ÇİFTE CİNAYET: “TANRI’NIN ÖLÜMÜ”NDEN “İNSANIN ÖLÜMÜ”NE

Yıl 2012, Sayı: 56, 304 - 321, 15.12.2012

Sever Işık

Öz

Foucault, Kelimeler ve Şeyler kitabını “insanın ölümü”nü ilan ederek
bitirir ve Nietzsche’nin “Tanrı’nın ölümü” ile kastettiği şeyin, insanın ölümü
olduğunu ifade eder. Foucault’ya göre Nietzsche’nin düşüncesinde “Tanrı’nın ölümü”, ‘metafiziğin sonu’ anlamına gelmektedir. Nietzsche, Tanrı’nın değil,
modern bilimin epistemolojik öznesi olan insanın ölümünü ilan etmiştir; ki, bu
insan, modern episteme içinde ortaya çıkmıştır. Batı düşüncesinde bilginin teolojiden
kopuşu da Nietzsche ile başlamıştır. Metafiziğin sonu ile Batı bilgisinin
temeli oluşturan özne ve bilinç özdeşleşmesi ortadan kalkmış, böylece antropolojik
karakterli düşünce son bulmuş ve kendisini Tanrı’nın yerine koyan hümanist
özne de yok olmuştur. Tanrı’nın ve insanın ölümü düşüncesi postmodern
düşüncenin en önemli yapı taşlarındandır.

Anahtar Kelimeler

Tanrı, İnsan, Özne, Epistemoloji, Metafizik.

DOUBLE MURDER: FROM “DEATH OF GOD” TO “DEATH OF MEN”

Öz

Foucault ends his book The Order of Things by declaring “death of man”.
Foucault expresses what Nietzsche meant by “death of God” means “the end
of metaphysics”. According to Foucault, Nietzsche declared “the death of man”
who is the epistemological subject of modern science emerged in modern episteme.
Seperation of the knowlodge from theology in western thought, started with
Nietzsche. With end of metaphysics, identification subject and conscious which
are the foundation of Western knowlodge come to end. Therefore, antropological
thought and humanist subject that the put himself into God’s place came to
end. The thought of death of God and man is one of the most impotant milestone
in postmodern thought.

Anahtar Kelimeler

God, Human, Subject, Epistemology, Metaphysics.

Kaynakça

• Akay, Ali, Foucault’da İktidar ve Direnme Odakları, İstanbul: Bağlam Yayınları, 2000.
• Ansell-Pearson, Keith, Kusursuz Nihilist - Politik Bir Düşünür Olarak Nietzsche’ ye Giriş, Çev. Cem Soydemir, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1998.
• Bergofen, Debra B. “Nietzsche’s Madman: Perspectivism Without Nihilism”. Nietzsche as Postmodernist: Essays Pro and Contra (Ed Koelb, Clayton), State University of New York Press, 1990.
• Bernauer, J. W. Foucault’nun Özgürlük Serüveni, Çev. İ. Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2005.
• Best, S. ve D. Kellner, Postmodern Teori, Çev. M. Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1998.
• Erdem, Hüseyin Subhi, “Nietzsche’nin Tanrı İmgesi Üzerine Bir Değerlendirme”. Felsefe Dünyası, 2007/1, S. 45, s. 125-138.
• Falzon, C., Foucault ve Sosyal Diyalog, Çev. H. Arslan, İstanbul: Paradigma Yayınları, 2001.
• Foucault, Michel, Kelimeler ve Şeyler/ İnsan Bilimlerinin Bir Arkeolojisi, Çev. M. Ali Kılıçbay, Ankara: İmge Kitabevi, 1994.
• Foucault, Michel, Bilginin Arkeolojisi, Çev. V. Urhan, İstanbul: Birey Yayıncılık, 1999.
• Foucault, Michel, “Hakikat ve Hukuksal Biçimler”, Büyük Kapatılma, Derleyen: T. Birkan; Çev. I. Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2000, s. 163-278.
• Foucault, Michel, “İnsan Öldü mü?”, Felsefe Sahnesi, Çev. Işık Ergüden, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2004a, s. 31-37.
• Foucault, Michel, “Filozof Kimdir?”, Felsefe Sahnesi, Çev. Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2004b, s. 44-45.
• Foucault, Michel, “Kimsiniz Siz Profesör Foucault?”, Felsefe Sahnesi. Çev. Işık Ergüden, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2004c, s. 83-104.
• Foucault, Michel, “Foucault Sartre’a Cevap Veriyor” Felsefe Sahnesi, Çev. Işık Ergüden), İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2004d, s. 105-112.
• Foucault, Michel, “Kültür Sorunları: Foucault-Pretti Tartışması”, Felsefe Sahnesi, Çev. Işık Ergüden), İstanbul, Ayrıntı Yayınları. 2004e
• Foucault, Michel, “Michel Foucault Son Kitabını Açıklıyor”, Felsefe Sahnesi, Çev. Işık Ergüden, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2004f, s. 184-193.
• Foucault, Michel, “Felsefe ve Psikoloji”, Felsefe Sahnesi, Çev. Işık Ergüden, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2004g, s. 19-30.
• Foucault, Michel, “Jean Hyppolite, 1907-1968”, Felsefe Sahnesi, Çev. Işık Ergüden, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2004h, s. 194-201.
• Foucault, Michel, “Filozof Foucault Konuşuyor. Düşünün!”, Felsefe Sahnesi, Çev. Işık Ergüden, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2004ı, s. 315-317.
• Foucault, Michel, “İhlale Önsöz”, Sonsuza Giden Dil, Çev. Işık Ergüden, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2006.