Women’s Representation in Local Governments: An Analysis of Turkish Local Elections (2004–2024)

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 2, 187 - 220, 17.12.2025

Duygu Öztürk Kırışık

https://doi.org/10.46655/federgi.1642488

Öz

This study evaluates the representation of women in local governments in Türkiye based on the results of local elections held between 2004 and 2024. A descriptive analysis is conducted using data obtained from official institutions such as the Turkish Statistical Institute (TURKSTAT), the Supreme Election Council (SEC), and international organizations. The findings indicate that the proportion of women represented in various levels of local government remains low in Türkiye. The study discusses policies aimed at increasing women's representation, drawing on national and international literature as well as practical examples. Women's political participation at the local level play a significant role in achieving gender equality and enhancing the inclusiveness of local governance. In this context, the study aims to highlight inequalities in women’s participation in local politics in Türkiye and contribute to the development of related policies.

Anahtar Kelimeler

Local Governments , Women’s Representation , Gender , Türkiye.

Yerel Yönetimlerde Kadın Temsili: Türkiye Yerel Seçimleri Üzerine Bir İnceleme (2004–2024)

Öz

Bu çalışma, 2004-2024 yılları arasındaki yerel seçim sonuçları üzerinden Türkiye'de kadınların yerel yönetimlerdeki temsil durumunu değerlendirmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Yüksek Seçim Kurulu (YSK) gibi resmi kurumlardan ve uluslararası kuruluşlardan alınan verilerle betimsel analiz yapılmaktadır. Elde edilen bulgular, Türkiye’de yerel yönetimlerin çeşitli kademelerinde kadın temsil oranlarının hala düşük düzeyde olduğunu göstermektedir. Çalışmada, ulusal ve uluslararası literatür ile uygulama örneklerinden hareketle kadın temsilini artırmaya yönelik politikalar tartışılmaktadır. Kadınların yerel düzeyde temsiliyeti, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve yerel yönetimlerin kapsayıcılığının artırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda çalışma, Türkiye’de kadınların yerel siyasete katılımında karşılaştıkları eşitsizliklere dikkat çekmeyi ve bu alanda politika geliştirme süreçlerine katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet , Yerel Yönetimler , Kadın Temsili , Türkiye

