Human-Machine-Practice Symbiotic and Aporetic Network

Yıl 2024, , 71 - 96, 15.07.2024

Yaylagül Ceran Karataş

https://doi.org/10.58634/felsefedunyasi.1484220

Öz

Engineering studies on human-machine systems and machine-human symbioses have been “developing” at an exponential rate after the 90s. This development and the socio-economic changes it brings about are no longer just science fiction scenarios in films or utopia and/or dystopia in literature. In the social and political economy that has become part of everyday life, where the bodily and cognitive boundaries of human and machine are linked by complex and an aporetic network have been formed between human and machine on the basis of language. In this study, the relationship between human, nonhuman and machine, apart from its historical burdens, is addressed in a new ethical, ontological and epistemological pattern, both in a relationship of opposition and reciprocity, and at the same time in an irreducible ontogenesis network. The relationship between human-nonhuman and machine has been attempted to be grounded as agency within a symbiotic and sometimes relational action that involves and "requires" each other.

Anahtar Kelimeler

Humanmachine, Posthumanizm, Transhumanizm, Quantum Entanglement, Symbiosis

İnsan, Makine, Eylem Simbiyotik ve Aporetik Bir Ağ

Öz

İnsanmakine sistemleri ve makineinsan simbiyosları hakkındaki mühendislik çalışmalar 90’lardan sonra üstel bir hızla “gelişmektedir”. Bu gelişim ve beraberinde getirdiği, tetiklediği sosyal-toplumsal değişim artık sadece sinema filmlerinde bilim kurgu senaryosu ya da edebiyatta ütopya ve/veya distopya konusu değildir. Gündelik yaşamın bir parçası haline gelen ve hatta insanın ve makinenin bedensel ve bilişsel sınırlarının birbirine kompleks ağlarla bağlandığı toplumsal ve ekonomi-politik yapıda insan ve makine arasında dil zemininde aporetik bir ağ oluşmuştur. Bu çalışmada insan ve makine ilişkisi, tarihsel yüklerinin dışında yeni etik, ontolojik ve epistemolojik örüntüde hem bir karşıtlık-karşılıklılık ilişkisinde hem de aynı zamanda indirgenemeyen bir ontogenesis ağda ele alınmıştır. İnsan ve makine ilişkisi birbirini içeren ve “gerektiren” kimi zaman simbiyotik kimi zaman da ilişkisel bir eylem çerçevesinde faillik olarak temellendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnsanmakine, Posthümanizm, Transhümanizm, Kuantum Dolanıklılık, Simbiyoz

Kaynakça

• Agamben, G. (2008). Açıklık. (Çev.: M. M. Çilingiroğlu) Yapı Kredi Yayınları.
• Andreson, C. (2008, Haziran 23). The End of Theory: The Data Deluge Makes the Scientific Method Obsolete. Ocak 2, 2024 tarihinde Wired: https://www.wired. com/2008/06/pb-theory/ adresinden alındı.
• Barad, K. (2020, Temmuz 28-31). Madde Hisseder, Konuşur, Acı Çeker, Arzular, Özler, Anımsar: Karen Barad ile Röportaj.
• Braidotti, R. (2017). Göçebe Özneler. Çev.: Ö. Karakaş, İstanbul: Kollektif Kitap, 2017.
• Bynum, T. W. (2006). "Flourishing Ethics. Ethics and Information Technology." 8(4), 157-173.
• Cummings, M. (2024, Nisan 16). Student-developed AI Chatbot opens Yale Philosopher’s work to all. Nisan 19, 2024 tarihinde Yale News: https://news.yale.edu/2024/04/16/ student-developed-ai-chatbot-opens-yale-philosophers-works-all adresinden alındı.
• Floridi, L. (2015). The Onlife Manifesto: Being Human in a Hyperconnected Era. New York: Springer International Publishing.
• Han, B.-C. (2020, Nisan 15). Viral Olağanüstü Hal ve Yarının Dünyası. Terrbayt.com: https://terrabayt.com/dusunce/viral-olaganustu-hal-ve-yarinin-dunyasi/. adresinden alındı.
• Jones, H., & Nicholaos, J. (2017). Race As Technology: From Posthuman Cyborg To Human Industry. Ilha do Desterro , 70 (2), s. 39-51.
• Karataş Ceran, Y. (2022). Posthüman: Şehir ve Beden. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Kurzweil, R. (1999). The Age of Spiritual Machines. NewYork: Penguin Books Ltd.
• Leonhard, G. (2016). Technology vs. Humanity. United States of America: Fast Future Publishing Ltd.
• McLuhan, M. (2014). Gutenberg Galaksisi. Çev.: G. Ç. Güven. İstanbul: Yapıkredi Ya- yınları.
• Nietzsche, F. (2004). Ahlakın Soykütüğü Üstüne. Çev.: A. İnam. İstanbul: Say Yayınları.
• Rodriguez, M., & Gaubert, M. &. (2020, Mart 8). Yapay zekanın cinsiyetçiliği. tr.euronews.com: https://tr.euronews.com/2020/03/08/yapay-zekanin-cinsiyetciligi-ka- din-elinden-cikan-algoritmalar-kadinlara-kars-ayrimcilik-ya adresinden alındı
• Simondon, G. (1980). On the Mode of Existence of Technical Objects. Çev.: N. Melle- amphy. Canada: University of Western Ontario.
• Simondon, G. (2019). Hayvan ve İnsan Üzerine İki Ders. Çev.: E. Sünter. İstanbul: Norkunk.
• Umut, T. N. (2023). Failliği Yeniden Düşünmek. Ankara: EskiYeni.