Does the future of nursing promise a degenderizing of the occupation?: A sociological analysis of male and female nursing students’ tendencies to relate occupations to gender

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 1, 143 - 167, 01.06.2016

Temmuz Gönç

https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000158

Cited By: 12

Öz

The number of male undergraduate nursing students in Turkey is rapidly increasing since 2007. Drawing on the data of a quantitative research conducted in Eskisehir in 2015, this paper aims to comparatively describe male and female nursing students on the aspects of reasons of choosing nursing, thoughts on nursing occupation, relating occupations with sexes, and accepting gender stereotypes. A questionnaire was applied to the sample of 232 undergraduate nursing students and SPSS is used to analyze data. In comparison with female students, male students show a higher agreement to statements including male nurses should work in different areas than women nurses, should be nursing managers and should use a title other than nurse. Compared to female students, male students give more support to traditional patriarchal gender roles and establish a stronger relationship between occupations and sexes both for nursing and some other occupations.

Anahtar Kelimeler

Gender, gendered occupations, sociology of occupations, male nurses

Hemşireliğin geleceği mesleğin cinsiyetsizleşmesini vadediyor mu? Erkek ve kadın hemşirelik öğrencilerinin meslek ve toplumsal cinsiyeti ilişkilendirme eğilimlerinin sosyolojik analizi

Öz

Türkiye’de lisans düzeyinde hemşirelik eğitiminde erkek öğrencilerin sayısı 2007 yılından bu yana hızla artmaktadır. Bu çalışma Eskişehir’de 2015 yılında yapılmış olan bir nicel araştırmanın verileri üzerinden erkek ve kadın hemşirelik öğrencilerinin meslek seçim nedenlerini, meslek hakkındaki düşüncelerini, meslekle cinsiyet arasında bir ilişki kurup kurmadıklarını ve toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını benimseyip benimsemediklerini karşılaştırmalı olarak ortaya koymayı ve bu değişkenlerin cinsiyetle ilişkili olup olmadıklarını incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada örneklemi oluşturan 232 hemşirelik lisans öğrencisine anket uygulanmış, veriler SPSS programıyla analiz edilmiştir. Bulgulara göre erkek öğrenciler meslek içinde çalışılacak alanların cinsiyete göre ayrışmasını, erkeklerin yöneticilik yapmalarını, hemşireden farklı bir unvan kullanmalarını ve geleneksel ataerkil cinsiyet rollerini kadınlara oranla daha yüksek düzeyde desteklemektedir. Hem hemşirelik hem de başka meslekler için mesleklerle cinsiyet arasında ilişki kurma düzeyi erkek öğrencilerde kadın öğrencilere oranla daha yüksektir

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, cinsiyetlendirilmiş meslekler, meslekler sosyolojisi, erkek

