HİKMETİN İZİNDE BİR FİZİKÇİ: SCHRÖDINGER VE ANLAM KRİZİ

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 74, 313 - 318, 15.12.2021

Mehmet Zahit Sezer

Öz

20. yüzyılın önde gelen fizikçilerinden Erwin Schrödinger, gerçekten sorulmaya değer ve cevaplanması elzem olan sorunun peşine düşüyor ve "insan nedir?" sorusunu yaşadığı dönemdeki "doğa bilimi" ve "anlam" krizleri üzerinden ele alıp metafizik bir araştırmaya soyunuyor. Kuantum teorisinin Newtoncu klasik fizik ile hesaplaşmasından doğan doğa bilimi krizini aşmak için modern Batı medeniyeti mensuplarının, fikir babaları olarak daimi bir ısrarla referans gösterdiği Antik Yunan filozoflarını yardıma çağırmayı teklif ederken anlam krizini ise "mekanik nedensellik" ve "özgür fail neden olarak insan" gerilimi arasında, kuantum teorisi ile birlikte gelişen ve değişen çağdaş fizik kavrayışını hesaba katarak çözmeyi öneriyor. Biz bu yazıda onun muhtelif zamanlarda halka açık ders dizilerinin bir araya getirilmesi ile vücuda gelen "Doğa ve Yunanlar & Bilim ve Hümanizm" adlı eserini, Schrödinger'i doğa bilimi krizi ve anlam krizi ile yüzleşen bir filozof olarak konumlandırmak sureti ile inceleyeceğiz ve metnin satır aralarına inerek Schrödinger'in varlık ve bilgide yeniden bir birlik tesis etme arzusu üzerinden aslında nasıl bir hikmet talibi olduğunu göstermeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Antik Yunan, Bilim, Hikmet

Destekleyen Kurum

Marmara Üniversitesi

Teşekkür

Hümeyra Özturan

A Physicist Pursuing Wisdom: Schrodinger and the Crisis of Meaning

Öz

Erwin Schrödinger, one of the leading physicists of the 20th century, pursues the question that is really worth asking and essential to answer, and deals with the question of "What is a human?" by considering "natural science" and "meaning" crises in the period in which he lived, and embarks on a metaphysical research. In order to overcome the natural science crisis arising from the confrontation of quantum theory with Newtonian classical physics, he proposes to call the ancient Greek philosophers, whom the members of modern Western civilization constantly refer to as the fathers of ideas, and for the crisis of meaning is between the tension of "mechanical causality" and "human as a free agent", proposes to solve it by taking into account the contemporary understanding of physics that has evolved and changed with quantum theory. In this article, we will examine his work called "Nature and the Greeks & Science and Humanism", which came into being by bringing together public lecture series at various times, by positioning Schrödinger as a philosopher who faced the crisis of natural science and the crisis of meaning, and by going between the lines of the text, we will examine Schrödinger's rework in existence and knowledge we will try to show what kind of aspirant he is, through his desire to establish a unity.

Anahtar Kelimeler

ancient Greek, Science, Wisdom

Kaynakça

• Erwin Schrödinger. Doğa ve Yunanlar & Bilim ve Hümanizm. Çeviren Aynur Başpınar. İstanbul: Babil Kitap, 2020.