Fen Bilimleri Dersinde Dijital Öykü Kullanımının 5. Sınıf Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerisi Üzerine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 278 - 294, 31.12.2024

Hilal Karabulut , Hasan Gökçe , Esra Şahbaz

https://doi.org/10.56423/fbod.1424145

Öz

Bu araştırmada fen bilimleri dersinde dijital öykülerin ortaokul 5. sınıf seviyesinde eğitim gören öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada karma araştırma desenlerinden gömülü bütünleşik desen tercih edilmiştir. Çalışmada nicel bölümü 60 öğrenci ile yürütülürken çalışmanın nitel bölümü ise 10 öğrenci ile yürütülmüştür. Çalışmanın veri toplama araçları eleştirel düşünme becerisi ölçeği, görüşme formu ve gözlem formudur. Nicel veriler ANOVA testi ile analiz edilirken, nitel veriler ise içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma dijital öykü kullanılarak işlenen fen bilimleri dersinde öğrencilerin eğlendikleri, heyecanlı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca dijital öykü kullanılarak yürütülen deney gruplarının, geleneksel olarak yürütülen kontrol gruplarına göre eleştirel düşünme beceri açsından deney grupları lehine anlamlı farklılık görülmüştür. Dijital öykü kullanımının farklı sınıf seviyelerinde ve farklı konularda araştırılması yönünde önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dijital öykü, eleştirel düşünme becerisi, fen bilimleri dersi

Kaynakça

• Akgül, G., & Tanrıseven, İ. (2019). Fen ve Teknoloji dersinde dijital öyküleme sürecinde yaratıcı drama kullanımının öğrencilerin bilimsel yaratıcılıkları ve dijital öyküleri üzerindeki etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(6), 2501-2512. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3379
• Baki, Y., & Feyzioğlu, N. (2017). Dijital Öykülerin 6. Sınıf Öğrencilerinin Yazmaya Yönelik Tutumlarına Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(40), 31-58.
• Büyükcengiz, M. (2017). Dijital öyküleme metodunun ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersi akademik başarı, bilimsel süreç becerileri ve derse yönelik tutumlarına etkisi. (Tez No. 471776) [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15. Baskı), Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22. Baskı), Pegem Akademi.
• Chen, H. L., & Chuang, Y. C. (2021). The effects of digital storytelling games on high school students' critical thinking skills. Journal of computer assisted learning, 37(1), 265-274. https://doi.org/10.1111/jcal.12487
• Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3th edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Dewi, N. R., Magfiroh, L., Nurkhalisa, S., & Dwijayanti, I. (2019). The development of contextual-based science digital storytelling teaching materials to improve students’ critical thinking on classification theme. Journal of Turkish Science Education, 16(3), 364-378.
• Dola, N., & Aydın, İ. S. (2020). Investigation of Digital Story Authorship According to Various Variables Dijital Öykü Yazarlığının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Journal of Language Education and Research, 6(1), 17-34. https://doi.org/10.31464/jlere.637597
• Gürkaynak, İ., Üstel, F., & Gülgöz, S. (2008). Eleştirel düşünme. Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi (3. Baskı). https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/Elestireldusunme_0.pdf
• Hung, C. M., Hwang, G. J., & Huang, I. (2012). A project-based digital storytelling approach for improving students' learning motivation, problem-solving competence and learning achievement. Journal of Educational Technology & Society, 15(4), 368-379.
• Huberman, M., & Miles, M. B. (2002). The qualitative researcher's companion. Sage. İbrahimoğlu, Z., & Öztürk, C. (2013). Sosyal bilgiler dersinden örnek olay yöntemi kullanımının öğrencilerin akademik başarı derse karşı tutum ve eleştirel düşünme becerileri üzerine etkileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2), 523-548.
• Karabulut, H., Gökçe, H., & Kariper, A. (2023). Eleştirel düşünme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi (Ortaokul örneklemi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 443-461.
• Kasap, B., & Say, S. (2023). Fen Öğretiminde Dijital Öykü Kullanımının Öğrencilerin Fen Dersine Yönelik Tutumlarına, Dijital Okuryazarlık Seviyelerine ve Eleştirel Düşünme Becerilerine Etkisi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 84-96. https://doi.org/10.38015/sbyy.1284562
• Kocaman Karoğlu, A. (2015). Öğretim sürecinde öykü anlatmanın teknolojiyle değişen doğası: dijital öykü anlatımı. Eğitim Teknolojisinde Kuram ve Uygulama, 5(2), 89-106. https://doi.org/10.17943/etku.29277 MEB, (2018). Fen Bilimleri Dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• Öğdür, R., ve Meydan, A. (2022). Sosyal bilgiler öğretiminde öğretmen adaylarının dijital öykü kavramına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 8(1), 67-97. https://doi.org/10.47615/issej.1035452
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Öztürk, S. C. (2018). STEM eğitiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının problem çözme ve eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi. (Tez No. 529538) [Yüksek lisans tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Robin, B. R. (2006). The educational uses of digital storytelling. In C. Crawford vd. (Ed.), Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference (s. 709-716). Chesapeake, VA: AACE.
• Robin, B. (2008). Digital storytelling: A powerful technology tool for the 21st century classroom. Theory into Practice, 47(3), 220-228.
• Savaş, M. A. (2019). Zekâ oyunları eğitiminin fen bilimleri öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi. (Tez No. 571502) [Yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Seçer, İ. (2017). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi analiz ve raporlaştırma, Anı Yayıncılık. Smeda, N., Dakich, E., & Sharda, N. (2014). The effectiveness of digital storytelling in the classrooms: a comprehensive study. Smart Learning Environments, 1, 1-21. https://slejournal.springeropen.com/articles/10.1186/s40561-014-0006-3
• Torun, B. (2016). Ortaokul 6. sınıf hücre konusunda dijital öykü kullanımının öğrenci başarısı, tutumu ve bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi. (Tez No. 461015) [Yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Tonus, F. (2012). Argümantasyona dayalı öğretimin ilköğretim öğrencilerinin eleştirel düşünme ve karar verme becerileri üzerine etkisi. (Tez No. 315068) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Ulum, E. & Ercan Yalman, F. (2020). Yedinci sınıf öğrencilerinin fen bilimleri konularında dijital öykü hazırlama deneyimleri. International Journal of Educational Spectrum, 2(1), 1-24.
• Ünlü, B. (2018). Dijital öykülerle desteklenmiş sosyal bilgiler dersinin öğrencilerin başarısı, kontrol odağı ve eleştirel düşünme becerileri üzerindeki etkisi. (Tez No. 520061) [Yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Uslupehlivan, E., Kurtoğlu Erden, M., & Cebesoy, Ü. B. (2017). Öğretmen adaylarının dijital öykü oluşturma deneyimleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(ERTE Özel Sayısı), 1-22.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10. Baskı), Seçkin Yayıncılık.