4. Sınıf öğrencilerinin matematik etkinliklerine yönelik tutumları ile bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişki

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 39 - 59, 30.06.2023

Tuğba Deniz Baş , Çavuş Şahin

Öz

Bu araştırmanın amacı ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin matematik ders etkinliklerine yönelik tutumları ile bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi olarak belirlenmiştir. Bu amaçla çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış olup, ilişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Veri toplama aracı olarak Ocak ve Sönmez (2010) tarafından geliştirilen “İlköğretim 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Matematik Etkinliklerine Yönelik Tutum Ölçeği” ile Aydoğdu ve Karakuş (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan “Temel Beceriler Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada 2022-2023 eğitim öğretim yılında Sinop ilinde öğrenim gören 262 öğrenciye ulaşılmış ancak 5 öğrencinin ölçekleri tam doldurmadığı gözlenerek araştırmadan çıkarılmış ve 257 öğrenciden elde edilen verilerle çalışma tamamlanmıştır. Elde edilen verilerin analizi SPSS-24 programına girilerek analiz edilmiştir. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, pearson korelasyon analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Öğrencilerin matematik etkinliklerine yönelik tutumlarının yüksek düzeyde, bilimsel süreç becerilerinin ise orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin matematik etkinliklerine yönelik tutumları ile bilimsel süreç becerileri arasında pozitif yönde düşük düzeyde ilişki olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

ilkokul, matematik dersi, tutum, bilimsel süreç becerileri

The relationship between 4th grade students' attitudes towards mathematics activities and scientific process skills

Öz

The aim of this study was to examine the relationship between primary school 4th grade students' attitudes towards mathematics lesson activities and their scientific process skills. For this purpose, the quantitative research method was used in the study, and the relational survey model was preferred. "Attitude Scale Towards Mathematics Activities of Primary School 4th and 5th Grade Students" developed by Ocak and Sönmez (2010) and "Basic Skills Scale" adapted into Turkish by Aydoğdu and Karakuş (2015) were used as data collection tools. In the study, 262 students studying in Sinop in the 2022-2023 academic year were reached, but it was observed that 5 students did not fill the scales completely, so they were excluded from the study and the study was completed with the data obtained from 257 students. The analysis of the obtained data was analyzed by entering the SPSS-24 program. Mean, standard deviation, Pearson correlation analysis and regression analysis were used in the analysis of the data. It was concluded that the students' attitudes towards mathematics lesson activities were at a high level and their scientific process skills were at a moderate level. As a result of the research, it was determined that there was a low level of positive correlation between the attitudes of 4th grade primary school students towards mathematics activities and their scientific process skills.

