Bitki İnceleme Haritası ve Çocuk Bilim Kurgu Edebiyatı İncelemelerinde Kullanımı: Küçük Prens Örneği

Yıl 2024, Cilt: 30 Sayı: 120, 939 - 960, 01.11.2024

Mehmet Galip Zorba , Arda Arıkan , Derya Şahhüseyinoğlu

https://doi.org/10.22559/folklor.2796

Öz

Bitkilerin edebî eserlerde ne şekilde temsil edildiğini açımlayan kuramsal ve yöntemsel
çerçeveler, sayıca hâlen çok azdır. Ekoeleştirmenler tarafından geliştirilen
inceleme araçlarından biri olan “bitki inceleme haritası,” edebî metinlerin analizinde
kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Başta çocuk edebiyatının kurgusal metin
leri için olmak üzere her türden edebî metin analizi için düşünülerek hazırlanmış
olan bitki inceleme haritasının kurgusal olmayan metinlerde de kurgusal olmayan
metinlerde de uygulanabilir olduğu görülmüştür. Bitki inceleme haritası, kök ve
kök sistemine sahip, altı yapraklı bir çiçek biçiminde görselleştirilmiştir ve her
bir yaprak, metni analiz ederken izlenecek adımları temsil etmektedir. Bu şekilde
tasarlanan bir metin inceleme aracı; bilim, sanat, felsefe, edebiyat, din, küresel mitler
ve yerel gelenekler, bitkilere yönelik farklı tutum ve görüşleri metinlerarasılık
bağlamında ele almaktadır. Bu çalışmada da bitki inceleme haritasını bir araştırma
tekniği olarak tanıtıp bu tekniği, Antoine De Saint-Exupery’nin Küçük Prens başlıklı eserinin
incelenmesinde kullandık. Sonuç olarak bu çalışmada okuyucularımıza bitki inceleme
haritasının edebiyat eserlerinin incelenmesinde kullanılmasının
olumlu yönlerini sunarak sınırlıklarını da tartıştık.

Anahtar Kelimeler

çiçek, bitki, ekoeleştiri, çocuk edebiyatı, bitki inceleme

Etik Beyan

Araştırma ve Yayın Etiği Beyanı: Bu makale, orijinal veriler temelinde hazırlanmış özgün bir araştırma makalesidir. Daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış olup başka bir yere yayımlanmak üzere gönderilmemiştir. Yazar, araştırma sürecinde etik ilkelere ve kurallara uymuştur. Yazarların Katkı Düzeyleri: Makale üç yazarlıdır. Birinci yazarın katkısı % 40, ikinci yazarın %35 ve üçüncü yazarınki ise %25 olarak belirlenmiştir. Etik Komite Onayı: Bu çalışma için etik kurul onayı gerekmemektedir. Finansal Destek: Bu araştırma için herhangi bir finansal destek alınmamıştır. Çıkar Çatışması: Bu çalışmaya etki eden herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.

The Phyto-Analysis Map and its Use in Children’s Science Fiction: The Case of The Little Prince

Öz

The number of theoretical and methodological frameworks used to articulate how
plants are represented in literary works needs to be higher. There are a few research
techniques designed by ecocritics, albeit few. One such technique, the PhytoAnalysis
Map, was prepared primarily to analyze children’s fiction, yet other
studies also indicated its applicability to non-fiction texts. The Phyto-Analysis Map
is visualized as a six-petaled flower with a stem and a root system, each including
the steps to be taken during the analysis. The inherent relationship of the text with
science, art, philosophy, literature, religion, global myths, and local traditions is
also dealt with intertextually. In this study, we introduced the Phyto-Analysis Map
as a technique/tool and used it to examine Antoine De Saint-Exupery’s work titled
The Little Prince. We discussed the positive aspects of the technique and provided
our readers with the limitations of using The Phyto-Analysis Map in the analysis
of literary texts.

Anahtar Kelimeler

flover, plant, ecocriticism, children's literature, phyto-analysssssssis

Etik Beyan

Research and Publication Ethics Statement: This article constitutes an original research paper based on original data. It has neither been published previously nor submitted for publication elsewhere. The author has adhered to ethical principles and guidelines throughout the research process. Authors’ Contributions: The article is authored by three researchers. Authors’ contributions are as follows: The first author’s is 40%, the second author’s 35%, and the third author’s 25%. Ethics Committee Approval: Ethical committee approval is not required for this study. Financial Support: No financial support was obtained for this research. Conflict of Interest: There are no potential conflicts of interest related to this study.

