Kazak Folkloru Çocuk Oyunları Araştırmalarının Güncel Meseleleri

Yıl 2022, Cilt: 28 Sayı: 109, 75 - 82, 01.02.2022

Akbota Islyambekova Kenjehan Matıjanov

Öz

Makalede çocuk folklorunun oluşum süreci ve oyun folkloru araştırmalarında ihmal
edilen güncel meseleleri ele alınmıştır. “Çocuk folkloru” teriminin kullanılmaya
başlandığı ХХ. yüzyıldan bu yana gelişim süreci ve oyun folkloru konularında
araştırmalar yaptık. Oyun folklorunu çocuk folklorundan ayrılıp çeşitli bölümlere
ayırarak araştırdık. Araştırmalarda folklor bilimciler ile etnograflar arasında tar-
tışma doğuran birçok konu mevcuttur. Örnek olarak oyun folkloruna dâhil edilen
eserlerin senkretizmi ile çok yönlülüğünün ayrımındaki zorluk; türlere ayırırken
somut ilkelerin olmaması; çocuklardan toplanan folklor metinlerinin editör tarafından
“düzeltmelere” uğraması; alanlar arası ilişki ve ortak sistemin olmaması;
oyunların zamana göre değişikliğe uğraması gibi meseleler söylenebilir. Makalede
Kazak çocuk oyunları folkloru araştırmalarıyla ilgili güncel meseleler incelenmiş,
konuların geniş ve derin araştırılabilmesi için bu alandaki çalışmaları sistemli
yürütmeye dair teklifler sunulmuştur. Makale Kazakistan Cumhuriyeti Bilim ve
Eğitim Bakanlığı Bilim Komitesinin AR08856460 “Ulu Bozkır Oyunları (Oyun
Folkloru): Milli Oyunların Özel Kültürel Varlık Olarak Toplumsal Bilinci Yenilemedeki
Hizmeti” adlı Karşılıksız (grant) Finanse Edilen Proje kapsamında hazırlanmıştır.
Hazırlanan bu proje tamamlanmış ve yayın aşamasındadır. Bu makalede
Kazak çocuk oyunların kültürel yaşamdaki izleri ve kültürel değer yargılarının
oyunlar üzerinden öğretilmesi incelenmiştir. Aynı zamanda güncel çocuk oyunlarının
kültürel çözümlemesi yapılmış ve gelecekte çocuk oyunlarının kültürel değer
yargılarının öğretilmesinde ne kadar etkili olduğu tespit edilmiştir. Çalışma, Kazak
halkının çocuk folklorundaki yapılması gerekleri tespit etmiş ve bu tespitler üzerinden
çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

çocuk fokloru, oyun folkloru, milli eğitim, etnografya, milli değerler

Current Issues of Kazakh Children’s Games Folklore Studies

Öz

The article is devoted to the actual problems of children’s folklore formation,
namely those that are not considered in the study of game folklore. Starting from
the twentieth century, when the term «children’s folklore» was introduced, a
deeper study of its development, as well as the study of game folklore began. Game
folklore was divided from children’s folklore and classified into genres. However,
during the research process, there were many problems that have caused discussions
between folklorists and ethnographers. These include issues such as the obscurity
of works covered by game folklore; lack of clarity in the classification of genres;
correction of children’s folklore texts by editors; lack of intersectoral links and
a common system; changing games to a modern way. The article analyzes these
problems, gives recommendations for in-depth study of the topic, development of
this direction. This Project has been completed and is in the publishing phase. In
this article, the traces of Kazakhchildren’s games in cultural life and the teaching of
cultural value judgments through games are examined. At the same time, a cultural
analysis of current children’s games are in teaching cultural value judgments in
the future. The study determined the requirements of Kazakh people in children’s
folklore and suggested solutions based on these determinations.

Anahtar Kelimeler

children's folklore, game folklore, national education, ethnography, national values

Kaynakça

• Bаbаlаr Sözi: Jüztоmdıq, Bаlаlаr fоlklоrı. (2011). Cilt, 72. Аstаnа: Fоliyаnt.
• Çeredniykоvа M . P . (2002). Gоlоsdetstvа Iyz dаlney dаliy. Mоskvа: Lаbiyriynt.
• Kunanbayulı, Abay. (2020). Abay Şığarmalarının Tolık Jıynağı, II. Tom.Almatı: Yazuvşı.
• Mаtıjаnоv K . (2008). Ruwhаniy Uwız: Qаzаq bаlаlаr fоlklоrı. Аlmаtı: Аnа Tili.
• Pоkrоvskiyy E . А . (1994) Detskiyeiygrı, Preiymuwşçestvennоruwsskiye. Mоskvа: Prоsveşçeniye.
• Sаğındıqоv E . (1991). Qаzаqtıñ ulttıq оyındаrı. Аlmаtı: (Rаuwаn).
• Teylоr E . B . (1989). Pervоbıtnаyаkuwltuwrа. M. Prоsveşçeniye.
• Qаzаq bаlаlаr ädebiyetiniñ hrestоmаtiyyаsı. (1989). Аlmаtı: Mektep.