Ülkücü Kadınlar ve Kadın Kimliğinin İnşası: “Asenalar”

Yıl 2020, Cilt: 12 Sayı: 2, 116 - 128, 20.12.2020

Güler Özdemir

https://doi.org/10.46655/federgi.842972

Öz

“nesneleştirerek” işlev görür. Eril bir söylem inşa eden milliyetçi ideolojiler kadınları milli davaların
yanına çekerken diğer yandan da standartlaştırılmış eylem kalıplarının içerisinde durmaya zorlarlar.
Bu bağlamda, 1980’den önceki süreçte ülkücü kadınların MHP’de geri hizmetlerde olmalarına
karşın, 1990’larla birlikte bir dizi olgu çerçevesinde, MHP’nin kadınları daha fazla seferber ettiği
görülür. Kuşkusuz burada söz konusu olan sadece bir “çağırma” ve “davet etme” süreci değildir
diğer yandan kadınlar da siyasetin aktif özneleri olarak harekete geçmişlerdir. Bu anlamda
Türkiye’de MHP ve Ülkücü Hareket’in “eril/erkek” bir hareket olduğu iddiasından yola çıkan bu
çalışmada, ülkücü kadınlar ele alınacak; kadın dergileri üzerinden nasıl bir kimlik inşa ettikleri,
milliyetçi hareketle nasıl bir bağ kurdukları, kadınların “eril kurgular” dışına çıkıp çıkamadıkları
sorgulanacaktır. “Asenalar” olarak tanımlanan ülkücü kadınların MHP’nin tarihsel okuması
içerisine yerleştirilerek, toplumsal cinsiyet bağlamında kadınlık, aile, feminizm temaları etrafında
yeniden bir okuması gerçekleştirilecektir

