GÖSTERGEBİLİMSEL BİR YAKLAŞIMLA MİSAFİR ODASI ANALİZİ

Yıl 2017, Cilt: 23 Sayı: 91, 105 - 123, 25.08.2017

Pınar Laloğlu

Öz

Bu çalışmada bir üst tüketim normu olarak görülen “gösterişçi tüketim” kavramının günümüz

koşullarında evlerin “misafir odası” olarak ayrılan mekânlarının ve bu mekânlarda

kullanılan eşyaların gösterge bilimsel analizi amaçlanmaktadır. Misafir odaları evlerin gösterişi

için en uygun yerlerdir. Evin diğer kısımları ile kıyaslandığı zaman bu salonların daha

gösterişli olduğu görülmektedir. Bu odalar Thorstein Veblen’ in 1899’ da üzerine düşündüğü

“gösterişçi tüketim” in görüldüğü mekânlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu mekânlardan

hareketle tüketim ve toplumsal tabakalaşma arasındaki ilişkiyi de görmek mümkündür. Misafir

salonlarındaki eşyalar kendi başlarına bir tanımlama aracı olarak işlev görmektedirler.

Bu eşyaların nispi pahalılığı ön planda olmakla beraber, eşya saygınlığın parasal ölçüsü

olarak da ele alınabilinir. Toplumsal katmanları ele veren misafir odaları, toplumun bütün

tabakalarında bulunmakla beraber, sosyo ekonomik düzeye göre farklılık göstermektedir.

Çalışmanın uygulama kısmında misafir odaları ve bu odalardaki eşyalar bir gösterge olarak

ele alınıp, Roland Barthes’in gösterge tekniğinden hareketle misafir odalarındaki nesneler

göstergesel bir düzlemde analiz edilmiştir. Sosyo-ekonomik düzeye göre farklılık gösteren

misafir odaları Erzurum’da ekonomik katmanı ve statü farklılığını yansıtan bir araç, önemli

bir gösterge olarak kullanıldığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

gösterişçi tüketim, gösterge, misafir odası, statü

Kaynakça

• Açıkalın S., Erdoğan L. (2005). “Veblen’ci Gösteriş Amaçlı Tüketim”, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 7, 1-18
• Baudrillard J. (2009). Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Bal H. (2010). İletişim Üzerine Sosyolojik Yaklaşımlar, Isparta: Fakülte Kitabevi.
• Bal H. (2013). İletişim Sosyolojisi, Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Thorstein V. (2014). Aylak Sınıfının Teorisi. Ankara: Tutku Yayınevi.
• Bilgin N. (1991). Eşya ve İnsan, Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Bilgin N. (1983). Çeşitli Sosyo-Kültürel Gruplarda Eşya Sistemleri ve İnsan- Eşya İlişkileri, İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 28.
• Barthes R. (2014). Çağdaş Söylenler, İstanbul: Metis yayınları.
• Yüksel A. (1995). Yapısalcılık ve Bir Uygulama M. Cevdet Anday Tiyatrosu, Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Rifat M. (2013). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, İstanbul: YKY
• Baudrillard J. (2014). Nesneler Sistemi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Karaca N. (2015). Türkiye’de Sosyoloji Analiz ve Uygulamalar, Erzurum: Fenomen Yayıncılık.
• Kıray M. B. (2005). Tüketim Normları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma, İstanbul: Bağlam yayınları.
• Kıray M. B. (1999). Toplumsal Yapı Toplumsal Değişme, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Kıray M.B. (2000). Ereğli Ağır Sanayiden Önce Bir Sahil Kasabası, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Yacavone K. (2015). Benjamin, Barthes ve Fotoğrafın Tekilliği, İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Marx K. (1997). Kapital, Cilt: 2. Ankara: Sol Yayınları.
• Ritzer G. (2011). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Goffman E. (2009).Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, İstanbul: Metis Yayınları.
• Özben M. (2012). Kutsallıkların Ölümcül Sıçrayışı: Yapay Kutsallıklar, Ankara: Kadim Yayınları