment and intention of turnover by meta analysis method. Fort his purpose meta analysis is conducted on 16 research papers which include 10421 sample size. random effects model produced effect size Es=-0,42 for affective commitment; Es=-0,31 for normative commitment. On the other hand estimated effect size is Es=-0,07 which is negligible and insignificant for continuance commitment. Consequently, compiled researches indicated that there is moderate level relation for affective-intention of turnover, normative –intention of turnover

Anahtar Kelimeler

Affective commitment, normative commitment, continuance commitment, turnover, meta analysis

Kaynakça

• Akyüz, B., Kaya, N., ve Özgeldi, M. (2015). The Effects of Human Resource Management Practices and Organizational Climate on Turnover Intention an Empirical Study In Turkish Banking Sector. IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 6(1), 48-78.
• Allen, N. J., ve Meyer, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
• Allen, N. J., ve Meyer, J. P. (1996). Affective, Continuance, and Normativecommitment to the Organization: An Examination of Construct Validity. Journal of Vocational Behavior( 49), 252-276.
• Aslan, B. (2013). Moderator Effect of Leader Member Exchange in the Relation Between Organizational Commitment and Turnover Intention: A Case of SEMs. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bakioğlu, A., ve Özcan, Ş. (2016). Meta-Analiz. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Blau, G. (1986). Exchange Variables as Predictors of Job Satisfaction, Job Commitment, and Turnover: The Impact of Rewards, Costs, Alternatives, and Investments. Organizational Behavior and Human Performance, 28(1), 78- 95.
• Çakar, N. D., ve Ceylan, A. (2005). İş Motivasyonunun Çalışan Bağlılığı ve İşten Ayrılma Eğilimi Üzerindeki Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), 52-66.
• Çelik, M. (2012). Konaklama İşletmelerinde Algılanan Örgütsel Adaletin Yenilikçi Davranışa Etkisinde Kariyer Memnuniyetinin Aracılık Etkisi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2), 101–122.
• Çiftçioğlu, P., ve Sabuncuoğlu, P. (2011). Türk Örnekleminde Algılanan Dışsal Pretij Ve İş Değişkenleri İlişkisinin İncelenmesine Yönelik Bir Çalışma. İş,Güç Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(1), 105-126.
• Demir, M. (2012). Örgütsel Destek, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimi İlişkisi: Havalimanı Yer Hizmetleri İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma. İş,Güç Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(1), 1-18.
• Demirci, Y. (2016). Algılanan Örgütsel Destek İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi ve Bunların İş Tatmini ile İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Mersin Büyükşehir Belediyesinde Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ece, Ş. (2016). Kariyer Planlamanın Örgüte Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Olan Etkisi,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Etzioni, A. (1965). Organizational Control Structure. J. G. March içinde, Handbook of Organizations (s. 650-677). Chicago: Rand McNally.
• Farrell, D., ve Rusbult, C. E. (1981). Exchange variables as predictors of job satisfaction, job commitment, and turnover: The impact of rewards, costs, alternatives, and investments. Organizational Behavior and Human Performance, 28(1), 78-95.
• Griffeth, R. W., Hom, P. W., ve Gaertner, S. (2000). A Meta-Analysis of Antecedents and Correlates of Employee Turnover:Update, Moderator Tests, and Research Implications for the Next Millennium. Journal of Management, 26(3), 463– 488.
• Gül, H. (2002). Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirmesi. Ege Academic Review, 2(1), 37-56.
• Günlük, M. (2010). Muhasebecilerin Mesleki ve Örgütsel Bağlılık, İş Memnuniyeti ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma,Yayımlanmamış Doktora Tezi. Kocaeli: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
• Günlük, M., Özer, G., ve Özcan, M. (2013). İş Memnuniyetinin Muhasebecilerin Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9 (20), 55-74.
• Güres, C. G., ve Sökmen, A. (2015). Yönetici Liderlik Yaklaşımının Çalışanın Örgütsel Bağlılığı, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Türkiye’deki Ceza İnfaz Kurumlarında Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(3), 59–74.
• Ha, J. G., Kim, J. M., Hwang, W. J., ve Lee, S. G. (2014). Impact of Organisational Characteristics on Turnover Intention among Care Workers in Nursing Homes in Korea: A Structural Equation Model. Australian Health Review, 38(4), 425-431.