Kaynakça

• Akarçay, Pınar. 2019. “İsveç’te Cinsiyet Eşitliği Politikaları.” International Journal of Social Inquiry 12 (1): 1–27.
• Alkan, Ayten. 2000. “Yerel Politika ve Kadın.” Ankara Üniversitesi KASAUM.
• Alkan, Ayten. 2005. Yerel Yönetimler ve Cinsiyet: Kadınların Kentte Görünmez Varlığı. Dipnot Yayınları.
• Belediye Kanunu. 2005. “Kanun No. 5393.” Resmî Gazete, 13 Temmuz. Erişim: 14 Mayıs 2025. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?Mevzu atNo=5393&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5.
• Belli, Aziz. 2015. “Yerel Yönetimlerde Kadın Temsili ve Yerel Demokrasi.” Yasama Dergisi 31: 65-88.
• Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği. t.y. “Türkiyede Katılımcı Demokrasinin Güçlendirilmesi: Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin İzlenmesi Projesi Faz III-CEİDizler Projesi.” Erişim: 15 Mayıs 2025. https://www.ceid.org. tr/sub?pageId=ceidWeb1.2.1.2&menuId=ceidWeb1.2.
• Commonwealth Local Government Forum (CLGF). t.y. “Women in Local Government.” Erişim: 13 Mayıs 2025. https://www.clgf.org.uk/whatwe-do/women-in-local-government/. Drechselová, Lucie G. 2020. Local Power and Female Political Pathways in Turkey: Cycles of Exclusion. Palgrave Macmillan.
• Demir, Zekiye. 2015. “Kadınların Siyasete Katılımı ve Katılımı Artırmaya Yönelik Stratejiler.” KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi 1 (2): 35- 216 fe dergi Öztürk Kırışık 47.
• Dündar Sezer, Tijen. 2002 “Parlamento Seçimlerinde Cinsiyet Kotaları.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi 159: 51–122.
• Ecevit, Yıldız. 2021. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Temel Kavramları. CEİD Yayınları.
• EIGE (European Institute for Gender Equality). t.y. “Gender Equality Index.” Erişim: 19 Aralık 2024. https://eige.europa.eu/gender-equalityindex/2024.
• EIGE. 2024. Gender Equality Index 2024 - Sustaining Momentum on A Fragile Path. Publications Office of the European Union. https://eige. europa.eu/publications-resources/publications/gender-equality-index2024-sustaining-momentum-fragile-path.
• Gergerlioğlu, Ufuk, ve Mete Dibo. 2017. “Avrupa Ülkeleri ve Türkiye Uygulamaları Kapsamında Katılımcı Bütçeleme Yaklaşımı.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 16 (63): 1142–1154.
• IPU (Inter-Parliamentary Union). t.y. “Women in Politics: 2023.” Erişim: 19 Aralık 2024. https://www.ipu.org/resources/publications/ infographics/2023-03/women-in-politics-2023.
• IPU. 2023. Women in Parliament in 2023: The Year in Review. Erişim: 19 Aralık 2024. https://www.ipu.org/resources/publications/reports/2024-03/ women-in-parliament-2023.
• Kadın Dostu Kentler. t.y. “Proje Hakkında.” Erişim: 13 Mayıs 2025. http:// www.kadindostukentler.com/proje.php.
• Kaşıkırık, Ayşe. 2023. “Stratejik Planlarda Kadınlar: Büyükşehir Belediyelerinin 2020-2024 Stratejik Planlarında Toplumsal Cinsiyet 217 fe dergi Yerel Yönetimlerde Kadın Temsili Eşitliğinin İzini Sürmek.” Anadolu Strateji Dergisi 5 (1): 125–159.
• Koyuncu, Berrin, ve Ahu Sumbas. 2016. “Discussing Women’s Representation in Local Politics in Turkey: The Case of Female Mayorship.” Women’s Studies International Forum 58: 41–50.
• Margaras, Vasilis. 2025. Women in Local and Regional Government: Trends, Challenges and Best Practices. European Union, European Parliamentary Research Service.
• Mersin Üniversitesi. 2024. “MERKAM, Mersin Büyükşehir Belediyesi Tarafından Düzenlenen ‘Kadın Çalıştayı’nda Yer Aldı.” 12 Haziran. Erişim: 15 Mayıs 2025. https://www.mersin.edu.tr/haberler/384886/ merkam-mersin-buyuksehir-belediyesi-tarafindan-duzenlenen-kadincalistayinda-yer-aldi.
• Munir, Shafqat, Hassan Shehzad, and Aoun Sahi. 2014. “Media Analysis of Women’s Participation in Politics.” Journal of Mass Communication & Journalism 4 (3): 1-10. https://doi.org/10.4172/2165-7912.1000183.
• O’Brien, Diana Z. 2013.“Women, Parties, and Politics: A Party-Based Theory of Substantive Representation.” Western Political Science Association Annual Meeting, Mart 2013.
• Önder, Özgür. 2013.“Yerelleşme ve Yerel Demokrasinin Güçlendirilmesi Bağlamında Yerel Katılım.” Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 9 (18): 311–326.
• Özmen, Yaşar Pınar. 2024. “Avrupa Yerel Yönetimlerinde Katılımcı Politika Yapımı.” Çağdaş Yerel Yönetimler 33 (4): 143–170.
• Öztürk Kırışık, Duygu. 2024 “Mersin’de İkamet Eden Geçici Koruma Statüsündeki Suriyeli Kadınlar ve Toplumsal Cinsiyet İlişkisi.” içinde Mersin’de Yaşayan Suriyeliler, ed. Esra Dik. Nobel Yayınları. 218 fe dergi Öztürk Kırışık
