HURRİYET.COM.TR INVESTIGATION OF WOMEN'S MURDER NEWS IN TERMS OF RHETORICAL NEWS ANALYSIS METHOD

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 4, 191 - 222, 30.12.2018

Aziz Coşkun , Hüseyin Köse

Öz

The media, which is expanding from day to day, is
one of the important determinants of social structure today. The media picks up
this power by telling real events as eclectic. The formation of the news is
largely reconstructed by reflecting the reality. One of the areas in which
reality is being reconstructed is the representation of women in the media,
especially those in which violence is the target. The most extreme of violence
incidents committed to women is murder. In our country, almost every day,
dozens of women are commonly victims of harassment and rape, either violence or
direct murder, by their spouse, father, lover or another male offender.
According to official statistics, only the number of women murdered in Turkey
in 2017 is 409. Not even this number is indicative of the fact that violence
against women is not a separate case but a resident case. Female victims are
either vulnerable persons who have suffered from the spouse, girlfriend or
traditional values. Most of the time, the violence is reflected in the person
who attracts them, moreover, who deserves it. The fact that women are massacred
due to an act or behavior that is not their own misdemeanors is rarely
mentioned. Or female murders are economic, cultural, political etc. are
presented as if they were a direct individual problem, not in relation to structural
causes. In some cases, such murders are concealed by associating them with the
cultural and traditional structure of a particular geographical segment.
Continuity of female murders causes the news of murder to increase
quantitatively. In this point, unlike the traditional written / visual media,
internet journalism which is able to rapidly reach every other and more people
is important in murder news. In this study, how the news of the murder of women
is processed in internet journalism will be examined through the rhetorical
news analysis method through hurriyet.com example. In this issue, the
appearance of women murders in internet journalism; news style, frame,
presentation style, how the women murders are perceived and interpreted in
terms of the victims and the societies will be covered and the solution
proposal will be tried to be presented in the context of journalistic
principles and journalistic understanding.

Anahtar Kelimeler

Women Murders, Media, News, Rhetorical Analysis, hurriyet.com.tr.

HURRİYET. COM.TR’DE KADIN CİNAYETİ HABERLERİNİN RETORİK HABER ÇÖZÜMLEME YÖNTEMİ AÇISINDAN İNCELENİŞİ

Öz

Etki alanı günden güne genişlemekte olan medya,
günümüzde toplumsal yapının önemli belirleyicilerinden biridir. Medya bu gücünü
reel olayları seçmeci olarak hikâyeleştirmesinden alır. Haberin oluşumu
gerçekliğin yansıtılmasından ziyade yeniden inşasıdır. Gerçekliğin yeniden inşa
edildiği alanlardan biri de kadının medyada, özellikle de şiddetin hedefi
olduğu olaylardaki temsili konusudur. Kadına uygulanan şiddet olaylarının en
aşırı noktası cinayettir. Ülkemizde neredeyse her gün onlarca
kadın yaygın olarak eşi, babası, sevgilisi ya da başka bir erkek fail
tarafından ya taciz ve tecavüze, ya şiddete ya da doğrudan cinayet eylemine
kurban gitmektedir. Resmi istatistiklere göre, Türkiye’de sadece 2017 yılında
öldürülen kadın sayısı 409’dur. Yalnızca bu sayı bile kadınlara yönelik
şiddetin münferit bir olay değil, yerleşik bir olgu olduğunun göstergesidir.
Kadın kurbanlar ya eş, ya kız arkadaş ya da geleneksel değerlerin hışmına
uğramış savunmasız kimselerdir. Çoğu zaman şiddeti üzerlerin çeken, dahası bunu
hak eden kimselermiş gibi yansıtılmaktadırlar. Kadınların kendi kabahatleri
olmayan bir eylem veya davranıştan dolayı katledildikleri haberi pek ender
olarak dile getirilmektedir. Ya da kadın cinayetleri ekonomik, kültürel,
siyasal vb. yapısal nedenlerle ilişkili olarak değil, doğrudan bireysel bir
sorunmuş gibi sunulmaktadır. Bazı hallerde ise, bu tür cinayetler belli bir
coğrafya parçasının kültürel ve geleneksel yapısıyla bağdaştırılarak asıl neden
gizlenmektedir. Kadın cinayetlerinin süreklilik arz etmesi cinayet haberlerinin
de nicel olarak artmasına neden olmaktadır. Bu noktada cinayet haberlerinde
geleneksel yazılı/görsel medyadan farklı olarak hızla her
yere ve daha fazla kitleye ulaşabilen internet
haberciliği önem arz etmektedir. Bu çalışmada kadın cinayeti haberlerinin
internet haberciliğinde nasıl işlendiği hurriyet.com.tr örneği üzerinden
retorik haber çözümleme yöntemi ile incelenecektir. Bu sayede
kadın cinayetlerinin internet haberciliğindeki görünümü; haber dili, çerçevesi,
sunum şekli, kadın cinayetlerinin failler, mağdurlar ve
toplum açısından nasıl algılanıp yorumlandığı konuları
ele alınacak olup, soruna hak odaklı habercilik ilkeleri ve habercilik anlayışı
bağlamında çözüm önerileri sunulmaya çalışılacaktır.  