Kaynakça

• Achterberg, Jeanne Kadın Şifacılar. (İstanbul: Everest, 2009).
• Arber, Sara et al. “Influence of patient characteristics on doctors' questioning and lifestyle advice for coronary heart disease: a UK/US video experiment” British Journal of General Practice, 54 no. 506 (2004): 673–678.
• Bang, Kyung Sook et al. “Professional values in Korean undergraduate nursing students” Nurse Education Today, 31 no. 1 (2011): 72–75.
• Baran, Gülbeyaz ve Duygu Arıkan “Nursing students’ educational and professional point of view of male nurse candidates in Turkey” Journal of Educational Research and Reviews, 2 no. 7 (2014):121-127.
• Bartfay, Wally J. ve Emma Bartfay “Canadian View of Men in Nursing Explored” Men in Nursing, 2 no. 2 (2007): 32- 37.
• Battice J. (2010) “Editorial: The changing face of nursing in a developing country”, Journal of Clinical Nursing, 19 (2010): 1765-1766.
• Baykal, Ülkü, Timuçin, Arzu ve Serkan Özel “Bir Hemşirelik Yüksekokulunda Öğrenim Gören İlk Erkek Öğrencilerin Hemşirelik Mesleğine ve Eğitimine İlişkin Görüşleri” Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 7 no. 3 (2010): 48-55.
• Bayrakçeken Tüzel, Gökçe “Being and Becoming Professional: Work And Liberation Through Women’s Narratives İn Turkey” (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004).
• Berman, Audrey et al. Fundamentals of Nursing Concepts, Process and Practice (New Jersey: Pearson, 2008).
• Bourne, Paul Andrew ve Desmond Brooks “Gender, Women and Health: Gendered Health differences” International Journal of Collaborative Research on Internal Medicine & Public Health, 3 no. 7 (2011): 550-574.
• Chou, Mei-Hsien ve Li-Chun Lee “Initial formation of nursing philosophies following fundamental clinical practice: the experience of male nursing students” Journal of Nursing Research, 15 no.2 (2007): 127–137.
• Coburn, David. “The Development of Canadian Nursing: Professionalization and Polarization”, International Journal of Health Services, 18 (1988):437-56.
• Cockburn, C. Machinery of Male Dominance: Men, Women and Technological Change (London: Pluto Press, 1985).
• Cockburn, C. Women's Progress: A Research Report (Preston: Lancashire Polytechnic, 1988).
• Cummings Susan H. “Attila the un versus Attila the hen: gender socialization of the American nurse” Nursing Administration Quarterly, 19 no.2 (1995):19–29.
• Çınar, Nursan et al. “Erkek Öğrencilerin Hemşirelik Mesleğini Tercih Nedenleri ve Öğrencilere Göre Hastaların Tepkisi ve Sağlık Çalışanlarının Yaklaşımı” Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 6 no.17 (2011):17-25.
• Demiray, Ayşe et al. “Erkek hemşirelerden bakım alan hastaların erkek hemşirelere ilişkin görüşlerinin incelenmesi” Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 29 no.3 (2013):32-42.
• Diekman, Amanda B., ve Wind Goodfriend “Rolling with the changes: A role congruity perspective on gender norms” Psychology of Women Quarterly 30 (2006): 369–383.
• Dikmen-Özarslan, Aylin “Hegemonik Erkeklik Bağlamında Erkek Hemşireler” Alternatif Politika, 7 no.1 (2015):118- 142.
• Ecevit, Y. “Türkiye’de Ücretli Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Analizi”, A.B. Hacımirzaoğlu (ed.), 75. Yılda Kadınlar ve Erkekler, (İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı ve Yapı Kredi Yayınları, 1998) s.267-284.
• Ehrenreich, Barbara ve Deidre English. Cadılar, Büyücüler ve Hemşireler (İstanbul: Kavram, 1992).
• Eswi, Abeer ve Yousria El Sayed “The experience of Egyptian male student nurses during attending maternity nursing clinical course” Nurse Education in Practice, 11 no.2 (2011): 93–98.
• Evans, Joan A. “Cautious caregivers: gender stereotypes and the sexualisation of men nurses’ touch” Journal of Advanced Nursing, 40 no.4 (2002): 441–448.
• Evans, Joan A.“Men in nursing: Issues of gender segregation and hidden advantage” Journal of Advanced Nursing, 26 no.2, (1997):226-231.
• Federici, Silvia Caliban ve Cadı: Kadınlar, Beden ve İlksel Birikim. (İstanbul: Otonom Yayıncılık, 2012).
• Fisher, Murray J. “Being a chameleon: Labour processes of male nurses performing bodywork” Journal of Advanced Nursing, 65 no.12, (2009): 2668-2677.
• Floge, Liliane ve Deborah M. Merril “Tokenism reconsidered: male nurses and female physicians in a hospital setting” Social Forces, 64 no.4, (1986): 925–947.
• Fooladi, Marjaneh M. “Gender influence on nursing education and practice at Aga Khan university school of nursing in Karachi, Pakistan” Nurse Education in Practice, 8 no.4, (2008): 231–238.
