Ortaokul ve Lise Fen Bilimleri Öğretmenlerinin STEM Eğitimine Yönelik Anlayışları

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 489 - 507, 18.12.2023

Tuğçe Deligöz , Çiğdem Han Tosunoğlu

https://doi.org/10.56423/fbod.1336965

Öz

STEM eğitimindeki önemli amaç bilimsel, teknolojik ve eğitimsel gelişmeler doğrultusunda çağın gerekliliklerine uygun bireyler yetiştirmektir. Eğer öğretmen çağın gerektirdiği gelişmeler ışığında kendi alanlarında bilgi, beceri ve davranışlarını da geliştirme isteği içerisinde olursa öğretmen yeterliliğine sahip olduğu anlamına gelmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Türkiye’de farklı okullarda görev yapmakta olan toplamda 109 biyoloji, fizik, kimya ve fen bilgisi öğretmeninin STEM uygulamalarına yönelik görüşlerinin ortaya konulmasıdır. Çalışmada kişilerin görüşlerinin derinlemesine incelenmesi ve bu görüşlerinin oluşmasına neden olan durumların ortaya çıkarılması için nitel araştırma yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçları ile öğretmenlerin, STEM’in tanımını tam olarak anlamadığı, STEM ve fen eğitimi kavramları konusunda net bir fikirleri olmadığı, STEM’in yirmi birinci yüzyıl becerilerini kazandırma adına yeterli seviye olduğu, STEM eğitiminde kullanılması gereken yöntem ve tekniklerle ilgili olarak kısmen bilgisi olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