Anahtar Kelimeler

Kadın Cinayetleri, Medya, Haber, Retorik Çözümleme, hurriyet.com.tr.

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Akmeşe, Z ve Deniz, K. (2015). Kadına Yönelik Cinsiyetçi Söylemin İnternet Haber Portallarında Yer Alma Biçimleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8 (1): 311-326.
• Altınörs, A. (2011). Platon İle Aristoteles’in Retorik Anlayışlarının Karşılaştırılması. Ekev Akademi Dergisi, 15 (49): 81-92.
• Arabacı, B. (2012). Çalışan Kadınların Cinsiyet Ayrımcılığına Yönelik Algıları: Bursa Dokuma Sanayii Örneği. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Arık, D. (2010). Türk Halk İnanışlarında Örtmece ve Gerçeği Gizleme İle İlgili Uygulamalar: Doğum ve Ölüm Örneği. Dini Araştırmalar, 13 (36): 1-20.Bağcı, O. (2013). Aristoteles Retoriği ve Siyasi Konuşmalardan Örnek Metinler. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Aslan, K. (2003). Haberim Var/Örneklerle Haberin ABC’si, İstanbul: Anahtar Yayınları.
• Balcı, Ş. (2007). Negatif Siyasal Reklamlarda İkna Edici Mesaj Stratejisi Olarak Korku Çekiciliği Kullanımı. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4 (1): 73-106.
• Çakar, S. (2009). Reklamlarda Korku Çekiciliğinin Kullanılması. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çam, M. S. (2015). Türkiye’de Basın Reklamlarının Retoriği: Otohaber Dergisinde 1992 Ve 2012 Yıllarında Yayınlanan Otomobil İlanlarının Karşılaştırmalı İçerik Analizi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Dündar, S. ve Demiray, E. (2016). Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddetin Ulusal Gazetelerin Internet Sitelerinde Yer Alışı. Istanbul Journal Of Innovation İn Education, 2 (2): 71-103
• Çelenk, S. (2010). Ayrımcılık ve Medya.Bülent Çaplı-Hakan Tuncel (Der.) Televizyon Haberciliğinde Etik: İçinde 211-22. Ankara: Fersa Matbaacılık.Fırıncı, T. (2011). Platon’da Retorik Kavramı. Ethos Dergisi, 4(2): 31 - 46.
• Devran, Y. (2010). Haber Söylem İdeoloji, İstanbul: Başlık Yayın Grubu.
• Gökulu, G. ve Hosta, N. (2013). Basında Kadına Yönelik Şiddet Haberlerinin Analizi: Hürriyet, Sabah ve Posta Gazeteleri Örneği (2005-2008). The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (2), 1829-1850.
• Gül, S. S. ve Altındal, Y. (2015). Medyada Kadın Cinayeti Haberlerindeki Cinsiyetçi İzler: Radikal Gazetesi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4: 168-188.
• Güven, A. (2014). Gezi’nin Dili: Göstergebilimsel Bir İnceleme. İnsan ve İnsan Bilim Kültür Sanat ve Düşünce Dergisi, 2: 19- 29.
• İşliyen, F. Ş. (2014). Gazete Tasarımının Haberin Algılanması ve Anlamlandırılması Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Keneş, H. Ç. (2016). Metaforun Ayrımcı Hegemonyanın İnşasındaki Rolü: Suriyelilerin Haberleştirilmesinde Metafor Kullanımı. Gaziantep Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 253- 280.
• Kolay, H. (2015). Kadın Hareketinin Süreçleri, Talepleri ve Kazanımları. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Kadın Bülteni, (3): 5-11.
• Köklüdağ, M. (20016). Retorik. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 40: 202- 206.
• Köse, A. (2010). Türk Basınında Kadın: 2010 Türkiyesi’nde Sosyal Haklar Açısından Kadınların Temsili. Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu, 25-26 Ekim 2011, Trabzon, Türkiye.
• Özerkmen, N. (2012). Toplumsal Bir Olgu Olarak Şiddet. Akademik Bakış Dergisi, (28), 1-19.
