MANTIK TARİHİNDE RÂZİ

Yıl 2013, Sayı: 58, 39 - 65, 15.12.2013

İbrahim Çapak

Öz

Râzi, İslam dünyasının yetiştirdiği en öneli âlimlerden biridir. Kelam, fıkıh
tefsir, mantık, felsefe ve tıp gibi birçok ilimle ilgilenmiştir. Râzi’nin mantıkla
ilgili birçok eseri bulunmaktadır. O, mantığın bütün konularını ayrıntılı bir şekilde
ele almaktadır. Biz bu çalışmada Râzi’nin mantık tarihine değindikten sonra,
onun ana hatlarıyla mantık anlayışı özellikle de tasavvur, tasdik, kavram, kavramın
delaleti, beş tümel, kategoriler tanım ve akıl yürütme üzerinde duracağız.

Anahtar Kelimeler

Razi, mantık, tanım, akıl yürütme

RAZI IN THE HISTORY OF LOGIC

Öz

Razi is one of the most prominent scholars in the Islamic world. He concerned
with many science, kalam, fiqh, tafsir, logic, philosophy, medicine and
so on. Razi wrote many works of logic. Razi examines in detail all the issues of
logic. In this study primarily we will discuss the perception of Razi in the history
of logic. Later, we will focus on apprehension, affirmation, concepts, signifations
(ad-dalâlât), five universal, categories, definition and reasoning.

Anahtar Kelimeler

Razi, logic, definition, reasoning

Kaynakça

• • Ali Durusoy, “İbn Sînâ’nın ‘el-Mûcezü’s-Sağir Fi’l-Mantık’ Adlı Risalesi”, Marmara Ünv. İlahiyat Fak. Derg., Sayı: 13-14-15, İstanbul 1997.
• • Aristoteles, Kategoryalar, (Çev. Hamdi Ragıp Atademir) İstanbul 1995.
• • …………., Topikler, (Çev. H. Ragıp Atademir) İstanbul 1996.
• • Bekir Topaloğlu, Kelam İlmi, İstanbul 1991.
• • Fahreddin Râzi, el-Muhassal (Nusreddin Tusi’nin telhisi ile birlikte) (tahk. Taha A. Sa’d), Kahire, Trhz.
• • …………, Kelam’a Giriş (el-Muhassal), (Çev. Hüseyin Atay), Ankara 2002,
• • …………., Me’alimü Usuli’d-Din, Matbaatu Haseniyye, Mısır 1323.
• • …………, İslâm İnancının Ana Konuları (Meâlimu Usuli’d-Din), Çev. Nâdim Macit, Erzurum 1996.