Anahtar Kelimeler

Asenalar, Feminizm, Ülkücü Hareket, Milliyetçilik, Toplumsal Cinsiyet

Kaynakça

• Altınay, Ayşegül. Giriş: Milliyetçilik, Toplumsal Cinsiyet ve Feminizm, Vatan Millet Kadınlar içinde. Der. Ayşegül Altınay, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2000): 11-28.
• Aşıkoğlu, Yadigar. Toplumcu ve Milliyetçi Türk Kızının Fikri Yönü Ne Olmalıdır?, Türkiye Ülkücü Gençlik Dergisi, s. 11. İstanbul: Akın Yayınları, 1971: 17-18.
• Berktay, Fatmagül. Tarihin Cinsiyeti, 3. Bs. (İstanbul: Metis Yayınları, 2010).
• Bora, Tanıl & Tol, Ulaş. Siyasal Düşünce ve Erkek Dili: Erkek Yoklaması, Modern Türkiye’de Siyasal Düşünceler 9, Dönemler ve Zihniyetler, ed. Tanıl Bora, Murat Gültekingil. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2009): 825-836.
• Bora, Tanıl “Feminizm”, Cereyanlar: Türkiye’de Siyasal İdeolojiler, 4. bs. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2017): 741-816.
• Bora, Tanıl. Kemal Can, Devlet ve Kuzgun: 1990’lardan 2000’lere MHP, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2004).
• Bora, Tanıl. Kemal Can, Devlet, Ocak, Dergah: 12 Eylül’den 1990’lara Ülkücü Hareket, (İstanbul: İletişim Yayınları, 1991).
• Bora, Tanıl. Türkçülük ve Ülkücülük. Cereyanlar: Türkiye’de Siyasal İdeolojiler, 4. Bs. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2017): 271- 334.
• Can, Kemal. Ülkücü Hareketin İdeolojisi. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce 4, Milliyetçilik, ed. Tanıl Bora, 3.Bs. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2008): 663-685.
• Can, Kemal. Yoksulluk ve Milliyetçilik. Yoksulluk Halleri: Türkiye’de Kent Yoksulluğunun Toplumsal Görünümleri. Ed. Necmi Erdoğan. (İstanbul: Demokrasi Kitaplığı Yayınevi, 2002): 116-133.
• Cohen, Anthony Paul. Topluluğun Simgesel Kuruluşu. çev. Mehmet Küçük. (Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 1999). Davis, Nira Yuval, Cinsiyet ve Millet, çev. Ayşin Bektaş, 3. Bs. İstanbul: İletişim Yayınları, 2010.
• Enloe, Cyntha, Feminizm, Milliyetçilik ve Militarizm, Vatan Millet Kadınlar içinde. Der. Ayşegül Altınay, 5. Bs. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2013): 203-226.
• Enloe, Cyntha. Muzlar, Plajlar ve Askeri Üsler: Feminist Bakış Açısından Uluslararası Siyaset. çev. Berna Kurt, Ece Aydın, (İstanbul: Çitlembik Yayınları, 2003).
• Ete, Hatem & Taşdelen, Hamza & Ersay, Sami Orçun. Ülkücülükten Tepkisel Milliyetçiliğe: MHP’nin ideolojisi ve seçmen eğilimleri, (Ankara: SETA, 2014).
• Harding, Sandra: “Feminist Yöntem Diye Bir Şey Var mı?”, çev. Zelal Ayman, Serpil Çakır, Necla Akgökçe, Kadın Araştırmalarında Yöntem, İstanbul, Sel Yayıncılık, 1996.
• Hobsbawm, Eric, Terence Ranger. Geleneğin İcadı. çev. Mehmet Murat Şahin. İstanbul: Agora Kitaplığı, 2006.
• Kandiyoti, Deniz. Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler, yay. haz. Aksu Bora, Feyziye Sayılan, Şirin Tekeli, Hüseyin Tapınç, Ferhunde Özbay, 4.Bs. (İstanbul: Metis Yayınları, 2013).
• Nagel, Joanne, “Erkeklik ve Milliyetçilik: Ulusun İnşasında Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik,” Vatan Millet Kadınlar içinde. Der. Ayşegül Altınay, 5. Bs. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2013): 65-102.
• Najmabadi, Afsaneh, “Sevgili ve Ana Olarak Erotik Vatan: Sevmek, Sahiplenmek, Korumak,” Vatan Millet Kadınlar içinde. Der. Ayşegül Altınay, 5. Bs. (İstanbul: İletişim Yayınları, 2013): 129-166.
• Neuman, W. Lawrence. Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar, 7. Bs. Çev. Sedef Özge, (Ankara, Siyasal Kitabevi, 2014).
• Orhon Göze, “Alan Araştırması Deneyimini Tartışmaya Açmak: İçeriden ya da Dışarıdan Olmak, Çoğul Kimlikler ve Toplumsal Cinsiyet,” Fe Dergi, cilt: 6, sayı: 1, 2014, s. 54-67.
• Sünbüloğlu, Nurseli Yeşim. “Giriş: Türkiye’de Militarizm, Milliyetçilik ve Erkek(lik)lere Dair Bir Çerçeve,” Erkek Millet Asker Millet içinde. Der. Nurseli Yeşim Sünbüloğlu, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2013): 9-44.
• Tokdoğan Kartal, Nagehan, “Örgütlü Milliyetçi Kadınların Milliyetçilik ve Toplumsal Cinsiyet Algısı,” Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
• Tokdoğan, Nagehan, “Sevginin ve Nefretin Eğlip Bükülebilirliği: Kadınların Milliyetçiliği,” Milliyetçilik ve Toplumsal Cinsiyet içinde, der. Simten Coşar, Aylin Özman, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2015): 111-140.
• Türk, Hatem. “Türkçü Bir Kadın Hareketi: Ayşe Dergisi,” Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür-Sanat-Mimarlık Dergisi. Sayı 1 (2018): 39-56.
• Yıldırım Ali, Hasan Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 2. Bs. Seçkin Yayıncılık, 2000.
• Dergi ve Gazeteler Aşıkoğlu, Yadigar, “Toplumcu ve Milliyetçi Türk Kızının Fikri Yönü Ne Olmalıdır?” Türkiye Ülkücü Gençlik Dergisi sayı 11 (1971): 17-18.
• “Çıkarken: Neden Bizim Gergef,” Bizim Gergef. Sayı 1, (1990): 3.
• Demirdağ, Emel. “Çevremize Nasıl Bakıyoruz,” Bizim Gergef. Sayı 1. (1990): 33.
• Derindere, Süheyla. “Dinler ve Feminizm,” Bizim Gergef, sayı 1, (1990): 12-13.
• Devlet Bahçeli’nin Adana Konuşması, Milliyetçi Hareket Partisi, Vazgeçilmez Yeminle 50. Yıl, (Adana: 9 Şubat 2019). Gürgün, Musa, Töre Dergisi, sayı 31, (1971): 33-38
• İncesu, Tuba. “Gençlik Bunları mı Okumalı?” Bizim Gergef, sayı 2 (1990): 4.
• Müftüoğlu, Semahat. “Türk Kadını ve Toplum,” Bizim Gergef, sayı 1 (1990):5.Nida Birecik, Kimliğini Arayan Türk Kızı, Genç Asena, sayı 5 (2004): 24.
• “Siyasilerden: MÇP Genel Başkanı Alparslan Türkeş: Bizim Gergefe Başarılar Diliyorum,” Bizim Gergef, sayı 1, (1990).
• “Tabaklar,” Yıldız İsmet. Sesleniş, Genç Asena, sayı 9, (2005): 27-29.
• Topçuoğlu, Ümit Sinan, “Adolf Hitler,” Türkiye Ülkücü Gençlik Dergisi, sayı 4 (1971): 10-11.
• “Türk Kadını Ortaçağ’a Dönemez,” Yeni Yüzyıl, 12 Mayıs (1999): 8.
• Yalçın, Nihal. “Fuhuşun Dünü Bugünü,” Bizim Gergef, sayı 1 (1990): 26-27.
• Yalçın, Nihal. “Gecekondularımız,” Bizim Gergef, sayı 1 (1999): 32.
• Zaptçıoğlu, Dilek. “Asenanın Kızları,” Yeni Yüzyıl Gazetesi, 12-15 Mayıs 1999