ELEKTRONİK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE İNTERNET ALIŞVERİŞİ TÜKETİCİ DAVRANIŞI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 1, 9 - 27, 01.06.2013

Berna Balcı İzgi İrem Şahin

Öz

Teknolojinin hızlı gelişimi ve İnternet kullanımının artış göstermesi elektronik perakende sektörü ve İnternet alışverişinin gelişimini de etkilemiştir. Siparişten ödemeye kadar neredeyse tüm işlemler İnternet üzerinden yapılmaktadır. Gelişen teknoloji sayesinde tüketiciler bilgilenmekte ve üreticiler de küresel pazara ulaşabilmektedir. Buna ilave olarak, İnternetle birlikte tüketicilerin alışkanlıkları değişmekte ve üreticiler yeni teknikler geliştirmektedirler. Bu çalışma, elektronik perakende sektörünü ve Türkiye’de İnternet üzerinden alışveriş yapan tüketicilerin profilini ortaya koymayı ve bu yapıyı belirlerken İnternetin tercih edilme edilmeme nedenlerine bağlı olarak açıklamayı amaçlamıştır. Bu nedenle makalenin tüketicinin demografik profili ile internet alışverişini tercih etmesi arasındaki ilişkiyi ortaya koyması bakımından ayrıcalıklı bir özelliği söz konusudur. Araştırma yöntemi olarak online anket yöntemi kullanılmıştır. Anket 47 sorudan oluşmaktadır. On-Line Anket sitesi aracılığıyla Türk kullanıcılara 384 adet anket ulaştırılmış ve 384’ü de araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırma sonucunda elektronik perakende ve İnternet üzerinden alışveriş yapan tüketicilerin değişen tercihlerine ilişkin önemli sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnternet, E-perakende, İnternet Alışverişi, Tüketici Davranışı, Tüketici Tercihleri

ELECTRONIC RETAIL SECTOR AND INTERNET SHOPPING CONSUMER BEHAVIOR: THE CASE of TURKEY

Öz

Rapid development of the technology and increasing of İnternet usage effect e-retailing and İnternet shopping improvements.. Almost all transactions, from order to payment is performed through the İnternet. Thanks to developing technology, while consumers are enlightenment, producers can reach the global market. In addition with the İnternet, consumers behavior are changing and producers are developing new techniques. This study aim to examines to electronic retail sector and İnternet shopping consumer behavior among online shoppers in Turkey. Online survey research method is applied in the study. The survey consists of the 47 questions. 384 effective responds out of 384 responds which were received by using “On-Line Anket” web site. The study has some important results about consumer behavior in electronic retail and İnternet shopping

Anahtar Kelimeler

İnternet, E-retailing, İnternet Shopping, Consumer Behaivour, Consumer Preferences