• Gamarnikow, E. “Sexual Division of Labour: the case of nursing” A. Kuhn ve A. Wolpe (eds.) Feminism and Materialism. (London: Routledge and Kegan Paul, 1978, s.96-123)
• Gönç Şavran, Temmuz “Sağlıkta Toplumsal Cinsiyet Eşitsizlikleri: Eskişehir'de Kırsal ve Kentsel Alanlarda Kadın Sağlığı” Feminist Eleştiri Dergisi, 6 no.1 (2014): 98-116.
• Gönç, Temmuz “Türkiye’de Hemşirelik Mesleğinin Profesyonelleşmesi Sürecinde Gelişmeler ve Zorluklar: Sosyolojik Bir Değerlendirme”, İŞGÜÇ Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 17 no.4 (2015).
• Hakim, Catherine Occupational Segregation: A comparative study of the degree and pattern of the differentiation between men and women's work in Britain, the United States and other countries (London: Department of Employment Research Paper No. 9, 1979).
• Hartman, H “Capitalism, Patriarchy and Job Segregation by Sex”, K.Honset et.al.(ed.), Women, Class and Female Imagination, (Philedelphia, Temple Un. Press, 1990).
• Hartmann, H. (1979) “Capitalism, Patriarchy and Job Segregation by Sex”, Z.R Eisenstein (ed.) Capitalist Patriarchy and the Case for Socialist Feminism, (New York: Monthly Review Press, 1979).
• Heickes, E. Joel “When men are the minority: the case of men in nursing” The Sociological Quarterly, 32 no.3, (1991): 389–401.
• Heilman, Madeline E. et al. “Penalties for success: reactions to women who succeed at male gender-typed tasks” Journal of Applied Psychology, 89 no.3, (2004): 416-427.
• Herakova, Liliana L. “Nursing Masculinity: Male Nurses’ Experiences through a Co-Cultural Lens” The Howard Journal of Communications, 23 no.4, (2012): 332–350.
• Hochschild, Arlie Russel ve Anne Machung, The Second Shift: Working Parents and the Revolution at Home, (New York: Avon Books, 1989).
• Hughes, D. “Nursing and the division of labour: sociological perspective” Allen Davina ve David Hughes (ed). Nursing and the Division of Labour in Healthcare. (Gordonsville: Palgrave Macmillan, 2002), s.1-23.
• Hughes, E.C. The Sociological Eye (London: Transaction Books, 1984).
• Jafree, Sara Rizvi; Zakar, Rubeena ve Muhammad Z. Zakar “Gender segregation as a benefit – a qualitative study from Pakistan” Journal of Nursing Management, 23 no.8, (2015): 983-993.
• Johnson, Gregory “Letter to the editor regarding Ryan & Porter article” Nursing Outlook, 42 no.5, (1994): 244.
• Jolley, M. ‘The professionalisation of nursing: the uncertain path’, M. Jolley ve P. Allan (Ed.). Current Issues in Nursing. (London: Chapman and Hall, 1989),s. 1-22.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem “Giriş: Türkiye’de Kadın ve Eğitim” Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları: Eşitsizlikler, Mücadeleler, Kazanımlar Ed. Durukan, H. et al. (İstanbul:Koç Üniversitesi Yayınları, 2010), 9-20.
• Kahraman, A.Burak, Ozansoy Tunçdemir, Nihan ve Ayşegül Özcan “Toplumsal cinsiyet bağlamında hemşirelik bölümünde öğrenim gören erkek öğrencilerin mesleğe yönelik algıları” Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18 no.2, (2015):108-144.
• Koç, Zeliha, Bal, Cansev ve Zeynep Sağlam “Erkek Öğrenci Hemşirelerin Hemşirelik Mesleğini Algılama Durumlarının Belirlenmesi” Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı (2010b): 318-323.
• Koç, Zeliha, Bal, Cansev ve Zeynep Sağlam “Kız hemşirelik öğrencilerinin erkek hemşirelik öğrencilerine bakışı” Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı (2010a): 330-334.
• Leonard, Pauline. “Organizing Gender? Looking at Metaphors and Frames of Meaning in Gender/Organizational Texts.” Gender, Work and Organization. 9 no.1 (2002): 60-80.
• Liminana-Gras, Rosa M. et al. “Health and gender in Female-dominated occupations: The case of male nurses” The Journal of Men’s Studies, 21 no.2, (2013): 135-148.
• Lloyd, Genevieve. Erkek Akıl. Çev. Muttalip Özcan (İstanbul: Ayrıntı, 1993).
• Lupton, Ben “Maintaining masculinity: men who do ‘women’s work’” British Journal of Management, 11 no.1, (2000): 33-48.
• McLaughlin, Katrina, Muldoon, Orla T. ve Marianne Moutray “Gender, gender roles and completion of nursing education: a longitudinal study” Nurse Education Today, 30 no.4, (2010): 303–307.
• Mclean, Heather M. ve Rudolf Kalin “Congruence between self-image and occupational stereotypes in students entering gender-dominated occupations” Canadian Journal Of Behavioural Science, 26 no.1, (1994): 142-162.
• Mızrak-Şahin, Berrak ve Nebahat Özerdoğan “Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde romantik ilişkilerle ilgili kalıp yargılara karşı tutumlar ve cinsiyetçilik” Yıldırım Beyazıt Üniv. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi, 2 no.2, (2014): 1-10. Mor Çatı.
