TÜRKİYE EKONOMİSİNDE ENFLASYON İLE FAİZ ORANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ: 1980-2018 DÖNEMİ

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 187 - 197, 25.06.2020

Salih Öztürk , Müşerref Öner

Öz

Bu çalışmada, enflasyon ile faiz oranları arasında bulunan nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Çalışmada Türkiye ekonomisi için 1980:1-2018:4 dönemine ilişkin veriler kullanılarak enflasyon oranları ile faiz oranları veri setleri kullanılmak üzere serilerin arasındaki ilişki Engle Granger Nedensellik analizi yöntemi ile tahmin edilmiştir. Yapılan analiz sonucuna göre logoritması alınmış seriler mevsimsel etkilerin varlığından arındırıldıktan sonra Phillips-Perron ve ADF birim kök testleri ile seriler durağanlaştırılmıştır. Engle Granger Nedensellik analizi uygulandıktan sonra Johansen Eşbütünleşme Analizi yapılarak enflasyon oranları ile faiz oranları arasında bulunan nedensellik ilişkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Analiz sonuçlarından elde edilen bulgulara göre enflasyon oranlarından faiz oranlarına doğru nedensellik ilişkisinin bulunduğu görülürken, faiz oranlarından enflasyon oranlarına doğru ise bir nedensellik ilişkisinin bulunmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Faiz, Engle Granger Nedensellik

Kaynakça

• Berument, H. ve Jelassi, M.M. (2002). TheFisherHypothesis: A Multi-Country Analysis. AppliedEconomics, (34), 1645-1655. Çiçek, M. (2005). Dezenflasyon Sürecinde Türkiye’de Enflasyonun Uzun ve Kısa Dönem Dinamiklerinin Modellenmesi. Yönetim ve Ekonomi, 12(1), 107126. Dickey, D.A. (1981). Histograms, Percentiles, and Moment. American Statistician, 35, 164-165. Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1979). Distribution of the Estimates for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of Econometrics, 2(2), 111-120. Dinler, Z. (2013). İktisada Giriş. 19. Baskı, Bursa: Ekin Yayınları. Enç, E. (1993). Enflasyon: Tanımı, Ölçümü ve Sorumluları. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 4(8), 1-8. Enders,W. (1995). Applied Econometric Time Series, New York: Low a State University. Engle, R.F. ve Granger, W.J. (1987). Cointegartion and ErrorCorrection: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica, 55, 107-123. Eren, A. (2002). Türkiye’nin Ekonomik Yapısı ve Güncel Sorunlar. Muğla: Muğla Üniversitesi Yayını. Granville, B. ve Mallick, S. (2004). FisherHypothesis: UK Evidenceover a Century. AppliedEconomicsLetters, 11(2), 87-90. Gül, E. ve Açıkalın, S. (2007). An Examination of theFisherHypothesis: The Case of Turkey. AppliedEconomics, 10(1), 1-5. Güngör, İ.A. (2006). Enflasyon Beklentilerinin Oluşum Şeklinin Enflasyon Üzerindeki Etkileri ve Dezenflasyon Programı Uygulamasındaki Sonuçları. Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İncekara, A., Demez, S. ve Ustaoğlu, M. (2012). Türk Ekonomisi için Fisher Etkisinin Geçerliliği: Eşbütünleşme Analizi. 8. Uluslararası Stratejik Yönetim Konferansı (58), 396-405. Mackinnon, J.G. (1996). Numerical Distribution Functions For Unit Root And Cointegration Tests. Journal of Applied Econometrics, 11, 601–618. Mckenzıe, D.M. (1998). The Impact of Exchange Rtae Volatility on Australian Trade Flows. Journal of Economic Survey, 13(1), 71 – 106. Özgen, F.B. ve Güloglu, B. (2004), Türkiye'de İç Borçların İktisadi Etkilerinin VAR Tekniği ile Analizi, METU Studies In Development, 1, 93-114. Özkan, S. (1990). Türkiye Ekonomisinde Enflasyon. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Parasız, İ. (1993). Makro Ekonomi Teori ve Politika. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları. Pekin, T. (1993). Makro Ekonomi: Para, Milli Gelir, İstihdam, İzmir: Bilgehan Basım Evi. Perron, P. (1990). TestingFor A UnitRoot in A Time Series With A Changing Mean. Journal of Business and Economic Statistics, 8, 153-62. Phillips, P.C.B. (1988). Testingfor a UnitRoot in Time Series Regressions. Biometrika, 75, 335-346. Sever, E. ve Mızrak, Z. (2007). Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkiler: Türkiye Örneği. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 265-283. Subaşı, D.B. (2005). Enflasyonun Arima Modelleri ile Tahminlenmesi: 1994-2005 Türkiye Uygulaması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Şimşek, M. ve Kadılar, C. (2006). Fisher Etkisinin Türkiye Verileri ile Testi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(1), 99-111. Turgutlu, E. (2004). Fisher Hipotezinin Tutarlılığının Testi: Parçalı Durağanlık ve Parçalı Koentegrasyon Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(2), 55-74. Turhan, S.A. (2007). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş: Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Türk, İ. (1997). Maliye Politikası: Amaçlar-Araçlar ve Çağdaş Bütçe Teorileri. Ankara: Turhan Kitabevi. Yılancı, V. (2009). Fisher Hipotezinin Türkiye İçin Sınanması: Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme Analizi. Atatürk Üniverisitesi İİBF Dergisi, 23(4), 205-213. Yıldırım, K. ve Karaman, D. (2003). Makroekonomi. Eskişehir: Etam Matbaası.