EUGENE IONESCO’NUN KRAL ÖLÜYOR (LE ROI SE MEURT) ADLI OYUNUN DA İNSANIN TRAJİK SONU : ÖLÜM

Yıl 2017, Cilt: 23 Sayı: 91, 161 - 171, 25.08.2017

Ayten Er

Öz

Ionesco, 1960 yılından itibaren, insanın ölüm karşısındaki yalnızlığını daha açık bir

şekilde ele alır. Birçok eleştirmen tarafından başyapıtı olarak kabul edilen Kral Ölüyor’u da

hasta olduğu dönemde üç hafta içinde yazar. Oyunda, insanın/kendi can çekişmesini sahneye

taşır. Hatta oyundaki baş rölü bizzat kendisinin oynadığını söyler. Oyun boyunca, ölüm izleği

etrafında, simgesel bir uzam ve zamanda, insanlık durumuyla ilgili bakış açısını sunar okura.

Ona göre, yaşayan her şeyin kalbinde ölüm içgüdüsü vardır ve onu bastırmak için ıstırap

çeker. Ölüm, Ionesco’da, dört yaşından itibaren bir takınaktır. Ölümlü olduğunun bilincine

vardığı andan itibaren bu boğuntu onu hiç terk etmez. Oyununu da ölüm korkusunu yenmek

için yazar. İnsanın trajik sonu ölümü ele alırken, batı felsefesinin yanında doğu felsefesinden,

özellikle de ölüler kitabı’ndan etkilenir. Kral adım adım ölüme yaklaşırken, ölümle

yüzleşmenin tüm aşamalarından geçer: “red, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme”.

Bu çalışmada, ölüm izleği, trajiği “insanın kendisini aşan ve yıkan güçlerle-yazgı, ölüm,

zaman, hastalık vb.- mücadelesi” olarak tanımlayan François Chirpaz’ın düşüncelerinden

hareketle ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ionesco, Kral ölüyor, trajik, ölüm, yalnızlık

Kaynakça

• Borgna, E. (2014). Ruhun yalnızlığı (M. M. Çilingiroğlu,Çev.), YKY, 2. Baskı.
• Cataros, A. (2012). L’agonie et de la mort dans l’espace scénique ionescien, (http:// litere.univ-ovidius.ro/Anale/documente-z/articole-2012-2/cataros%20final. pdf). Erişim tarihi: 02.09.2016.
• Chirpaz, F. (1998). Le tragique, Paris, Presses Universitaires de France.
• Chirpaz, F. (2010). Dire le tragique et autres essais, Paris, l’Harmattan. Domenach, J-M. (1972). Le retour du tragique, Paris, Points-Seuil.
• Gros, B. (1972). Le Roi se meurt, Analysecritique, Paris, Hatier.
• Hiscott, J.R. (1972). L’Angoisse existentielle chez Ionesco: Etude de Bérenger dans Tueur sans gages, Rhinoceros, Le Piéton de l’air et e Roi se meurt. http://library. ubc.ca. Erişim tarihi: 21.11.2016.
• Hubert, M.C. (2009), http://fitheatre.free.fr/gens/Ionesco/LeRoisemeurt/ LeRoisemeurt.htm.Erişim tarihi: 03.09.2016).
• Ionesco, E. (1964). Kıral ölüyor (Çev: F. Adil) İstanbul, Ataç Kitabevi.
• Ionesco, E. (1966). Notes et Contre-notes, Paris, Gallimard.
• Ionesco, E. (1967). Journal en miettes, Paris, Mercure de France.
• Jarjisse, A.H. (2013). “Le tragique à travers la figure du roi dans Le roi se meurt d’Ionesco”, pdf. (http://www.iasj.net/iasj?func=fulltext&aId=84566). Erişim tarihi: 03.09.2016.
• Jean-Blain.M. (2002). “Ionesco: dérision et mystique”, NRT 124 435-450. www.nrt. be/.../547-Ionesco%3A+dérision+et+mystique. Erişim tarihi: 15.12.2016.
• Özdemir, E. (2008). İnsan yüreğine yolculuk, İstanbul, Can Yayınları. Reisgo, B. “Variations sur le tragique: esquissed’uneproblématique”. (http://www. numilog.com/package/extraits_pdf/e271561.pdf. Erişim tarihi: 03.09.2016).
• Rinpoche, S. (2002). Tibet’in yaşam ve ölüm kitabı (Elif Baydar-Güneş Tokcan, Çev) İstanbul, Dharma.
• Tibet’in ölüler kitabı, (2004). Çev: Selim yeniçeri, İstanbul, Kosmik Kitaplar.
• Türkyılmaz, Ü. (2004). “Varolmak ve olmamak arasındaki sınırda”, Littera, Ankara, Aralık, 15. Cilt.
• Vicente, M. “le roi se meurt d’Eugene Ionesco”, Revista Numero 9 de mayo de 2004, (http://www.csi-f.es. Erişim tarhi, 30.09.2016).
• Vanhemelryck, F. (La mort donnée en spectacle: « Le Roi se meurt » d’Eugène Ionesco. http://www.vlrom.be/pdf/033ionesco.pdf. Erişim tarihi, 19.11.2016.