• https://www.morcati.org.tr/tr/ana-sayfa/298-devlet-kurtaj-yasagiyla-cinayet-isliyor, (2015) Erişim: 21.06.2015
• Mulholland, Jon et al. “Diversity, attrition and transition into nursing” Journal of Advanced Nursing, 64 no.1, (2008): 49–59.
• Nasrabadi, Alireza Nikbakt; Emami, Ave ve Zohre Parsa Yekta “Nursing experience in Iran” International Journal of Nursing Practice, 9 no.2, (2003): 78–85.
• Özdemir, A., Akansel, N. ve G.C. Tunk “Gender and career: Female and male nursing students’ perceptions of male nursing role in Turkey” Health Science Journal, 2 no.3, (2008): 153-161.
• Öztürk-Türkmen, Hafize “Tarihsel olarak kadın şifacılık ve tıbbın değerleri”, Lokman Hekim Journal, 1 no.2, (2011):21-27
• Philips, A. ve Taylor, B. (1980), “Sex and Skill: Notes Towards a Feminist Economics”, Feminist Review, 6 (1980):79- 88.
• Pringle, R. “Male Secretaries”, Doing “Women's Work”. Men in Nontraditional Occupations, Ed. C. Williams (London: Sage, 1993), 128-151.
• Rosaldo, M.A. ve L. Lamphere, Women, Culture and Society (Stanford: Stanford University Press, 1974).
• Sarı, Ö. “Toplumsal cinsiyet ve mesleki rol ilişkisi: Hemşirelik bölümünde okuyan erkek öğrenciler örneği” Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 no.2, (2011): 493-504.
• Sherrod, B., Sherrod, D., ve R. Rasch “From the bedside to the boardroom, nursing needs to increase the number of men in its ranks” Men in Nursing, 1, (2006): 34–39.
• Sinclair, M.T. “Women Work and Skill: Economic Theories and Feminist Perspectives”, M.T.Sinclair ve N.Redclift (ed) Working Women, International Perspectives on æLabour and Gender Ideology (London: Routledge, 1991).
• Street, A. F. Inside Nursing: A Critical Ethnography of Clinical Nursing Practice, (New York: SUNY Press. 1992).
• Şimşek, H. “Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi: Türkiye Örneği” DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 25 no. 2, (2011): 119-126.
• T.C. Resmi Gazete 6514 Sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (2014).
• T.C. Resmi Gazete 26510 Sayılı Hemşirelik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (2007).
• T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü 1. Ulusal Sağlık Kongresi Çalışma Grupları Raporları. (Ankara. ekutuphane.sagem.gov.tr, 1992) Erişim: 12.11.2015.
• Taylor, C.J. “Occupational sex composition and the gendered availability of workplace support” Gender and Society, 24 no. 3, (2010): 189-212.
• Temel A.B ve G. Karabulut “Erkek hemsirelik ögrencilerinin hemsirelik meslegine bakısI” 12. Ulusal Hemsirelik Kongre Kitabı. 20-24 Ekim, Sivas, (2009), 130.
• Thompson, D., Newell, R. ve Morrall, P. Sociology and Nursing. (Florence: Routledge, 2000).
• Turner, Bryan S. Tıbbi Güç ve Toplumsal Bilgi, Çev. Ümit Tatlıcan (İstanbul:Sentez, 2011)
• Tzeng, Y.L. et al. “Role strain of different gender nursing students in obstetrics practice: a comparative study” Journal of Nursing Research, 17 no. 1, (2009):1–9.
• Ulusoy, M. F. “Türkiye'de Hemşirelik Eğitiminin Tarihsel Süreci” C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2 no.1, (1998): 1-8.
• UNDP United Nations Development Programme 2014 Human Development Report (2014)
• Vlassoff, C. ve E. Bonilla “Gender related differences in the impact of tropical diseases on women” Journal of Biosocial Science, 26, (1994): 37-53.
• Walby, S. Patriarchy At Work (Cambridge: Polity Press, 1986).
• Walby, S. Theorizing Patriarchy.(Oxford:Blackwell, 1990)
• Wall, Sarah. “Nurses’ Engagement with Feminist/Poststructuralist Theory: (Im)Possibility, Fear, and Hope”, Thirdspace, 7 no.1, (2007):37-49.
• Williams, C.L. Still a Man’s World: Men Who Do Women’s Work. (London: University of California Press, 1995).
• Wingfield, A. H. “Racializing the glass escalator: Reconsidering men’s experiences with women’s work” Gender and Society, 23 no.5, (2009): 5–26.
• World Health Organization Gender, Women and Primary Health Care Renewal (Geneva: World Health Organization, 2010).
• World Health Organization. Integrating gender into the curricula for health professionals (Geneva, World Health Organization, 2006).
• Yılmaz, M. ve G. Karadağ “Erkek Öğrenci Hemşireler Hemşirelik Mesleğini Nasıl Algılıyor?” Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4 no.1, (2011): 21-28.
• Zamanzadeh Vahid et al. “Choosing and remaining in nursing: Iranian male nurses' perspectives” Contemporary Nurse, 45 no. 2, (2013): 220-227.