Gündelik Yaşamda Selamlaşma ve Yemek Görgü Kurallarının Toplumlardaki Farklılaşması

Yıl 2012, Cilt: 18 Sayı: 70, 165 - 186, 01.08.2012

Müge Demir

Öz

Toplumların, gündelik yaşam içerisinde iletişimin sağlanması ve devamı için
kullandığı, kültürü içinde biçimlenmiş, birinden diğerine farklılaşan dil ve davranış
modelleri vardır. Selamlaşma, vedalaşma ile sofa düzeni, yeme-içme alışkanlıkları
gibi nezaket kuralları da sosyal yaşamın en önemli iletişim rutinleri içerisinde yer
alır. Hem kişiler arası hem de toplumlar arası iletişimin başlatılması, sağlıklı devamı
ve sonlandırılması bu dil ve davranış şekilleri ile gerçekleşir. Aynı Türk toplumunda
büyüklerin elinin öpülmesi selamlaşma sırasında gerçekleştirilen rutin bir hareket
olmasına rağmen Avrupa ülkelerinden birinde bu hareketin geçerliliğinin olmaması
gibi yeme- içme alışkanlıklarında da bir kültüre göre “uygun” ya da “yerinde” bir
davranış, diğerine göre “uygunsuz”, “yersiz” bir davranış olarak görülebilir.
İletişimin temelini oluşturan selamlaşma, hitap ve vedalaşmayla ilgili sözlü/
sözsüz davranış biçimleri, toplumda egemen olan sosyal kurallar ve değer yargılarına
göre şekillenirken, iletişime başarılı bir giriş yapmak anlamına gelir ve sağlıklı
yürüyebilmesinin de önkoşuludur. Kültürlerarası karşılaşmalarda karşı tarafa göre
uygun olmayan bir selam veya yeme şekli, iletişimin başarısızlıkla sonuçlanmasına,
hatta henüz başlamadan bitirilmesine yol açabilir. Böyle bir olay, karşılıklı olarak
önyargıların oluşmasını da beraberinde getirecektir. Hem kişiler arası hem de
toplumlar arası boyutta yaşanabilen iletişim kazalarının gerçekleşmesi, bu gündelik
dil ve davranış şekillerinin kültürden kültüre değiştiği bilgisi göz önünde tutularak
engellenebilir. Sağlık iletişimin başlaması, devamı ve sonlandırılmasında önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel farklılık, toplum kuralları, sözsüz iletişim

Diferentation of Greetings and Dining Etquette Rules in Societies

Öz

Each society has the particular linguistic and behaviour models to express the
certain situations in the different domains of the daily life. Greetings, farewell and
dining etiquettes, table manners or the rules of courtesy are the most important
communication routine of the social life. The beginning and the finishing of both
interpersonal and intercultural communication are realised by these routine. These linguistic and behaviours can show important differences from society to society,
from culture to culture. For example altough in Turkey to kiss adult’s hand shows
respect, this is not exist in European countries. Like this example, table manners and
dining etiquettes are different from society to society and these are definable like
“appropriate”, “right” or “inappropriate”, “unwarranted”. An inappropriate form
of greeting and dining etiquettes for different culture may lead to failure or not to
complete of communication even started yet. Learn the cultural behaviour models
of the society in order to not live such negative cases and to cause the undesirable
prejudices in the beginning of the communication. It is the important the beginning,
continuation and ending of the healty communication. Communication accidents
can be blocked, if linguistic and behaviour models different from society to society
is known.

