STRATEJİK İSTİHBARAT ANALİZİNDE ÖNGÖRÜLEBİLİRLİĞİN DOĞASI: KAOS TEORİSİ IŞIĞINDA YENİ BİR MUHAKEME DENEMESİ

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 173 - 197, 06.10.2022

Gökhan Ak , Müberra Hudoğlu

Öz

Stratejik istihbarat analizi, istihbarat türleri arasında öngörülerin en kritik olduğu alandır. Stratejik istihbarat analizinde öngörülerde bulunma adına bilimsel metodoloji ve nesnel bilgi kullanılmaya çalışılır. Bu açıdan stratejik istihbarat analizi, istihbaratın kritik bilimsel dallarından birini teşkil eder. Ancak, analistin ulaştığı sonuçlar bilimsel bilgi gibi mutlak değilken, istihbaratın yapısı da doğası gereği genelde sınırlıdır. Dolayısıyla, bu çalışmanın sorunsalı, anılan sınırlı yapının, henüz 60 yıllık bir geçmişi olan Kaos Teorisi ile açıklanabileceği üzerine çatılmıştır. Zira Kaos Teorisi, istihbaratın öngörülebilirlik üzerindeki sınırlı yapısını açıklamasının yanı sıra, analist için Kaos ile karşılaşması durumunda Kaos’u sezebileceği ve kaotik yapıdan yola çıkarak sınırlı, ancak daha sağlıklı ve nesnel bir öngörüde bulunabileceği bazı ipuçları barındırır. Bu ipuçlarına, Kaos Teorisi’nin özellikleri soyutlanarak ulaşılabilir. Böylelikle soyutlanan özellikler vasıtasıyla incelenen olgu üzerine kaotik muhakeme süreci işletilerek analist için yeni bir anlayış geliştirilmiş olunur. Dolayısıyla, konu ve kapsamı stratejik istihbarat analizi ve Kaos Teorisi etkileşimi olan bu çalışma, bir yandan Kaos Teorisi ile ilgili farkındalık yaratmayı, öte yandan stratejik istihbarat analizinde öngörülebilirliğin doğası üzerine Kaos Teorisi kapsamında yeni bir düşünsel süreç ve muhakeme sunma amacını gütmektedir.

Anahtar Kelimeler

Stratejik İstihbarat, Kaos Teorisi, İstihbarat Analizi, Karmaşık Sistemler, Öngörülebilirlik

Kaynakça

• [1] Bechtold, B. L. (1997). Chaos theory as a model for strategy development. Empowerment in organization., 5 (4): 193-201.
• [2] Betts, R. (2008). Analysis, war, and decision: Why intelligence failures are inevitable. Gill, P., Marrin, S. and Phythian, M. (Eds.), Intelligence Theory: Key questions and debates (ss. 87-111). New York: Routledge.
• [3] Beyerchen, A. D. (1997). Clausewitz, Nonlinearity, and the Importance of Imagery. Albert, D. S. and Czerwinski, T. J. (Eds.) Complexity, global politics, and national security (ss.70-77). Washington DC.: National Defence University.