Kaynakça

• Ackerman, M.S., Davis, Jr., D.T. (2003) Privacy and Security Issues in E-Commerce, New Economy Handbook, Jones, D.C. (Ed.), (pp. 911-930) New York: Academic Press/ Elsevier
• Adıgüzel, A.T. (2010) Sanal Mağaza Atmosferini Etkileyen Özellikler Ve Tüketici Tercihleri Üzerindeki Rolü: Online Tüketiciler Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi
• Algür, S. & Cengiz, F. (2011) “Türk tüketicilere göre online (çevrimiçi) alışverişin riskleri ve yararları”, Journal of Yaşar University, 22(6):3666-3680
• Ayden, C. & Demir, Ö. (2011) “Elektronik ticaret; tüketici davranışı ve tercihleri üzerine bir çalışma”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2):149- 161
• Baddeley., M. (2004) “Using E-cash İn The New Economy: An Economic Analysis of Micropayment System”, Journal of Electronic Commerce Research, 5(4):239-253
• Barutçu, S. (2008). “Perakendecilik sektöründe teknolojik değişim: e- perakendecilik, e-mağaza bağlılığı ve e-mağaza bağlılığını etkileyen faktörler”, Süleyman DemirelÜniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1):317-334.
• Beyit, A. (2006). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kentsel sistemin dönüşümüne etkileri, Yüksek Lisans Tezi
• BKM. Bankalar Arası Kart Merkezi. (2011). Kart monitör kredi kartları kullanım alışkanlıkları araştırması 2011, http://www.bkm.com.tr/basin/kart_ monitor_2011.zip, (16.11.2011)
• Bozkurt, V. (2000) Elektronik Ticaret, Alfa Yayınları, İstanbul, ss.64-66
• Bursalı, A. (2008) 12-18 Yaş Arasındaki Çocukların Aile Satın Alma Kararına Etkileri, Yüksek Lisans Tezi
• Canbaz, S. (2006) Türkiye’de Elektronik Ticaret Uygulamasında Karşılaşılan Muhasebe Sorunları, Yüksek Lisans Tezi
• Chen., L., Nath., R., Dewan., S.G. (2006) “Are U.S. consumers ready for payment?”, Communications of the ACM, March, pp.31-48
• Çakır, H., Sert, E. (2010) Bilişim Suçları ve Delillendirme Süreci, Örgütlü Suçlar ve Yeni Trendler. (Ed.) Polis Akademisi Yayınları, Ankara, ss.143-170
• Çakmak, A.Ç., Güneşer, M.T. (2011) “İnternet ortamındaki bilgi paylaşımının tüketici satın alma kararına etkileri: interaktif bir çalışma”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(1):1-26
• Çiçek, H., Demirel, M, Onat, N. (2010) “İşletmelerin Web sitelerinin Değerlendirilmesine İlişkin Bir Araştırma: Burdur İli Örneği”, Süleyman Demirel Üni. İİBF Dergisi, 15(2):187-206
• Dennis, C., Fenech, T., Merillees B., (2004) E-Retailing,Routledge Press, New York,pp.1-7
• Dewan., S.G., Chen., L. (2005) “Mobile payment adoption in the u.s.: a crossindustry, cross-platform solution”, Journal of Information Privacy And Security, 1(2):4-28
• Doğaner, M. (2007). Elektronik ticaret türkiye’de elektronik ticaretin gelişimi ve işletmeden tüketiciye elektronik ticaret üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi
• DPT, Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı. (2011) Bilgi toplumu istatistikleri. www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/Yayinlar/ BilgiToplumuIstatistikleri_2010.pdf (12.11.2011)
• Efendioğlu, A., Sezgin, E. (2007) “E-Devlet uygulamalarında bilgi ve paylaşım güvenliği”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2):219-236
• Enginkaya, E. (2006) “Elektronik perakendecilik ve elektronik alışveriş”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 6(1):11-16
• Erbaşlar, G., Dokur, Ş. (2008) Elektronik Ticaret, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Ertaş, S. (2000) Elektronik ticaret: tanımı, gelişimi, avantajları, güvenliği, Bozkurt V. (Ed.), İstanbul: Alfa Yayınları, (s.1-18)
• Gürcan, H.İ. (1999) Sanal Gazetecilik, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları
• Harris, L., Dennis, C. (2008) Marketing the E-Business, Second Edition, New York: Routledge Press
• Heidari, K. (2009) “The impact of semantic web on e-commerce”, World Academy of Science, 51:303-306
• IAB Türkiye, (2011) İnternet Ölçümleme Araştırması, http://smgconnected.com/ pdf/IAB%20bulten-Haziran-2011.pdf (12.09.2011)
• Internet Retailer, (2012) eGuide Top 400 http://www.internetretailer.com/ europe400/list/ (09.12.2011)
• İçli., G.E. (2003) “Tüketicilerin İnternetten alışverişte web sitesi ile ilgili karşılaştıkları sorunlar”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 18(1):193- 203
• İyiler, Z. (2009) Elektronik ticaret ve pazarlama ihracatta İnternet zamanı:1, Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, http://www.ibp.gov. tr/bilkay/assets/eticaret.pdf (09.11.2011)
