“MEDENIYET” KAVRAMINI AÇIKLAMAK IÇIN BIR YAKLAŞIM

Yıl 2020, Sayı: 72, 76 - 92, 15.12.2020

Durmuş Günay

Öz

Bu çalışmada medeniyet kavramının anlamını açıklığa ve seçikliğe kavuşturmak için bir yaklaşım önerilmiştir. Medeniyet ve kültür kavramlarının tanımlarında, tutarsızlıklar, belirsizlikler söz konusudur. Kültür, medeniyetin ayrılmaz bir parçasıdır. Önce yapılan tanımlardaki belirsizliklere değinilmiştir. Önerilen yaklaşımı temellendirmek için, varolanın varolma tarzları, varolanın dört nedeni ile cevher, form, madde hakkında felsefi ön bilgi verilmiştir. Önce, cevher, form (öz) ve madde arasında bir formül yazılmıştır. Bir analoji yapılarak benzer bir formül, medeniyet, kültür ve madde arasında da yazılmıştır. Bu formülde, medeniyet cevhere, kültür form’a ve madde medeniyet unsurunun maddesine karşı gelmektedir. Yazılan formül genel bir çerçevedir. Her medeniyetin açıklanması için kullanılabilir. Ortaya konulan yaklaşım Sezai Karakoç’un medeniyet anlayışı ile karşılaştırılarak test edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

medeniyet, kültür, varolan, cevher, töz, form, öz, madde, malzeme

Kaynakça

• • Aristoteles, Metafizik, çev.: Ahmet Arslan, Sosyal Yayınlar, İstanbul, 1996.
• • Aktürk, Şener, “Braudel’den Elias’a ve Huntington’a Medeniyet Kavramının Kullanımları”, Doğu Batı, 41, Ankara 2018, s. 147-177.
• • Arslanoğlu, İbrahim, “Kültür ve Medeniyet Kavramları”, Devlet, İki Aylık Fikir ve Kültür Dergisi, Ankara 2015.
• • Aydın, Mehmet S., Siyasetin Aynasında Kültür ve Medeniyet, Kapı Yayınları, İstanbul 2016.
• • Baç, Murat, “Aristoteles’in ‘Öz’ ve ‘Töz’ Kavramları Üzerine”, Felsefe Dünyası, Sayı:12, Ankara 1994, ss. 62-65.
• • Baç, Murat, Epistemoloji, Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları, Eskişehir 2011, s. 49- 54.
• • Barın, Hilal, “Sezai Karakoç ve Necip Fazıl Kısakürek’te Medeniyet Anlayışı: Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Muhafazakâr Düşünce, 45-46, Temmuz-Aralık, İstanbul 2015, ss. 145-176.
• • Bolay, Süleyman Hayri, Necati Öner’in Fikir Dünyası, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara, 2012, ss. 55-62.
• • Çotuksöken, Betül, Felsefi Söylem Nedir?, İnkilap Kitabevi, İstanbul 2003.
• • Gökalp, Ziya, Türkçülüğün Esasları, hazırlayan Kaplan, M., Kültür Bakanlığı Yayını, İstanbul 1976.
• • Günay, Durmuş, “Diriliş Düşünce Sistemi”, Sezai Karakoç, hazırlayan: Çelik, M., Çelik, Y., Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2012.
• • Günay, Durmuş, “Diriliş Çağrısı”, Yedi İklim, Kültür-Sanat-Medeniyet-Edebiyat Dergisi, Üstad Sezai Karakoç’a Armağan, Sayı: 368, Kasım 2020, İstanbul.
• • Gündoğan, Ali Osman, “Nurettin Topçu”, Doğu Batı, 11, Ankara 2000, s. 95-97.
• • Güngör, Erol, Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, Ötüken Yayınevi. İstanbul 1986.
• • Haşlakoğlu, Oğuz, Platon Düşüncesinde Tekhne, Sentez Yayım ve Dağıtım, İstanbul, 2016.
• • Heidegger, Martin, Bilim Üzerine İki Ders, çev.: H. Hünler, Pradigma Yayınları, İstanbul 1998a.
• • Heidegger, Martin, Tekniğe İlişkin Soruşturma, çev.: Doğan Özlem, Pradigma Yayınları, İstanbul 1998b.
• • Karakoç, Sezai, Çıkış Yolu I, Ülkemizin Geleceği, Diriliş Yayınları, 7. Baskı, İstanbul 2017a.
• • Karakoç, Sezai, Çıkış Yolu II, Medeniyetimizin Dirilişi, Diriliş Yayınları, 6. Baskı, İstanbul 2017b.
• • Karakoç, Sezai, Düşünceler I Kavramlar, Diriliş Yayınları, 7. Baskı, İstanbul 2017c, s.7-23.
• • Karakoç, Sezai, Fizikötesi Açısında Ufuklar ve Daha Ötesi I, Diriliş Yayınları, 6. Baskı, İstanbul 2018.
• • Kirenci, Mustafa. Diriliş Akımının Ekseni: Medeniyet Perspektifi, Sakarya Üniversitesi, SBE, Sosyoloji ABD. Y. Lisans Tezi, Sakarya 1997.
• • Meriç, Cemil, Kültürden İrfana, İnsan Yayınları, İstanbul 1986.
• • Öner, N., Bilginin Serüveni, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayını, Ankara 2018, s. Xll-XVll.
• • Skirbekk, Gunnar & Gilje, Nils. Felsefe Tarihi, çev: E. Akbaş, Ş. Mutlu, Kesit Yayınları, İstanbul 2011, s. 98-100.
• • Tayiz, Burak, Yahya Kemal’de Kültür ve Medeniyet Kavramı, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı, 2015.
• • Uysal, Enver. “Kindi Felsefesinde Cevher Kavramı”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(1), Bursa 2019, s.159-170.
• • Tate, N., Ne İçin Eğitim, çev.: M. Erkan, Çizgi Kitabevi, İstanbul, 2018.