Sadri Ertem’in “Bacayı İndir Bacayı Kaldır” Adlı Hikâyesine Göstergesel Bir Çözümleme

Yıl 2017, Cilt: 23 Sayı: 91, 13 - 28, 25.08.2017

Nuray Karaca

Öz

Toplumcu gerçekçiliğin bazı önermeleri yazarların toplumla ilişkisini realist bir

yaklaşım içerisinde ele almasını zorunlu hale getirir. Gerçekçi yazarların vurguladıkları

nokta yanlış bilinçlerin düzeltilmesi gerekliliğidir. Bu yazarlar toplumsal formasyonun son

kertede gerçekleşeceği bir amacı olduğuna inanırlar. Bu nedenle öncelikle gerçeğin bilgisini

vermek gerekir. Bu bilgi kişiyi yanlış bilinçten uzaklaştırarak, sınıf çıkarlarını kavramasını

sağlayacaktır ve böylece birey dünyayı değiştirmek için mücadeleye başlayabilecektir. Yazarın

burada daha iyi bir dünya kurulması için insana toplumdaki çarpıklıkları tüm çıplaklığıyla

göstermesi gerekir. Bu amaçla toplumcu gerçekçi yazarlar, sistemin insanı dönüştürürken

kullandığı aygıtları metin içerisinde düzeni muhafazaya hizmet eden araçlar olarak verirken,

düzenin amacının kendi varlığını devam ettirmek için koşulları dönüştürmede kullandıkları

adaletsizlik, eşitsizlik gibi ilkeleri toplumun doğal yapısından kaynaklı birer veri olarak

sunulmasına da karşı çıkarlar. İnsanın değişmesi ile düzenin değişmesinin eşdeğer olarak

görüldüğü yerde olanı muhafaza etmek, gerçeklerin olduğu gibi değil, gösterildiği şekliyle

kabulünü beraberinde getirir. İncelediğimiz Sadri Ertem’in hikâyesi buna güzel bir örnektir.

Anahtar Kelimeler

Toplumcu Gerçekçilik, Göstergebilim, Derin anlam, Değişim

Kaynakça

• Enginün, İ. (2006). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Ertem. S. (1933). Bacayı İndir Bacayı Kaldır, İstanbul, İstiklal Lisesi Talebe Kooperatifi Neşriyatından.
• İslam, A. (2009). Cumhuriyet Dönemi Türk Hikâyesi, Yeni Türk Edebiyatı 1839-2000 İçinde. İstanbul: Grafiker Yayınları.
• Kabaklı, A. (2002). Türk Edebiyatı. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Kaplan, R. (1997). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanında Köy, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karaca, N. (2015). Türkiye’de Sosyoloji, Erzurum: Fenomen Yayıncılık.
• Karpat, K.H. (2011). Edebiyat ve Toplum, İstanbul, Timaş Yayınları.
• Kıran, Z. Kıran, A. (2000). Yazınsal Okuma Süreçleri, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Kolcu, A.İ. (2008). Cumhuriyet Edebiyatı II Hikaye ve Roman. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
• Moran. B. (1994). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul, Cem Yayınevi.
• Okay, A. (2000). Toplumcu Gerçekçiliğin Kaynakları, İstanbul, Tüm Zamanlar Yayıncılık.
• Wellek R., Warren, A. (2011). Edebiyat Teorisi, Çev: Ö. F. Huyugüzel, İstanbul, .Dergah Yayınları.
• Yılmaz, E. (2011). Türk Romanında Sosyal Meseleler, İstanbul, Başka Yerler.