Kaynakça

• 1stdibs. (2024). After Vertumnus. Retrieved May 23, 2023 from https://www.1stdibs.com/art/printsworks-on-paper/portrait-prints-works-on-paper/giuseppe-arcimboldo-milan-1527-milan-1593-after-giuseppe-arcimboldo-italian-1526-1593-after-vertumnus-1591/id-a_11287662/
• Akgün, T. F. (2016). Türkçe’de Küçük Prens çevirileri üzerine karşılaştırmalı bir analiz [Yayımlanmamış Doktora Tezi] Doğu Akdeniz Üniversitesi.
• Arikan, A. (2015). An ecocritical reading of flowers in Alice Walker’s The Color Purple. International Journal of Human Sciences,12(2), 1-7.
• Arikan, A., & Zorba, M. G. (2024). Raising pre-service English language teachers’ awareness of sustainable development goals through literary texts. International Journal of Sustainability in Higher Education. https://doi.org/10.1108/IJSHE-06-2023-0256
• Aylanç, M. (2018). Fikret Demirağ’ın şiirlerine ekoeleştirel bakış. Folklor/Edebiyat, 24(96), 37-52.
• Baturina, L., Panova, E., Tjumentseva, E., Jumanova, Z., Lepikhov, N., Koroleva, I., Vorobeva, G., & Khripunova, E. (2024). Metaphors in media discourse: A closer look at newspapers. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 18(1), 129–136. https://doi.org/10.5281/zenodo.11057802
• Beskow, E. (2010/1914). The flowers’ festival. Edinburgh: Floris Books.
• Cappelen Damm. (2024). Sherleek and the missing bronze horse. https://www.cappelendammagency. no/agency/about/index.action
• de Saint-Exupery, A. (2017). Küçük Prens. (Deniz Resul, Çev.) Türkiye İş Bankası Kültür.
• Ergin, M., & Dolcerocca, Ö. N. (2016). Edebiyata ekoeleştirel yaklaşımlar: Ekoşiir ve Elif Sofya. SEFAD, 36, 297-314.
• Estok, S. C. (2009). Theorizing in a space of ambivalent openness: Ecocriticism and ecophobia. Interdisciplinary Studies in Literature and Environment, 16(2), 203-225.
• Gagliano, M., Ryan, J. C., & Vieira, P. (2017). The Language of plants: Science, philosophy, literature. Minneapolis: The University of Minnesota Press.
• Garrard, G. (2012). Ecocriticism. London: Routledge.
• Gedik, S. (2020). Dede Korkut kitabında bitkiler. Akra Kültür Sanat ve Edebı̇yat Dergı̇sı̇, 21(8), 211-224.
• Goga, N., Guanio-Uluru, L., Hallås, B. O., & Nyrnes, A. (Eds.). (2018). Ecocritical perspectives on children’s texts and cultures: Nordic dialogues. Palgrave Macmillan.
• Goga, N., Guanio-Uluru, L., Hallås, B. O., Høisæter, S. M., Nyrnes, A., & Rimmereide, H. E. (2023).
• Ecocritical dialogues in teacher education. Environmental Education Research, 29(10), 1430-1442. https://doi.org/10.1080/13504622.2023.2213414
• Goga, N., Iversen, S., & Teigland, A. S. (Eds.). (2021). Verbal and visual strategies in nonfiction picturebooks. Oslo: Universitetsforlaget.
• Guanio-Uluru, L. (2023). Analysing plant representation in children’s literature: The phyto-analysis map. Children’s Literature in Education, 54, 149-167. https://doi.org/10.1007/s10583-021-09469-2
• Güleryüz, H. (2013). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Edge Akademi.
• Hall, M. (2011). Plants as persons: A philosophical botany. State University of New York Press.
• Haraway, D. (2008). When species meet. University of Minnesota Press.
• Hines, M. (2004). “He made us very much like the flowers.” Anglo-American literature. In S. I. Dobrin & K. B. Kidd (Eds.) Wild things: Children’s culture and ecocriticism (pp. 16-30). Detroit: Wayne State University Press.