• Igbaria, M., ve R.Siegel, S. (1992). An Examination of The Antecedents of Turnover Propensity of Engineers: An Integrated Model. Journal of Engineering and Technology Management, 101-126.
• Igbaria, M., ve R.Siegel, S. (1992.). The Reasons for Turnover of Information Systems Personnel. Information ve Management, 23(6), 321-330.
• Jauch, L. R., Glueck, W. F., ve Osborn, R. N. (1978). Organizational Loyalty, Professional Commitment, and Academic Research Productivity. Jauch, L. R., Glueck, W. F., ve Osborn, R. N. (1978), “Organizational Loyalty, Professiona Academy of Management Journal, 21(1), 84-92.
• Meyer, J. P., ve Allen, N. J. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 61(89), 61-89.
• Meyer, J. P., ve Allen, N. J. (1997). Commitment in the Workplace: Theory, Research, and Application. Thousand Oaks, Calif: Sage Publications.
• Meyer, J. P., D. J., H. L., ve Topolnytsky, L. (2002). Affective, Continuance, and Normative Commitment to the Organization: A Meta-Analysis Of Interrelations and Outcomes. Journal of Vocational Behavior(61), 20–52.
• Mobley, W. (1977). Intermediate Linkages in The Relationship Between Job Satisfaction and Employee Turnover. Journal of Applied Psychology(62), 237– 240.
• Mosadeghrad, A. M., Ferlie, E., ve Rosenberg, D. (2008). A Study of the Relationship Between Job Satisfaction, Organizational Commitment and Turnover Intention Among Hospital. Health Services Management Research, 21(1), 211–227.
• Mowday, R. T., Steers, R. M., ve W.Porter, L. (1979). The Measurement of Organizational Commitment. Journal of Vocational Behavior, 14(1), 224-247.
• Onay, A. Ö. (2016). Kariyer Bağlılığı, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimi İlişkisi: Akademisyenler Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• O'Reilly, C. A., ve Chatman, J. (1986). Organizational Commitment and Psychological Attachment: The Effects of Compliance, identification, and Internalization on Prosocial Behavior. Journal of Applied Psychology, 71(3), 492-499.
• Özdemir, H., ve Yaylı, A. (2014). Çalışanın Örgütsel Bağlılığı, Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Recreation and Tourism Research (JRTR), 1(1), 48-58.
• Porter, L. W., Steers, R. M., Mowday, R. T., ve Boulian, P. V. (1974). Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Turnover among Psychiatric Technicians. Journal of Applied Psychology, 59(5), 603-609.
• Reichers, A. E. (1985). A Review and Reconceptualization of Organizational Commitment. Academy of Management Review, 10(3), 465–476.
• Rhoades, L., Eisenberger, R., ve Armeli, S. (2001). Affective Commitment to the Organization: The Contribution of Perceived Organizational Support. Journal of Applied Psychology, 86(5), 825-836.
• Somers, M. (2009). The Combined Influence of Affective, Continuance and Normative Commitment on Employee Withdrawal. The Combined Influence of Affective, Continuance and Normative Commitment on Employee Withdrawal, 74(1), 75-81.
• Somers, M. J. (1995). Organizational Commitment, Turnover and Absenteeism: An Examination of Direct and Interaction Effects. Journal of Organizational Behavior, 16(1), 49–58.
• Steers, R. M. (1977). Antecedents and Outcomes of Organizational Commitment. Administrative Science Quarterly, 22(1), 46-56.
• Thanacoody, P., Newman, A., ve Fuchs, S. (2014). Affective Commitment and Turnover Intentions Among Healthcare Professionals: The Role of Emotional Exhaustion and Disengagement. The International Journal of Human Resource Management, 13, 1841-1857.
• Uysaler, L. A. (2010). Örgütsel Yabancılaşmanın Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Eğilimi İle Bağlantısı ve Yabancılaşma Yönetimi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Wasti, S. A. (2000). Örgütsel Bağlılığı Belirleyen Evrensel ve Kültürel Etmenler: Türk Kültürüne Bir Bakış. Z. Aycan içinde, Türkiye'de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları (s. 201-224). Ankara: Türk Psikologları Derneği Yayınları.
• Wasti, S. A. (2003). Organizational Commitment, Turnover Intentions and the Influence of Cultural Values. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76(3), 303–321.
• Wiener, Y. (1982). Commitment in Organizations: A Normative View. The Academy of Management Review, 7(3), 418-428.
• Yıldız, S., Yalvaç, S., ve Meydan, C. H. (2013). Tükenmişliğin İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Örgüte Bağlılığın Aracı Rolü: Türkiye’deki Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Personeli Üzerinde Bir Araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 8 (2), 157-170.
• Yurttagül, Z. (2016). İş-Aile Çatışmasının Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Beyaz ve Mavi Yaka Çalışanlarda Bir Uygulama Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.