• Kalındemir, D. (2008) Ödeme sistemlerinin ekonomilere katkısı, merkez bankalarının ödeme sistemlerindeki rolü ve tcmb menkul kıymet transfer (EMKT) sistemi, Bitirme Projesi
• Kara, O. (2002) Elektronikticaretin dış ticaret işlemlerinde uygulanması ve bilgisayarlı gümrük etkinlikleri (bilge) sisteminin verimliliğinin değerlendirilmesi, YüksekLisans Tezi
• Kaya, F. (2009) Türkiye’de kredi kartı uygulaması, Türkiye Bankalar Birliğihttp:// www.tbb.org.tr/Dosyalar/Yayinlar/Dokumanlar/263.pdf (13.11.2011)
• Kayabaşı, A. (2010) “Elektronik (Online) alışverişte lojistik faaliyetlere yönelik müşteri şikayetlerinin analizi ve bir alan araştırması”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(2):21-42
• Kırçova, İ., Öztürk, P. (2000) İnternette Ticaret ve Hukuksal Sorunlar, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul, ss.41-42
• Kırım, M. (2007) İnternet kullanan tüketicilerin İnternetle alışveriş yapma durumları ve buna ilişkin görüşleri, Yüksek Lisans Tezi
• Küpoğlu, C. (2008) Dünya’da Ve Türkiye’de Perakendecilik Ve E-ticaret Karşılaştırması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Lee., K.S., Tan., S.J. (2003) “E-retailing Versus Physical Retailing A Theoretical Model And Empirical Test Of Consumer Choice”, Journal of Business Research, 56(1):877- 885
• Marangoz, M. (2011) “Girişimciler için sınırsız ticaret: e-ticaret”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(1):181-201
• MasterIndex, (2011) Aralık 2011 Araştırma Sonuçları, http://www.mastercard. com/tr/personal/tr/promotions/MasterIndexARALIK2011Banka.pdf, (16.04.2012)
• Nikbay, Ü.H. (2006) Consumer behavior in electronic retailing and the critical success factors affecting consumer preferences and loyalty, Yüksek Lisans Tezi
• Omar, A., Kwun, O., S Bhutta, M.K. (2008) “The impact of e-commerce tax policy on state and local goverment revenue”, 1-10, Papers Presented At The 2008 SWDSI Meeting, http://www.swdsi.org/swdsi08/paper/SWDSI%20 Proceedings%20Paper%20S50.pdf (10.04.2012)
• Özen, H. (2007) İnternetten satın alma davranışı ile risk ve fayda algılamaları arasındaki ilgi, Yüksek Lisans Tezi
• Özdemir, F.B., Törenli, N., Kıyan, Z. (2010) “Türkiye-Avrupa birliği dış ticaret ilişkileri açısından e-ticaret modeli ve düzenleyici rejim-yapı”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 9(2):117-143
• Saydan, R. (2008) “Tüketicilerin online alışverişe yönelik risk ve fayda algılamaları: geleneksel ve online tüketicilerin karşılaştırılması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23):386-402.
• Schmid, B. F. (1995) “Electronic Retail Markets”, Electronic Markets, 5(1):3-4
• Semerci, M. (2007) “Elektronik ticaretin işleyişi denetimi ve muhasebeleştirilmesi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Kahramanmaraş, ss.8-10
• Soysal, T. (2007) “İnternet alan adları sistemi ve tahkim kuruluşlarının udrp kurallarına göre verdikleri kararlara eleştirel bir yaklaşım”, ErciyesÜniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü Dergisi, 22(1):439-463
• Tekin, M., Zerenler, M., Bilge, A. (2005) “Bilişim Teknolojileri Kullanımının İşletme Performansına Etkileri: Lojistik Sektöründe Bir Uygulama”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(2):115-129.
• Tolon., M. (2004) “Ticari bankalarda pazarlama stratejilerinin uygulanması ve türkiye’deki ticari bankalar üzerine bir araştırma”, Verimlilik Dergisi, 4:63- 88
• Turan, A.H. (2008) “İnternet alışverişi tüketici davranışını belirleyen etmenler: geliştirilmiş teknoloji kabul modeli (E-TAM) ile bir model önerisi”, Akademik Bilişim Konferansı, (ss.723-731) Çanakkale
• TÜİK, Haber Bülteni 2010 Yılı Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması Sonuçları. (2010, Ağustos). http://www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=8572, (29.04.2013)
• Yakın., V. (2011) “İnternet perakendeciliği ve ağızdan ağıza pazarlama ilişkisi: tuğla duvarlar yıkılabilir mi?”, Akademik Bakış Dergisi, 27:1-18
• Yükçü, S., Gönen, S. (2009) “Türkiye’de Elektronik Ticaretin Muhasebeleştirilmesine İlişkin Uygulama Önerileri”, Atatürk Üniversitesiİktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2):1-13
• Zhou, L., Dai, L., Zhang D. (2007) “Online shopping acceptance model: a critical survey of consumer factors in online shopping”, Journal of Electronic Commerce Research, 8(1):41-62