ÖZEL EĞİTİMDE ÇALIŞAN BRANŞ ÖĞRETMENLERİNİN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 2, 86 - 105, 22.12.2025

Şakir Darıcı

Öz

Özel eğitim, kendi ihtiyaçlarını karşılayamayan, başkasının yardımına muhtaç çocuklara verilen eğitimdir. Bu çalışmada özel eğitimde görevli öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar araştırılmıştır. Araştırma, nitel araştırma yönetiminde fenomenoloji deseni ile tasarlanmıştır. Araştırma verileri 2024-2025 akademik yılında güz döneminde Sivas ilindeki devlet okullarında görevli 18 öğretmenden alınmıştır.
Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Form soruları öğretmenlerin karşılaştığı psikolojik sorunlar, fiziksel sorunlar, mesleki yeterlilik sorunları, öğrencilerin davranışlarını ve davranışlara verdiği tepkileri anlamlandırma sorunları nelerdir gibi açık uçlu sorulardan oluşmuştur.
Bulgular bölümünde yarı yapılandırılmış görüşme formlarından elde edilen veriler tablolaştırılmış, istatiksel olarak da gösterilmiştir. Ayrıca, öğretmen görüşlerine de yer verilmiştir.
Sonuç bölümünde öğretmenlerin yaşadığı problemler tespit edilmiş, bunlara çözüm önerileri maddeler halinde sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim , psikolojik , mesleki eğitim

Proje Numarası

1

THE PROBLEMS FACED BY BRANCH TEACHERS WORKİNG İN SPECİAL EDUCATİON

Öz

Special education is the education given to children who cannot meet their own needs and need the help of others. In this study, the problems faced by teachers working in special education were investigated. The research was designed with phenomenology design in qualitative research management. The research data were collected from 18 teachers working in public schools in Sivas province in the fall semester of the 2024-2025 academic year.
Semi-structured interview forms were used as data collection tools. The form questions consisted of open-ended questions such as psychological problems faced by teachers, physical problems, professional competence problems, what are the problems of making sense of students' behaviors and their reactions to behaviors.
In the findings section, the data obtained from the semi-structured interview forms were tabulated and shown statistically. In addition, teacher opinions were also included.
In the conclusion section, the problems experienced by the teachers were identified and solutions to these problems were presented in the form of articles.

Anahtar Kelimeler

Special education , psychological , professional training

Proje Numarası

1

Kaynakça

• Aksoy, S. (2018). Özel eğitim ve gereksinim duyan bireyler için eğitim yöntemleri. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Alptekin, M. (2016). Özel eğitim: Temelleri, yöntemleri ve uygulamaları. Pegem Akademi.
• Aydın, H. (2016). Özel eğitimde öğretmenin rolü ve etkili eğitim yöntemleri. İstanbul: Eğitim Yayınları.
• Aydın, M. (2012). Özel eğitimde temel kavramlar ve yaklaşımlar. Nobel Yayıncılık.
• Aydoğan, S., & Arıkan, Y. (2020). Özel eğitimde güncel yöntemler ve uygulamalar. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Baer, D. M., Wolf, M. M., & Risley, T. R. (1968). Some current dimensions of applied behavior analysis. Journal of Applied Behavior Analysis.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. DEUHFED, 9(1), 23-28.
• Batu, S. (2018). Özel eğitimde aile katılımı ve etkileri. Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınları.
• Booth, T., Ainscow, M., & West, M. (2018). Inclusive education and its impact on teachers’ well-being: An international perspective. Teaching and Teacher Education, 68, 140-149. https://doi.org/10.1016/j.tate.2017.09.010
• Bozkurt, E. (2017). Özel eğitim sınıflarında branş derslerinin öğretimi: Bir araştırma. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 18(3), 122-137.
• Brownell, M. T., Hirsch, E., & Seo, S. (2004). Meeting the demand for highly qualified special education teachers during severe shortages: What should policymakers consider? The Journal of Special Education, 38(1), 56-61.
• Centers for Disease Control and Prevention ([CDC], 2022). Treatment and intervention services for autism spectrum disorder. Retrieved from https://www.cdc.gov/ncbddd/autism/treatment.html
• Chia, N. K. H., & Elangovan, S. (2015). Authentic design thinking for special education teachers: Two case studies with a special focus on autism. Journal of Humanities and Social Science, 20, 158-176.
• Demirtaş, H. (2021). Özel eğitim öğretmenlerinin mesleki gelişim ihtiyaçları ve bu ihtiyaçları karşılama yöntemleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 46(208), 45-63.
• Emery, D. W., & Vandenberg, B. (2010). Special education teacher burnout and ACT. International Journal of Special Education, 25(3), 119-131.
• Ersoy, S. (2017). Özel eğitim ve uygulamaları. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Gebbie, D. H., Ceglowski, D., Taylor, L. K., & Miels, J. (2012). The role of teacher efficacy in strengthening classroom support for preschool children with disabilities who exhibit challenging behaviors. Early Childhood Education Journal, 40(1), 35-46.
• Hakkı, S. Y., & Yavuz, R. (2018). BEP uygulamalarında öğretmenin rolü. Pegem Akademi.
• Hamama, L., Ronen, T., Shachar, K., & Rosenbaum, M. (2013). Links between stress, positive and negative affect, and life satisfaction among teachers in special education schools. Journal of Happiness Studies, 14(3), 731-751.
• Hyman, S. L., Levy, S. E., & Myers, S. M. (2020). Council on children with disabilities, section on developmental and behavioral pediatrics. Identification, evaluation, and management of children with autism spectrum disorder. Pediatrics, 145(1), e20193447.
• Kaya, A. (2019). Özel eğitimde bireyselleştirilmiş eğitim programları. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Korkmaz, Z., & Güngör, A. (2021). Özel eğitimde engel türlerine göre bireyselleştirilmiş öğretim yaklaşımları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 47(208), 85-98.
• Miller, D., & Rose, D. (2021). Addressing mobility issues in special education: Strategies and supports for students with physical disabilities. Journal of Disability and Rehabilitation, 45(4), 150-162.
• MEB (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Resmî Gazete, 25 Eylül 2018, Sayı: 30558.
• MEB (2019). Özel eğitim programları. https://orgm.meb.gov.tr/www/ozel-egitim
• Moustakas, C. (1994). Phenomenological Research Methods. Sage Publications.
• Özdemir, M. (2017). Özel eğitim ve gereksinim duyulan öğrenciler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Öztürk, M. (2016). Bireysel gelişim ve yardım gereksinimleri. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Schumacher, K. L., Mott, M., & Williams, G. (2019). Physical intervention in special education: A case for independent living skills. Journal of Special Education and Rehabilitation, 30(1), 55-67.
• Şahin, M., & Akdağ, E. (2023). Özel eğitimde temel amaçlar ve hedefler. Eğitim ve Toplum.
• Şimşek, A., & Arslan, A. (2019). Özel eğitimde rehberlik ve psikolojik destek uygulamaları. Morpa Kültür Yayınları.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, R., & Taş, S. (2022). Özel eğitim öğretmenlerinin engel türlerine göre eğitim stratejileri geliştirmeleri. Özel Eğitim Dergisi, 16(1), 61-74.