Fen Derslerinde Öğrencilerin Bilimsel İletişim Becerilerini Değerlendirme: Bir Dereceli Puanlama Anahtarı Geliştirme Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 1, 57 - 77, 30.06.2024

Selvinaz Guney , Burak Feyzioğlu

https://doi.org/10.56423/fbod.1405021

Öz

Bu araştırmada sorgulama temelli fen derslerinde öğrencilerin bilimsel iletişim becerilerini (BİB) ölçen bir dereceli puanlama anahtarı geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışma 2019-2020 eğitim öğretim yılında Türkiye’nin batısında bulunan bir il merkezindeki bir devlet okulunun 6. sınıf düzeyindeki iki şubesinde sekiz hafta yürütülmüştür. Fen derslerine ait video kayıtları ve öğretmen günlüğüyle toplanan veriler içerik analiziyle çözümlenmiştir. Çözümleme sonucunda rubriğe ait performans ölçütleri ve düzeyleri belirlenmiş, performans düzeylerine ilişkin tanımlar ile geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. BİB’ler sorgulama temelli fen derslerinde açıklama yapma, soru sorma ve çürütücü kullanma boyutlarıyla ve bunların her birine ait kavram ve sürece yönelik bilimsel iletişim becerileri alt boyutlarıyla modellenmiş (3X2), geçerliliği ve güvenirliği yüksek bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Geliştirilen rubrik uygulayıcılar için sorgulama temelli fen derslerinde gerçekleştirdikleri öğretim uygulamalarının BİB açısından daha bilinçli hale getirecek bir çerçeve sağlayacaktır. Araştırmacılar için öğrenme öğretme ortamlarının BİB açısından niteliğinin değerlendirilmesinde yol gösterici olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel iletişim becerileri, sorgulama temelli fen eğitimi, bilimsel iletişim becerileri rubriği.