Anahtar Kelimeler

primary school, mathematics lesson, attitude, scientific process skills

Kaynakça

• Akar, Ü. (2007). Öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve eleştirel düşünme beceri düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyonkocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Aktaş, İ. & Ceylan, E. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel süreç beceri düzeylerinin belirlenmesi ve akademik başarıyla ilişki düzeyinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (33) , 123-136 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19579/209084
• Anagün, Ş. S. ve Yaşar, Ş. (2009). İlköğretim beşinci sınıf fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 8(3), 843-865.
• Arı, K. , Çavuş, H. & Sağlık, N. (2010). İlköğretim 6. Sınıflarda geometrik kavramların öğretiminde etkinlik temelli öğrenimin öğrenci başarısına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (27), 99-112 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/11116/132933
• Arslan, A.. & Tertemiz, N. (2004). İlköğretimde bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 479-492. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/tebd/issue/26126/275209
• Aydoğdu, B. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerini etkileyen değişkenlerin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Aydoğdu, B. (2016). Bilimsel Süreç Becerileri. Ş. S. Anagün, N. Duban (ed.), Fen Bilimleri Öğretimi (ss. 87 115). Anı yayıncılık: Ankara.
• Aydoğdu, B., & Buldur, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının bilimsel süreç becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Theoretical Educational Science / Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(4), 522–534.
• Bağcı Kılıç, G. (2003). “Üçüncü uluslararası matematik ve fen arastırması (timss): fen ögretimi, bilimsel araştırma ve bilimin doğası”, İlköğretim Online, 2 (1) , 42-51. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8613/107277
• Bakırcıoğlu, R. (2016). Ansiklopedik eğitim ve psikoloji sözlüğü. Anı Yayıncılık: Ankara.
• Baştürk, A. (2016). Sınıf öğretmenlerinin bilimsel süreç becerilerinin kazandırılmasına yönelik görüşlerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Bilgin, İ. (2004). Bilimsel süreç becerilerinin tanıtımı ve ilköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerindeki performanslarının incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (9), 13-37 . DOI: 10.11616/AbantSbe.114
• Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi: Ankara
• Böyük, U. , Tanık, N. & Saraçoğlu, S. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 4 (1) , 20-30. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/tubav/issue/21522/230923
• Can, K., & Uluçınar Sağır, Ş. (2019). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 18(71), 1450–1466. https://doi.org/10.17755/esosder.531670
• Castro, C. S. (1998). Teaching probability for conceptual change la enseñanza de la probabilidad por cambio conceptual. Educational studies in mathematics, 35(3), 233-254.
• Çepni, S., Çil, E. (2016). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı ( Tanıma, Planlama, Uygulama ve TEOG ile ilişkilendirme) İlkokul ve Ortaokul Öğretmen El Kitabı. Pegem Akademi: Ankara
• Çöl, Z.E. (2020). Ortaokul öğrencilerinin matematik uygulamalarına yönelik tutumları ile matematik özyeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Sandıklı \ Afyonkarahisar örneklemesi). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Dede, Y., Doğan, M.F., Aslan Tutak, F. (2020). Matematik eğitiminde etkinliklere genel bakış. Y. Dede, M.F. Doğan, F. Aslan Tutak (Ed.). Matematik Eğitiminde Etkinlikler ve Uygulamaları (ss. 3-16). Pegem Akademi: Ankara.
• Duran, C. , Sidekli, S. & Yorulmaz, A. (2018). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin matematik etkinliklerine yönelik tutumlarının incelenmesi. International Primary Education Research Journal, 2(1), 17-26 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/iperj/issue/41991/505795
• Duran, M. (2008). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerine dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin bilime karşı tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Durmaz, Y. (2020). Vakıf üniversitelerinde okuyan öğrencilerin kişilik özelliklerinin içgüdüsel satın alma davranışları üzerindeki etkisinin yapısal eşitlik modeli ile belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Ercan Özaydın, T. (2010). İlköğretim yedinci sınıf fen ve teknoloji dersinde 5e öğrenme halkası ve bilimsel süreç becerileri doğrultusunda uygulanan etkinliklerin, öğrencilerin akademik başarıları, bilimsel süreç becerileri ve derse yönelik tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Ergin, G. (2022). Ortaokul öğrencilerinin matematik öz yeterlik, kaygı, tutum ve algılanan öz düzenlemeler arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Alanya.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). Spss for windows step by step: a simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.). Boston: Pearson.
• Ghasemi A., Zahediasl S. (2012). Normality tests for statistical analysis: A guide for non-statisticians. International Journal of Endocrinology and Metabolism. 10(2), 486-489.
• Güden, C. (2015). Ortaokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri, fen bilimleri ve teknolojiye yönelik tutumlarının incelenmesi (Çanakkale örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Gülburnu, M. & Yıldırım, K. (2015). İlkokul ve ortaokul öğrencilerine yönelik matematik tutum ölçeği geliştirilmesi ve uygulanması. VI. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, 568-581.
• Gürbüz, R. & Toprak, Z. (2014). Aritmetikten cebire geçişi sağlayacak etkinliklerin tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8 (1) , 178-203 . DOI: 10.12973/nefmed.2014.8.1.a8
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. 2nd ed. London: Sage.
• Herbst, P. (2008). The teacher and the task. Paper presented at the 32nd Annual Meeting of the North American Chapter of the International Group for the Psychology of Mathematics Education, Morelia, Michoacán, Mexico.
• Jones, K., & Pepin, B. (2016). Research on mathematics teachers as partners in task design. Journal of Mathematics Teacher Education, 19(2), 105-121.
• Karapınar, A. (2016). Sorgulamaya dayalı öğrenme ortamının öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri, sorgulama becerileri ve bilimsel düşünme yetenekleri üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Karar, E. E. & Yenice, N. (2012). İlköğretim 8 sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (1) , 83-100. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/4389/60332
• Karasar, N. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karataş, F. Ö. , Delen, İ. , Cengiz, C. , İkto, N. & Birinci, S. (2018). Onuncu sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1) , 468-494 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/40566/494692
• Katrancı, Y. & Şengül, S. (2019). Ortaokul öğrencilerinin matematik problemi oluşturma, matematik problemi çözme ve matematiğe yönelik tutumları arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim, 44(197).
• Koçoğlu, A. & Tanrıseven, I. (2020). İlkokul öğrencilerinin temel bilimsel süreç becerilerinin belirlenmesi: bir karma yöntem araştırması. OPUS International Journal of Society Researches, 16(31) , 3985-4011. DOI: 10.26466/opus.689746
• Kösece, N. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin günlük yaşam kimyasına ilişkin tutumları ile bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2018a). Matematik Dersi Öğretim Programı. Alınan yerhttp://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201813017165445-MATEMAT%C4%B0K%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%202018v.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2018b). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı.http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf
• Ocak, G. & Dönmez, S. (2010). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin matematik etkinliklerininuygulanmasına yönelik tutum ölçeği. Teorik Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2) , 69-82.
• Özmantar, M. F., Bozkurt, A., Demir, S., Bingölbali, E., & Açıl, E. (2010). Sınıf öğretmenlerinin etkinlik kavramına ilişkin algıları. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi. 30, 379-398.
• Rillero, P. (1998). Process skills and content knowledge. Science Activities, 35(3), 3. Retrieved from https://www.proquest.com/scholarly-journals/process-skills-content-knowledge/docview/231076847/se-2
• Saat, R.M., (2004). The acquisition of ıntegrated science process skills in a web-based learningenvironment. Research in Science & Technological Education. 22(1). 23- 40.
• Şahin, M. (2021). Dördüncü sınıf öğrenciler inin matematik dersine yönelik tutumları ile matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri, 7(13), 181-196.
• Şahin, F., Yıldırım, M., Sürmeli, H., & Güven, İ. (2018). Okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreci becerilerinin değerlendirilmesi için bir test geliştirme çalışması. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi), 2(2), 124-138.
• Tan, M. & Temiz, A. K. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (13) , 89-101 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11130/133117
• Tatar, N. (2006). İlköğretim fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve tutuma etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Toprak, Ç. (2014). Matematik öğretmen adaylarının öğrenme etkinliklerine yönelik algılarının ve etkinlik geliştirme becerilerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Turiman, P., Omar, J., Daud, A.M., & Osman, K. (2012). Fostering the 21st century skills through scientific literacy and science process skills. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 59, 110-116.