Anahtar Kelimeler

Cultural differences, social etiquettes, nonverbal communication

Kaynakça

• Antonova V.E., Nahabina M.M. & Safronova M.V. (2006). Doroga v Rossiyu 1. Sankt-Peterburg.
• Antweiler, C. (2009), Heimat Mencsh. Murmann Yayınları.
• Apeltauer, E. (1996): Körpersprache in der interkulturellen Kommunikation, Flensburger Papiere zur Mehrsprachigkeit und Kulturenvielfalt im Unterricht, Flensburg Heft 16/17
• Baltaş, A. & Baltaş, Z. (2002). Bedenin Dili, Remzi Kitabevi, 31. Basım, İstanbul
• Cangil, B. (2004). Beden dili ve Kültürlerarası İletişim, İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, İstanbul.
• Cüceloğlu, D. (2000). İnsan ve Davranışı, 8. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Copper, K. (1987). Sözsüz İletişim, İlgi Yayıncılık, İstanbul
• Çakır, Ö. (2002). Profesyonel Yaşamda Kişisel İmaj ve Sosyal Yaşam Etiketi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul
• Dökmen, Ü. (1994). İletişim Çatışmaları ve Empati. Sistem Yayıncılık, Ankara.
• Giddens , A.& Dunneier, M.(2000). Introduction to Sociology. W.W. Norton & Company, Inc: New York.
• Hall, P. M. & Hall, D.A. (1983). “The Handshake as Interaction”, SEMIOTICA v.45. Mouton Publishers: Amsterdam
• Heyd, G. (1997). Aufbauwissen für den Fremdsprachenunterricht (DaF) - Ein Arbeitsbuch, narr studienbücher, Günter Narr Verlag, Tübingen
• İnceoğlu, M. (2000). Tutum – Algı ve İletişim. İmaj Yayıncılık, Ankara.
• Kartarı, A. (2001). Farklılıklarla Yaşamak Kültürlerarası İletişim, Ürün Yayınları, Ankara
• Kaşıkçı, E. (2002). Doğrucu Beden Dili, Hayat Yayıncılık, İstanbul
• Lüger, H. H. (1990). “Kommunikationsroutinen Anregungen für den DaFUnterricht”, Interkulturelle Kommunikation Kongreßbeiträge zur 20. Jahrestagung der Gesellschaft für Angewandte Linguistik GAL e.V. Forum angewandte Linguistik, Derl. B. Spillner, Frankfurt am Main vdiğ.
• Mineralova. (2004). Russkaya literatura serebryanogo veka, poetika simvolizma, Flinta.
• Oksaar, E. (1988). Kulturemtheorie, Ein Beitrag zur Sprachverwendungsforschung Berichte aus den Sitzungen der Joachim Jungius-Gesellschaft der Wissenschaften, Göttingen: Vandenhoeck& Ruprecht.
• Post, P. (2004). “Emily Post’s Etiquette: The Definitive Guide to Manners, Completely Revised and Updated”. 17th Edition, Harper Collins Publishers
• Saucier, J.F. (2011). Current Anthropology.Vols. 1-52
• Schriffin, D. (1974). “Handwork as Ceemony” SEMIOTICA v.12. Mouton Publishers: Amsterdam
• Scott, N.E.& Borodovsky, L.G. (1990). Professional Psychology: Research and Practice, Vol 21(3)
• Selçuk, A. (2005). Kültürlerarası İletişim Açısından Gündelik İletişim Davranışları, S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Konya
• Seltman, R.L. (2001). Japanese Body Language. School for International Training, Brattleboro, Vermont.
• Ülken, H.Z. (1969). Sosyoloji Sözlüğü, MEB Yayınları, İstanbul
• Yıldız, Ş. (2005). Dil, Kültür, İletişim ve Medya. Sinemis Yay. Ankara
• Yılmaz, Ö. (2010). Farklı Kültürlerde Ortak Bir İletişim Dili Oluşturmak. Diyanet Avrupa Aylık Dergisi.
• Yücel, E. (2009). Günlük İletişimde Dil ve Davranış İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi / 21, Konya İnternet kaynakları
• www.kwintessential.co.uk
• http://www.chinafacttours.com/facts/tradition/chinese-eating-custom.html
• http://www.mexperience.com/living/mexico-social-etiquette.php
• http://soc302.tripod.com/soc_302rocks/id6.html
• http://dtm.sub.jp/fb/japon_dusunce_tarzi www.megep.com
• www.toplumvetarih.com