Kaynakça

• Alpusari, M., Mulyani, E. A., Putra, Z. H., Widyanthi, A., and Hermita, N. (2019, November). Identifying students’ scientific communication skills on vertebrata organs. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1351, No. 1, p. 012070). IOP Publishing.
• Brennan, R. L., and Prediger, D. J. (1981). Coefficient kappa: Some uses, misuses, and alternatives. Educational and psychological measurement, 41(3), 687-699.
• Borda Carulla, S. (2012). Tools for Enhancing Inquiry in Science Education Tools for Enhancing Inquiry in Science Education.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K., E., Akgün, E., Ö., Karadeniz, Ş., Demirci, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi
• Chang, H.P., Chen, C.C., Guo, G.J., Cheng, Y.J., Lin, C.Y., and Jen, T.H. (2011). The development of a competence scale for learning science: Inquiry and communication. International Journal of Science and Mathematics Education, 9(5), 1213–1233.
• Chung, Y., Yoo, J., Kim, S. W., Lee, H., and Zeidler, D. L. (2016). Enhancing students’ communication Skills in the science classroom through socioscientific issues. International Journal of Science and Mathematics Education, 14(1), 1–27. https://doi.org/10.1007/s10763-014-9557-6
• Cirino, L. A., Emberts, Z., Joseph, P. N., Allen, P. E., Lopatto, D., and Miller, C. W. (2017). Broadening the voice of science: Promoting scientific communication in the undergraduate classroom. Ecology and Evolution, 7(23), 10124-10130.
• Cuccio‐Schirripa, S., and Steiner, H. E. (2000). Enhancement and analysis of science question level for middle school students. Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the National Association for Research in Science Teaching, 37(2), 210-224.
• Cohen, J. (1960). A coefficient of agreement for nominal scales. Educational and psychological measurement, 20(1), 37-46.
• Gillies, RM (2016). İşbirlikçi sınıfta diyalojik etkileşimler. International Journal of Educational Research , 76 , 178-189.
• Güney, S. (2023). Fen bilimleri derslerinde 6. sınıf öğrencilerinin bilimsel iletişim becerilerinin geliştirilmesine yönelik eylem araştırması Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Kanadlı, S. (2012). Öğretmenlere yönelik hazırlanan bir mesleki gelişim programının etkililiğinin incelenmesi Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Kang, H. T., and Noh, S. G. (2017). The Effect on Elementary Science Education Based on Student's Pre-Inquiry. Universal Journal of Educational Research, 5(9), 1510-1518.
• Kutu, H., ve Sözbilir, M. (2011). Öğretim Materyalleri Motivasyon Anketinin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(1).
• Landis, J. R., and Koch, G. G. (1977). The Measurement of Observer Agreement for Categorical Data. Biometrics, 33(1), 159–174. https://doi.org/10.2307/2529310
• Lederman, J. S., Lederman, N. G., Bartos, S. A., Bartels, S. L., Meyer, A. A., and Schwartz, R. S. (2014). Meaningful assessment of learners' understandings about scientific inquiry—The views about scientific inquiry (VASI) questionnaire. Journal of Research in Science Teaching, 51(1), 65-83.
• Lederman, N. G. (2019). Contextualizing the relationship between nature of scientific knowledge and scientific inquiry: Implications for curriculum and classroom practice. Science and Education, 28, 249-267.
• Marshall, J. C., Smart, J., and Horton, R. M. (2010). The design and validation of EQUIP: An instrument to assess inquiry-based instruction. International Journal of Science and Mathematics Education, 8, 299-321.
• MEB. (2018). İlköğretim kurumları fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2024). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli. Ankara. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• 2022 PISA Türkiye raporu. https://pisa.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/ 2023_12/05125555_pisa2022_rapor_051223.pdf
• Menzi Çetin, N. ve Akkoyunlu, B. (2017). Dijital okuryazarlık ve bilimsel iletişim. Eğitim Teknolojileri Okumaları 2017, 109.
• Menzi Çetin, N. (2018). Bilimsel iletişim öğretim programının geliştirilmesi ve altıncı sınıf öğretim programı ile kaynaştırılması Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Mertler, C. A. (2000). Designing scoring rubrics for your classroom. Practical assessment, research, and evaluation, 7(1), 25.
• NGSS Lead States. (2013). Next generation science standards: For states, by states. Washington, DC: The National Academies Press.
• Nichols, K., Burgh, G., and Kennedy, C. (2017). Comparing two inquiry professional development interventions in science on primary students’ questioning and other inquiry behaviours. Research in Science Education, 47(1), 1-24.
• Nielsen, K. H. (2013). Scientific communication and the nature of science. Science and Education, 22, 2067-2086.
• National Research Council, Singer, S. R., Nielsen, N. R., and Schweingruber, H. A. (2012). Discipline-based education research: Understanding and improving learning in undergraduate science and engineering (pp. 6-11). Washington, DC: National Academies Press.
• OECD, (2019). PISA 2018 Results (Volume I): What Students Know and Can Do. https://www.oecd.org/education/pisa-2018-results-volume-i-5f07c754-en.htm
• Özmen Hizarcıoğlu, B. (2013). Problem çözme sürecinde dereceli puanlama anahtarı (rubrik) kullanımında puanlayıcı uyumunun incelenmesi (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Pedaste, M., Mäeots, M., Siiman, L. A., De Jong, T., Van Riesen, S. A., Kamp, E. T., ... and Tsourlidaki, E. (2015). Phases of inquiry-based learning: Definitions and the inquiry cycle. Educational research review, 14, 47-61.
• Sapriadil, S., Setiawan, A., Suhandi, A., Malik, A., Safitri, D., Lisdiani, S. A. S., and Hermita, N. (2018, May). Optimizing students’ scientific communication skills through higher order thinking virtual laboratory (HOTVL). In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1013, No. 1, p. 012050). IOP Publishing.
• Scalise, K., and Clarke‐Midura, J. (2018). The many faces of scientific inquiry: Effectively measuring what students do and not only what they say. Journal of Research in Science Teaching, 55(10), 1469-1496.
• Schafer, M. S. (2009). From public understanding to public engagement: An empirical assessment of changes in science coverage. Science communication, 30(4), 475-505.
• Schultz, D. M. (2010). A university laboratory course to improve scientific communication skills. Bulletin of the American Meteorological Society, 91(9), 1259-1266.
• Spektor-Levy, O., Eylon, B. S., ve Scherz, Z. (2009). Teaching scientific communication skills in science studies: Does it make a difference? International journal of science and mathematics education, 7(5), 875-903
• Sugito Sugito, S. M. E., ve Hartono, S. (2017). The Learning Syntax Through Edmodo in the Beginners Class.
• Van der Veen, C., de Mey, L., van Kruistum, C., and van Oers, B. (2017). The effect of productive classroom talk and metacommunication on young children’s oral communicative competence and subject matter knowledge: An intervention study in early childhood education. Learning and instruction, 48, 14-22.
• Widanski, B., Thompson, J. A., and Foran-Mulcahy, K. (2020). Improving students’ oral scientific communication skills through targeted instruction in organic chemistry lab. Journal of Chemical Education, 97(10), 3603-3608.
• Wu, H. K., ve Hsieh, C. E. (2006). Developing sixth graders’ inquiry skills to construct explanations in inquiry‐based learning environments. International Journal of Science Education, 28(11), 1289-1313.
• Yore, L. D., Florence, M. K., Pearson, T. W., and Weaver, A. J. (2006). Written discourse in scientific communities: A conversation with two scientists about their views of science, use of language, role of writing in doing science, and compatibility between their epistemic views and language. International Journal of Science Education, 28(2-3), 109-141.