Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Rollerini Yerine Getirme Düzeyi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 0 - 0, 30.06.2020

Ahmet Tutan Cem Tuna Mustafa Demir

Öz

Bu çalışmada okul müdürlerinin öğretim liderliği rollerini gerçekleştirme düzeyi öğretmen görüşleri doğrultusunda belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli ile yürütülmüştür. Araştırma 2017-2018 eğitim öğretim yılında Rize’nin Fındıklı, Ardeşen ve Çamlıhemşin ilçelerinde görev yapmakta olan 750 öğretmen içinden uygun örneklem yöntemi kullanılarak seçilen 191 kişi ile yürütülmüştür. Araştırmada veriler, Çakıcı (2010) tarafından geliştirilen “Okul Yöneticilerinin Öğretim Liderliği Gerçekleştirme Düzeyi” ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Ölçek 5’li liket tipi ölçek olup 38 maddeden oluşmaktadır. Ölçek; yönetim becerileri, okul ortamı, eğitim öğretim süreci ve öğretmen geliştirme olmak üzere dört alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin güvenilirlik katsayısı uygulama grubu için Cronbach’s Alpha değeri 0,95 olarak bulunmuştur. Verilerin analizinde, Tek yönlü varyans analizi, Kruskal Wallis H testi, frekans ve Mann Whitney- U testi kullanılmıştır.
Okul müdürlerinin öğretim liderliği rollerini yerine getirme düzeyine ilişkin öğretmen görüşlerine göre, yönetim becerileri, okul ortamı, eğitim ve öğretim süreci ile öğretmen geliştirme süreçleri alt boyutlarında ve ölçeğin bütününde ‘çoğu zaman’ olarak ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin demografik değişkenlerine göre görüşleri arasında bir farklılık ortaya çıkmamıştır. Okul yöneticilerinin bilgi ve becerilerini geliştirmek için uzun süreli ve uygulamaya dayalı hizmet içi eğitimler düzenlenmelidir. Okul yöneticileri eğitim yönetimi alanında tezli-tezsiz yüksek lisans yapmaları konusunda teşvik edilmelidir. Bu konuda MEB ile üniversiteler arasında protokol düzenlenebilir.

Anahtar Kelimeler

Okul Müdürleri, Öğretim Liderliği, Öğretmenler

Kaynakça

• Akgün, N. (2001). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretim Liderliği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu. Altun, S. A. (2003). Örgüt Sağlığı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. (15.Baskı.) Ankara: PegemA Akademi. Büyükdoğan, B. (2003). Lise Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışlarının Değerlendirilmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Can, H., Aşan, Ö. ,Eren M. A. (2005). Örgütsel Davranış. Arıkan Yayınları, İstanbul Can, N. (2004). Öğretmenlerin Geliştirilmesi ve Etkili Öğretmen Davranışları. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi S.16, S:103–119, Kayseri. Çakıcı, E. (2010). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretim Liderliği Davranışlarını Gerçekleştirme Düzeyi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. Çelik, V. (2003). Eğitimsel Liderlik. PegemA Yayınları, Ankara. Çelikten, M. (2010). Okul Örgütü ve Yönetimi, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. (Editör: V. Çelik), 3.Baskı, Ankara: Pegem Akademi. 121-140. Demiral, S. (2009). Öğretmen ve Okul Yöneticisi Algılarına Göre İlköğretim Okul Müdürlerinin Program Liderliği Davranışları. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. Eraslan, L. (2004). Okul Düzeyinde Dönüşümcü Liderlik. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-22. Erçetin, Ş. (2000). Lider Sarmalında Vizyon. Nobel Yayınları, Ankara. Erdoğan, İ. (2006). Okul Yönetimi ve Öğretim Liderliği. Sistem Yayınları, İstanbul Ergen, Y. (2009). İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretim Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin Motivasyonu Üzerindeki Etkisi (Manisa İli Örneği). Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa. Gökyer, N. (2004). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretim Liderliği Rollerini Gerçekleştirme Düzeyleri ve Bu Rolleri Sınırlayan Etkenler. Yayımlanmış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Gümüşeli, A. (1996). İstanbul İlindeki İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları. Yayınlanmamış Araştırma, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul. İnandı, Y. ve Özkan, M. (2006). Resmi İlköğretim Okulları ve Liselerde Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Müdürler Ne Derece Öğretim Liderliği Davranışları Göstermektedir? Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, S.123-149. Karatay, Ş. (2011). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretim Liderliği Davranışları. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Kaya, G. (2008). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlere Göre Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları ile Karar Verme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Keçecioğlu, T. (1998). Liderlik ve Liderler. Adam Yayıncılık, Ankara. Önder, A. (2010). İlköğretim ve Ortaöğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretim Liderliği Rollerini Gerçekleştirme Düzeyleri ve Bunu Sınırlayan Etkenler. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak. Özalp, İ., Koparal, C., Berberoğlu, G. (1996). Yönetim ve Organizasyon. (Ed. C. Koparal ve İ. Özalp). Anadolu Üniversitesi Yayınları, S. 122–126, Eskişehir. Özden, Y. (2005). Eğitimde Yeni Değerler. (6.Baskı.) Pegem A Yayıncılık, Ankara. Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz M. (2001). Örgütsel Psikoloji. Ezgi Kitabevi, Bursa. Saygınar, M. S. (2007). Hava Sınıf Okulları ve Teknik Eğitim Merkezi Komutanlığında Görev Yapan Okul Yöneticilerinin Öğretimsel Liderlik Davranışları. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, Cilt: 3 Sayı: 2, S.67- 78. Selçuk, Z. (2001). Gelişim ve Öğrenme. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Sertkaya, İ. (2015). Ortaöğretim Eğitim Yöneticilerinin Öğretim Liderliğini Sınırlayıcı Etkenler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Şişman, M. (1997). Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları. 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Bildiriler: 3, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, Eskişehir. Şişman, M. (2004). Öğretim Liderliği. Pegem Yayınları, Ankara. Şişman, M. (2011). Öğretim Liderliği. (3.Baskı.) Pegem Akademi, Ankara. Yılmaz, A. ve Akdemir, S. (2005). Örgütlerde Vizyon ve Yönetimi. Detay Yayıncılık, Ankara.