• Özer, S. (2006). Hadislerin Anlaşılmasında Bir Yöntem Olarak Retorik Analiz: Vadettikleri Ve Sınırlılıkları. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 5 (2): 233- 258.Sönmez, A. (2008). Batı Retoriğinin Genel Terimleri Üzerine Genel Bir Araştırma. Yayımlanmış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Rigel, N. (2000). İleti Tasarımında Haber, İstanbul: Der Yayınları.Sontag, S. (2005). Metafor Olarak Hastalık-Aids ve Metaforları, Çev. Osman Akınhay, İstanbul: Agora Yayınları.
• Şenödeyici, Ö. (2011), Nâilî Divânı Sözlüğü (Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük). Yayımlanmış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tekeli, E, S. (2016). Kadın Cinayetlerinin Haberleştirilmesi Bağlamında Medya Etiğini Yeniden Tartışmak: Habertürk Gazetesi Örneği. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, (1 (1): 129- 142.
• Ülger, B. (2012). “Reklamda Postmodern Kültürel Analiz: Yeni Modernlik Tecrübesinde Ürünün Estetikleştirilmesine Dair Bir İnceleme”, Görsel Metin Çözümleme/İletişim Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri, Ed: Özlem Güllüoğlu, Ankara: Ütopya Yayınları.
• Üstüner, A. (2009). Örtmece Sözlerle İlgili Terimler. Turkish Studies, 4 (8): 166-176.
• Yeğen, C. (2014). İnternet Haberciliğinde Kadın Cinayeti Haberlerinin Sunumu: Posta Gazetesi Örneği. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, Volume 4 Issue 3, 15- 28.
• İnternet Kaynaklarıhttps://m.bianet.org/bianet/kadin/169628-kadin-cinayeti-haberlerinde-medyanikarnesi, Erişim Tarihi: 21.06.2018
• https://bianet.org/kadin/toplumsal-cinsiyet/193661-erkekler-2017-de-290-kadin-ve-22-cocuk-oldurdu, Erişim Tarihi: 11.05.2018
• http://kadincinayetleri.org/, Erişim Tarihi: 21.06.2018
• http://www.hurriyet.com.tr/kizi-oldurulen-acili-anne-adliye-onunde-gozyasi-40728621, Erişim Tarihi: 22.06.2018.
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/tugcenin-annesi-zalimler-icin-yasasin-cehennem-40739764, Erişim Tarihi: 22.06.2018.
• http://www.hurriyet.com.tr/video/antalya-daki-kadin-cinayeti-guvenlik-kamerasinda-136197, Erişim Tarihi: 23.06.2018.
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/istanbulda-kadin-cinayeti-24491956, Erişim Tarihi: 23.06.2018
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/bir-kadin-cinayeti-daha-basindan-vurdu-40645084, Erişim Tarihi: 24.06.2018.
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/yat-isletmecisi-cinayeti-saniklara-ceza-yagdi-40691160, 2 Erişim Tarihi: 4.06.2018.
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/cinnet-evi-yine-kadin-cinayeti-karisini-uygunsuz-halde-40667948, Erişim Tarihi: 25.06.2018.
• http://www.hurriyet.com.tr/ege/saplantili-asik-onlarca-cocugun-gozleri-onunde-pompali-dehset-yasatmis-25464525, Erişim Tarihi: 25.06.2018.
• http://www.hurriyet.com.tr/ormanlik-alanda-oldurulen-17-yasindaki-kaderi-40189827, Erişim Tarihi: 25.06.2018).
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/neclanin-annesi-katil-zanlisina-ates-puskurdu-40096292, Erişim Tarihi: 26.06.2018
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/yine-barisma-bahanesi-yine-kadin-cinayeti 29806498, Erişim Tarihi: 03.08.2018
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/gunluk-dairede-kadin-cinayeti-40401103, Erişim Tarihi: 03.08.2018
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/gunluk-dairede-kadin-cinayeti-40401103, Erişim Tarihi: 03.08.2018
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/tecavuzcuyle-evlenmisti-vahsice-olduruldu caninin savunmasi-kizdirdi-40632395, Erişim Tarihi: 03.08.2018.