DİN FELSEFESİ ÜZERİNE

Yıl 2012, Sayı: 55, 39 - 51, 15.07.2012

Mehmet Sait Reçber

Öz

‘Din felsefesi’ni tanımlamak sorunlarından birini tanımlamaktan çok daha
zor görünmektedir. Konularına referansla din felsefesine kaplamsal (yatay) bir
tanım getirmek onun doğrudan ne olduğunu ifade edecek içlemsel (dikey) bir
tanım getirmekten daha kolaydır, ancak bunun ne kadar yeterli olduğu ayrı bir
sorudur. Din felsefesinin mahiyeti konusunda genel geçer bir uzlaşımın önündeki
zorlukların ötesinde böyle bir şeyi bizim açımızdan daha zor veya tartışmalı kılan
hem dinî hem de felsefî açıdan farklı tarihsel, toplumsal ve kültürel koşullarda
şekillenmiş görünen bu disiplinin kültürümüze transferinin veya adaptasyonun
doğurabileceği muhtemel zorluklardır. Bu durumda, içinde bulunduğumuz bağlamı
da dikkate alarak, ‘Din felsefesi nedir?’ şeklindeki bir soruyu iki aşamalı
olarak yanıtlamak yerinde olacaktır. Bu amaçla öncelikle din felsefenin mahiyetine
ilişkin genel çözümlemeden ve değerlendirmeden sonra ‘kendimize özgü’
bir din felsefesinin imkânını irdelemeye çalışacağım.

Anahtar Kelimeler

Din, Felsefe, Din Felsefesi, Kültür.

ON PHİLOSOPHY OF RELİGİON

Öz

Although philosophy of religion is a well-known discipline of philosophy
today, its meaning, scope and methodology is still in need of clarification. It is
a further question whether a discipline such as philosophy of religion which is
formed both philosophically and religiously within the Western culture has any
counterpart in the non-Western cultures or whether it can be properly transmitted
to such a culture. In this article, first, I shall attempt to find an answer to the
general question ‘What is Philosophy of Religion?’ and then I shall tackle with
the question whether doing philosophy of religion in our own culture could have
a ‘peculiar’ aspect.

Anahtar Kelimeler

Religion, Philosophy, Philosophy of Religion, Culture, Peculiarity.

Kaynakça

• Aquinas Thomas. “The Harmony of Reason and Revelation” (İng. çev. A. G.
• Pegis), Philosophy of Religion: Selected Readings, ed. M. Peterson vd., New York: Oxford University Press, 1996.
• Aydın, M. Din Felsefesi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, 1987.
• Charlesworth, M. Philosophy and Religion: From Plato to Postmodernism, Oxford: Oneworld, 2002.
• Davies, B. An Introduction to Philosophy of Religion, Oxford: Oxford University Press, 1982.
• Hegel, G.W.F. Lectures on the Philosophy of Religion, (3 cilt), İng. çev. E.B. Speirs, J. B. Sanderson, NY: Humanities Press, 1974.
• Heidegger, M. The Question Concerning Technology and Other Essays, İng. çev. W. Lowitt, New York: Harper Perennial, 1977.
• Helm, P. Faith with Reason, Oxford: Oxford University Press, 2000.
• Hick, J. Philosophy of Religion, Englewood Cliffs: Prentice-Hall, 1963.
• İbn Rüşd, Faslû’l-Makâl: Felsefe-Din İlişkisi (Arapça Aslıyla), çev. B. Karlığa, İstanbul: İşaret Yayınları, 1992.
• Peterson, M. Vd. Reason and Religious Belief, New York: Oxford University Press, 2003.
• Phillips, D. Z. (2001). “Introduction”, Philosophy of Religion in the 21st Century, ed. D. Z. Phillips ve Timothy Tessin, London: Palgrave, 2001.
• Reçber, M. S. “Realizm, Din ve Dünyevileşme”, islâmiyât c. 4 (2001), sayı: 3 , s.19-33.
• __________ “İslam, Din ve Çağdaş Durum”, islâmiyât c. 7 (2004), sayı: 4, s. 17-32.
• Taylor, C. Sources of the Self: The Making of Modern Identity, Cambridge: Cambridge University Press, 1989.