• Imangali, O., Zhetibay, R., Assylbekuly, S., & Kassymbekova, A. (2024). Using themes and topics in contemporary Kazakh short fiction: Pedagogical implications. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 18(1), 78-87. https://doi.org/10.5281/zenodo.10987166
• Karakaş, R., Paçalı, İ., Özkoyuncu, Y., & Kılınç, M. (2023). Küçük Prens kitabının farklı öğrenim grupları üzerinden değerlendirilmesi. Çocuk, Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 6(1), 55-76.
• Lortie, J. C. (2021). The Little Prince is an ecologist. Ideas in Ecology and Evolution, 14, 18-21. https:// doi.org/10.24908/iee.2021.14.2.e
• Mancuso, S., & Viola, A. (2013). Brilliant green: The surprising history and science of plant ıntelligence. Island Press.
• Miller, T. S. (2012). Lives of the monster plants: The revenge of the vegetable in the age of animal studies. Journal of the Fantastic in the Arts, 23(3), 460-479.
• Munakata, M. (2005). Lessons from The Little Prince. Science and Children, 42(8), 40-42.
• Oğuzkan, F. A. (2013). Çocuk edebiyatı. Anı.
• Opperman, S. (2009). Ekoeleştiri. PEN Panel: Doğa ve Edebiyat. 17 Nisan.
• Ögeyik, M. C. (2008). Metinlerarasılık ve yazın eğitimi. Anı.
• Paper Planes. (2024). The flowers festival. Retrieved May 23, 2024 from https://paperplanesco.com.au/ products/flowersfestival
• Reynolds, K. (2011). Children’s literature: A very short introduction. OUP.
• Rørvik, B. F., & Aalbu, R. (2015). Purriot og skimysteriet. Cappelen Damm.
• Ryan, J. C. (2016). Tolkien’s sonic trees and perfumed herbs: Plant intelligence in middle-earth. In P. Vieira, M. Gagliano and J. Ryan (Eds.). The green thread: Dialogues with the vegetal world (pp. 37-58) Lexington Books.
• Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. Tudem.
• Shokankhan, K., Balkiya, K., Isayevna, I. Z., Aiman, K., & Bakytgul, M. (2024). Wolf imagery in London’s White Fang and Aitmatov’s Plakha novels. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 18(1), 88-98. https://doi.org/10.5281/zenodo.10987243
• Simon & Schuster. (2024). Uglies. Retrieved May 23, 2024 from https://www.simonandschuster.co.uk/ books/Uglies/Scott-Westerfeld/Uglies/9781398524552
• Solak, Ö. (2014). Edebiyat biliminde kuram ve yöntem. Nobel.
• Spooner, B. (1984). Çevrebilim araştırmalarının insan içeriği. Yerleşim ve Çevrebilim Sorunları: Kuram ve Uygulama (Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisinden Seçmeler), 2, 275-296.
• Sturluson, S. (2005). The prose Edda. Penguin.
• Şengel, B. & Öz, S. H. (2022). Ekoeleştı̇rı̇ kuramı çerçevesı̇nde Amı̇n Maalouf’un Empedokles’ı̇n Dostları romanı. In T. Kartal Güngör (Ed.) Edebiyat ve ekoeleştiri (pp. 155-171) Bilgin Kültür ve Sanat.
• Şenocak, E. & Alsaç, F. (2017). Mit sistematiği bağlamında masal kahramanının serüveni. Turkish Studies, 12(22), 703-722.
• TDK. (1998). Türkçe sözlük. TDKY.
• Thompson, S. (1977). The folktale. University of California Press.
• Triebel, L. A. (1951). The humanism of Saint-Exupery. The Australian Quarterly, 23(1), 92-103.
• Tüfekçi Can, D. (2014). Çocuk edebiyatı: Kuramsal yaklaşım. Eğitim.
• Yeğenoğlu, S. & Sözen Şahne, B. (2016). Maddeden manaya: Bitkiler ve Mevlâna. Lokman Hekim Dergisi, 6(1), 25-29.
• Zorba M. G., Şahhüseyinoğlu D., & Arikan A. (2024). Reading Harry Potter: A journey into students’ understanding of sustainable development goals. Sustainability, 16(11), 4874. https://doi. org/10.3390/su16114874