STEM, Fen bilimleri öğretmenleri, STEM anlayışları

Kaynakça

• Alan, B. (2017). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bütünleşik Öğretmenlik Bilgilerinin Desteklenmesi: STEM Uygulamalarına Hazırlama Eğitimi. (Yayımlanmamış yükseklisans tezi).
• Akça, Z., & Beşoluk, Ş. (2023). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Disiplinler Arası Yaklaşımlara Ve Stem’e Yönelik Algıları. Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 141-159.
• Akgündüz, D., & Akpınar, B. C. (2018). Okul Öncesinden Üniversiteye Kuram ve Uygulamada STEM Eğitimi. D. Akgündüz (Ed.). Okul öncesi eğitiminde STEM uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aslan-Tutak, F., Akaygün, S., & Tezsezen S. (2017). İşbirlikli FeTeMM (fen, teknoloji, mühendislik, matematik) eğitimi uygulaması: kimya ve matematik öğretmen adaylarının fetemm farkındalıklarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 32(4): 794-816.
• Aydeniz, M. (2017). Eğitim sistemimiz ve 21. yüzyıl hayalimiz: 2045 Hedeflerine ilerlerken, Türkiye için STEM odaklı ekonomik bir yol haritası. University of Tennessee. Retrieved from https://trace.tennessee.edu/utk_theopubs/17/. Erişim tarihi: 26.09.2021.
• Bakırcı, H., & Kaplan, Y. (2021). Fen bilimleri öğretmenlerinin mühendislik ve tasarım becerileri alanında karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. Journal of Computer and Education Research, 9(18), 626-654.
• Bakırcı, H., & Kutlu, E. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin FeTeMM yaklaşımı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(2), 367-389.
• Barış, N. (2019). Bilsem’de Görev Yapan Fen Bilimleri ve Matematik Öğretmenlerinin STEM Eğitim Uygulamalarının Araştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Batı, K., Çalışkan, İ., & İkbal-Yetişir, M. (2017). Fen Eğitiminde Bilgi İşlemsel Düşünme ve Bütünleştirilmiş Alanlar Yaklaşımı (STEAM). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (41), 91-103.
• Biçer, B., Uzoğlu, M., & Bozdoğan, A. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin STEM hakkındaki görüşlerinin belirlenmesine yönelik ölçek geliştirme çalışması. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 9(16), 553-574.
• Bozkurt Altan, E., & Tan, S. (2021). Concepts of creativity in design based learning in STEM education. International Journal of Technology and Design Education, 31(3), 503-529.
• Bölükbaşı, G., & Görgülü Arı, A. (2021). Öğrencilerin fen alanına karşı ilgilerini ve düşünme becerilerini geliştirmesi açısından STEM: öğretmen görüşleri. Türkiye Eğitim Dergisi, 6 (1), 46-58.
• Breiner, J. M., Johnson, C. C., Harkness, S. S., & Koehler, C. M. (2012). What is STEM? A discussion about conceptions of STEM in education and partnerships. School Science and Mathematics, 112, 3–11 Retrieved from https://doi.org/10. 1111/j.1949- 8594.2011.00109.x.
• Can, K., & Uluçınar-Sağır, Ş. (2018). Sınıf öğretmenlerinin fen, teknoloji, matematik ve mühendislik (fetemm) uygulamalarina ilişkin görüşleri. Uluslararasi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 62- 83.
• Dugger, W. E. (2010). Evolution of STEM in the United States. In 6th Biennial İnternational Conference On Technology Education Research. Aralık (Vol. 10).
• Fan, S. C. C., & Ritz, J. (2014). International views of STEM education. Proceedings of the pupils attitude toward technology conference, Orlando, USA.
• Gökbayrak, S., & Karışan, D. (2017). STEM temelli laboratuvar etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının STEM farkındalıklarına etkisinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 14(4), 4275- 4288.
• Honey, M., Pearson, G., & Schweingruber, A. (2014). STEM integration in K-12 education: status, prospects, and an agenda for research. Washington: National Academies Press. Judy, B. (2011). Five innovations from World War II. Retrieved from http://bigdesignevents.com/2011/09/innovations-fromworld-war-ii/.
• John, M.-S., Siburna, B., Wunnava, S., Anggoro, F., & Dubosarsky, M. (2018). An iterative participatory approach to developing an early childhood problem-based STEM curriculum. European Journal of STEM Education, 3(3), 1-12. https://doi.org/10.20897/ejsteme/3867.
• Karabolat, B., Atıcı, T., & Taflı, T. (2021). Biyoloji dersi öğretim programında ve ders kitaplarında yer alan kazanımların ve etkinliklerin STEM yaklaşımına göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi e-ISSN:2146- 5983 Yıl: 2021 Sayı: 58 Sayfa: 645-670.
• Kızılay, E. (2018). Türkiye’de öğretmen eğitimi konusundaki STEM çalışmaları. Tarih Okulu Dergisi (TOD). Haziran 2018 Yıl 11, Sayı XXXIV, ss. 1221-1246.
• Köse, M. (2021). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 316-334. https://doi.org/10.17556/erziefd.738444.
• Lambert, V. A., & Lambert, C. E. (2012). Qualitative descriptive research: An acceptable design. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 16(4), 255-256.
• Maarouf, S. A. (2019). Supporting academic growth of english language learners: Integrating Reading into STEM curriculum. World Journal of Education, 9(4), 83- 96. https://doi.org/10.5430/wje. v9n4p83.
• MEB. (Milli Eğitim Bakanlığı). (2016). STEM Eğitimi Raporu. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. https://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf. Erişim tarihi: 31.01.2023.
• MEB. (Milli Eğitim Bakanlığı). (2018a). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7, 8. Sınıflar). Ankara: Talim Terbiye Kurulu Bakanlığı.
• MEB. (Milli Eğitim Bakanlığı). (2018b). Ortaöğretim kurumları (liseler) biyoloji dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Bakanlığı.
• MEB. (Milli Eğitim Bakanlığı). (2020). EDUSIMSTEAM ihtiyaç analizi raporu. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. http://edusimsteam.eba.gov.tr/wpcontent/uploads/2021/12/edusimsteam-needs-analysis-report-TR.pdf. Erişim tarihi: 02.02.2023.
• MEB. (Milli Eğitim Bakanlığı). (2021). Okul öncesinden ortaöğretime farklı disiplinlerde STEM eğitimi uygulamaları. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. http://fclturkiye.eba.gov.tr/wp-content/uploads/2022/10/Okul-oncesinden- 147 ortaogretime-farkli-disiplinlerde-stem-eg%CC%86itimi-uygulamalari_final.pdf. Erişim tarihi: 02.02.2023.
• MEB. (Milli Eğitim Bakanlığı). (2022). Scientix projesi matematik ve geometri eğitiminde STEM çalışmaları rehberi. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü http://fclturkiye.eba.gov.tr/wp-content/uploads/2022/12/03135402_Matematik-veGeometri-Egitiminde-Stem-Calismalari-Rehberi.pdf. Erişim tarihi: 02.02.2023
• Özbilen, A.G. (2018). STEM eğitimine yönelik öğretmen görüşleri ve farkındalıkları. Bilimsel Eğitim Araştırmaları Dergisi. 2(1), 1-21.
• Özdemir, A. U. (2019). Sınıf öğretmenlerinin FeTeMM farkındalıkları ve FeTeMM eğitimi uygulamalarına yönelik görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, İlköğretim Bilim Dalı, Antalya.
• Öztürk, M. (2017). İlkokul 4. sınıf öğretmenleri ve öğrencilerinin FeTeMM eğitimine ilişkin yeterlik inançları ve tutumlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Partnership for 21st Century Learning. (PS21). (2016). Framework for 21st century learning. [Çevrim-içi: http://www.p21.org/our-work/p21-framework. Erişim Tarihi: 17 Eylül 2021.
• Pawilen, G. T., & Yuzon, M. R. A. (2019). Planning a Science, technology, engineering, and mathematics (STEM) curriculum for young children: A collaborative project for preservice teacher education students. International Journal of Curriculum and Instruction, 11(2), 130-146.
• Rabenberg, T. A. (2013). Middle school girls’ STEM education: Using teacher influences, parent encouragement, peer influences, and self efficacy to predict confidence and interest in math and science. (Doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3603040).
• Saçılık, H. (2019). Fen bilimleri öğretmenlerinin STEM uygulamaları ile ilgili görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
• Thibaut, L., Ceuppens, S., Loof, H. D., Meester, J. D., Goovaerts, L., Struyf, A., . . . Depaepe, F. (2018). Integrated STEM education: A systematic review of instructional practices in secondary education. European Journal of STEM Education, 3(1), 1-12. https://doi.org/10.20897/ejsteme/85525.
• Weinberg, A. E., Balgopal, M. M., & Sample McMeeking, L. B. (2021). Professional growth and identity development of STEM teacher educators in a community of practice. International Journal of Science and Mathematics Education, 19, 99-120.
• White, D. W. (2014). What is STEM education and why is it important. Florida Association of Teacher Educators Journal, 1(14), 1-9.
• Uğraş, M. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin STEM uygulamalarına yönelik görüşleri. The Journal of New Trends in Educational Science, 1(1), 39-54
• Yıldırım, B., & Türk, C. (2018). Opinions of secondary school science and mathematics teachers on STEM education. World Journal on Educational Technology: Current Issues. 10(1), 52-60.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yükseköğretim Kurumu. (2018, Mayıs 30). Yeni Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/yeni-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari
• Yıldırım, B. (2020). Öğretmen yetiştirme üzerine bir model önerisi: STEM öğretmen enstitüleri eğitim modeli. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50, 70- 98.