POLİTİKA VE AHLAK İLİŞKİSİNDE BİR RÖNESANS FİGÜRÜ OLARAK MACHİAVELLİ HÜKÜMDARI

Yıl 2021, Sayı: 73, 294 - 320, 15.07.2021

Mehmet Fatih Deniz

Öz

Bu çalışmada Niccolò Machiavelli’nin hükümdar anlayışı politika-ahlak ilişkisi açısından
tartışılmaktadır. Geleneksel politik düşünceyi hayalî bir erdem anlatısına angaje olmakla
eleştiren Machiavelli, Rönesans dinamiklerini referans alarak politika-ahlak ilişkisini
yeniden tanımlamaktadır. Machiavelli’nin temel argümanı politik edimin fiilî hakikati
içinde tespit edilerek ahlak dışı ve ahlak üstü bir düzlemde ele alınmasına dayanır.
Bu perspektifin merkezindeki hükümdar karakteri de politika ve ahlak ilişkisi üzerindeki
geleneksel örtüyü kaldıran bir Rönesans figürü olarak belirmektedir. Machiavelli’nin
belirlemelerine göre: i) Klasik-metafizik erdem ve politika anlayışı politik-fiilî hakikatle
örtüşmemektedir. ii) Bu gelenekten önemli ölçüde beslenen feodalite ve kilise değerleri
de politik yozlaşmadan başka bir şey değildir. Buna karşın Machiavelli, iii) değerler evreninin
merkezine iktidarı yerleştirerek iv) arkaik değer hazinesini de politik erkin tahvil
edebildiği bir ganimet konumuna düşürmüştür.
Bu çalışmanın amacı, politik olgulara fiilî hakikat perspektifinden yaklaştığını ileri süren
Machiavelli’nin önerisini ne tür dayanaklar üzerinde inşa ettiğini politika felsefesi açısından
ele alarak bu önerinin tarihsel direncini sorgulamaktır.

Anahtar Kelimeler

Politika felsefesi, Machiavelli, Rönesans, Değer Tahvili, Fiili Hakikat

The Ruler of Machiavelli a Renaissance Figure in the Relationships of Politics and Ethics

Öz

In this study, Niccolò Machiavelli’s understanding of the monarch is discussed in terms of
politics-moral relationship. Machiavelli criticizes the traditional political philosophy for
being engaged in an imaginary discourse of morality. Machiavelli, in his effectual truth
perspective places the political power as immoral and supra-moral position. The ruler character
here also appears as a Renaissance figure that lifts the traditional veil of the relationship
between politics and morality. According to Machiavelli: i) Classical ideal sense of
virtue is a discourse that does not coincide with political effectual truth. ii) Feudalism and
church values, which are nourished by this tradition, are nothing but political corruption.
In contrast, Machiavelli, iii) has radically targeted the traditional position of moral and
placed the political power at the centre of all values. Thus, Machiavelli reduced the archaic
and classical moral treasure to a loot position which the political power could afford.
This study aims to question the historical resistance of Machiavelli’s proposal which he
suggests it as an effectual truth perspective in the political phenomenon.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of politics, Machiavelli, Renaissance, Value bond, Effectual Truth

Kaynakça

• Althusser, Luis; İki Filozof: Machiavelli-Feuerbach, Çeviren Alp Tümertekin, İstanbul: İthaki Yayınları, 2010.
• Baudrillard, Jean; Simülakrlar ve Simülasyon, Çeviren Oğuz Adanur, İstanbul: DoğuBatı Yayınları, 2008.
• Burckhardt, Jacob; İtalya’da Rönesans Kültürü, Çeviren Bekir Sıtkı Baykal, İstanbul: OkyanUs Yayınları, 2018.
• Burke, Peter; Avrupa’da Rönesans -Merkezler ve Çeperler-, Çeviren Uygar Abacı, İstanbul: Literatür Yayıncılık, 2017.
• Cassirer, Ernst; Rönesans Felsefesinde Birey ve Evren, Çeviren Emre Can Ercan, Bursa: Verka Yayınları, 2018.
• Foucault, Michel; Kelimeler ve Şeyler, Çeviren M. Ali Kılıçbay, İstanbul: İmge Kitapevi, 2006.
• Foucault, Michel; Özne ve İktidar, Çeviren Işık Ergüden ve Osman Akınhay, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2011.
• Foucault, Michel; Toplumu Savunmak Gerekir, Çeviren Şahsuvar Aktaş, İstanbul: YKY, 2002.
• G. Skirbekk & Gilje N.; Antik Yunan’dan Modern Döneme Felsefe Tarihi, Çeviren Emrullah Akbaş &Şule Mutlu, İstanbul: Üniversite Kitabevi, 1999.
• Göze, Ayferi; Siyasal Yönetimler ve Düşünceler, İstanbul: Beta Yayınları, 2013.
• Kardeş, M. Ertan; “Machiavelli: Barışı Sevmek ve Savaşmayı Bilmek”, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, No.24(2017): 337-352.
• Machiavelli, Niccolò; llPrincipe; https://www.liberliber.it/mediateca/libri/m/machiavelli/ il_principe/pdf/machiavelli_il_principe.pdf. (erişim: 26 Ağustos 2020).
• Machiavelli, Niccolò; Prens, Çeviren Nazım Güvenç, İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2002.
• Machiavelli, Niccolò; The Prince, Çev: Peter Bondenella, Oxford: Oxford University Press, 2005.
• Machiavelli, Niccolò; Savaş Sanatı, Çeviren Alev Tolga, İstanbul: Say Yayınları, 2018.
• Machiavelli, Niccolò; Titus Livius’un İlk On Kitabı Üzerine Söylevler, Çeviren Alev Tolga, İstanbul: Say Yayınları, 2017.
• Merquir, J.G.; Foucault, Çeviren Nurettin Elhüseyni, İstanbul: Afa Yayınları, 1986.
• More, Thomas; Ütopya, Çeviren Turan Erdem, İstanbul: Arya Yayıncılık, 2010.
• Ross, King; Machiavelli. İktidar Filozofu, Çeviren Volkan Atmaca, İstanbul: Alfa Yayınları, 2011.
• Skinner, Queintin, Machiavelli, Çeviren Cemal Atilla, İstanbul: Altın Kitaplar, 2004.
• Strauss, Leo; Natural Righ And History, Chicago&London: The University of Chicago Press, 1953.
• Strauss, Leo; Politika Felsefesi Nedir?, Çeviren Solmaz Zelyut, İstanbul: Öteki Yayınevi, 2017.
• Zophy, Jonathan W.; Ateş ve Su Üzerinde Dans- Rönesans ve Reform Avrupa’sının Kısa Tarihi, Çeviren Bengisu Karakurt, İstanbul: Dergah Yayınları, 2009.