• Rathod P. B. 1999. “Women and Political Representation.” Manushi 112: 33- 35.
• Sancar, Serpil. 2018. Siyasal Kararlara Katılımda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması. CEİD Yayınları.
• Sancar, Serpil. 2021. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizlikleriyle Baş Etme Strateji ve Politikaları. CEİD Yayınları.
• Sancar, Serpil. 2023. “Kadın Hakları Siyaseti: Siyasetin Eril Karakterini Değiştirmek.” Mülkiye Dergisi 47 (1): 447–466.
• Sancar, Serpil. 2024. Siyasetin Cinsiyeti: Cinsiyetçiliğe Karşı Kadın Hakları Siyaseti. Metis Yayınları.
• Saygılıgil, Feryal. 2015.“Giriş.” Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları, ed. Feryal Saygılıgil. Dipnot Yayınları.
• Savaş Yavuzçehre, Pinar, ve Mısra Ciğeroğlu-Öztepe. 2016. “The Representation of Women in Turkish Local Governments.” European Journal of Interdisciplinary Studies 2 (2): 212–221. https://doi. org/10.26417/ejis.v2i2.p212-221.
• Sallan Gül, Songül. 2007. “Seçimin Galibi Kim? Bıyıklı Kadınlar mı Yoksa Eril Siyaset mi?.” Toplum ve Demokrasi 1 (1): 1–26.
• Sallan Gül, Songül, ve Yonca Altındal. 2015. “Türkiye Siyasetinin Eril Anatomisi: 2015 Seçimlerini Kota Uygulamaları Üzerinden Yeniden Düşünmek.” Toplum ve Demokrasi 9 (19-20): 51-71.
• Sezgin, Sezgin. 2025. Türkiye’de Belediye Başkanlarının Profilini Elit Teoriler Üzerinden Tartışmak. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi 8 (1): 1-18. https:// doi.org/10.59886/tsbder.1609444.
• Sumbas, Ahu. 2020. “Gendered Local Politics: The Barriers Women’s 219 fe dergi Yerel Yönetimlerde Kadın Temsili Representation in Turkey.” Democratization 27 (4): 570-587.
• Şahin, Mehmet, Sibel Soyocak, ve Gamze Boduroğlu. 2024. “Kadınların Siyasal Temsilde Yaşadıkları Sorunlar ve Engeller Üzerine Nitel Bir Araştırma.” Politik Ekonomik Kuram 8 (2): 402–424. https://doi. org/10.30586/pek.1471262.
• Şinik, Bilal. 2009. “Türkiye’de Yerel Katılım: Fransa İle Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme.” Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi 18 (1): 1-22.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. 2023. On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028). Strateji ve Bütçe Başkanlığı. Erişim: 12 Aralık 2024. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-IkinciKalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. t.y. “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları.” http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). 2023. Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri 2022. Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim: 18 Mayıs 2025. https://www. tuik.gov.tr/media/announcements/toplumsal_cinsiyet_istatistikleri. pdf.
• Türeli, Nesrin, ve Nedret Çağlar. 2016. Yerel Yönetimde Kadın Temsili - Isparta İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi 2 (1): 16-40.
• UN Women. 2021. Working Paper Women’s Representation in Local Government: A Global Analysis. UN Women. Erişim: 10 Aralık 2024. https://www.unwomen.org/sites/default/files/2022-01/Womensrepresentation-in-local-government-en.pdf#page=8.09.
• UN Women. t.y. “Women in Local Government.” Erişim: 15 Aralık 2024. https://localgov.unwomen.org/. 220 fe dergi Öztürk Kırışık
• UN Women. t.y. “Explore Local Government Country Profiles.” Erişim: 19 Aralık 2024. https://localgov.unwomen.org/country-profiles.
• World Economic Forum. 2023. Global Gender Gap Report 2023 World Economic Forum. https://www.weforum.org/publications/globalgender-gap-report-2023/.
• World Economic Forum. 2024 Global Gender Gap Report 2024 World Economic Forum. https://www.weforum.org/publications/globalgender-gap-report-2024/.
• Yaman, Murat, ve Murat Küçükşen. 2018.“Yerel Yönetimlerin Demokratikleşmesi Açısından Yerel Katılımın İncelenmesi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 55: 247-59.
• Yakar Önal, Ayşegül. 2023. Küreselden Yerele Yerelden Küresele Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme. Filiz Kitabevi.
• Yenişehir Belediyesi. 2022. “Yenişehir’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitimi Başladı.” 27 Ocak. Erişim: 16 Mayıs 2025. https://yenisehir.bel.tr/tr/ yenisehirde-toplumsal-cinsiyet-esitligi-egitimi-basladi.
• YSK (Yüksek Seçim Kurulu). 2024. Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü: 31 Mart 2024 Mahalli İdareler Genel Seçimleri - Seçim İstatistikleri. https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/31%20MART%20 2024%20MAHALL%C4%B0%20%C4%B0DARELER%20 B%C3%9CLTEN%C4%B0_08_7_2024.pdf.