INVESTIGATION OF THE FULL COST AND THE NORMAL COST METHODS IN THE FRAMEWORK OF THE IFRS (TFRS) AND THE BOBİ FRS REGULATIONS

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 105 - 114, 01.07.2017

Gürbüz Gökçen Erkan Öztürk

Öz

The full cost method has been used by many
businesses for many years because it is regarded as a reliable measurement
tool. However, the weaknesses of the method have been identified in the cost
measurement and alternative methods have been developed over the years. Today,
in the International Financial Reporting Standards (IFRS) set and in the
Turkish Financial Reporting Standards (TFRS) set which is the Turkish
translation of IFRS, it is explained that the cost measurement should be done
according to the normal cost method instead of the full cost method. In
addition, normal cost method is also suggested for cost measurement in BOBİ FRS
set which is prepared for the enterprises that are subject to independent audit
and don’t apply TFRS. Even though the normal cost method is suggested for the
cost measurement in TFRS and BOBİ FRS sets, there is not a satisfactory
explanation in both standard sets about how cost recording system should be
used if normal cost method is preferred. In this study, firstly, the
characteristics of full and normal cost methods are emphasized and compared.
Besides, how the normal cost method should have a cost recording system is
discussed in the framework of TFRS and BOBİ FRS regulations.

Anahtar Kelimeler

Full (Absorption) Costing, Normal Cost Method, Capacity Variance

TAM MALİYET VE NORMAL MALİYET YÖNTEMLERİNİN UFRS (TFRS) VE BOBİ FRS’DEKİ DÜZENLEMELER ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Öz

Tam maliyet yöntemi güvenilir bir ölçümleme
aracı olarak kabul edilmesi nedeniyle uzun yıllar boyunca birçok işletme
tarafından kullanılmıştır. Bununla birlikte, maliyet ölçümlemesinde yöntemin
eksik yanları zaman içerisinde tespit edilmiş ve alternatif yöntemler
geliştirilmiştir. Günümüzde Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS)
setinde ve bu setin Türkçe tercümesi olan Türkiye Finansal Raporlama
Standartları (TFRS) setinde maliyet ölçümlemesinin tam maliyet yöntemi yerine
normal maliyet yöntemine göre yapılması gerektiği yönünde açıklamalara yer
verilmektedir. Buna ek olarak, bağımsız denetime tabi olmakla birlikte TFRS
setini uygulamayan işletmeler için hazırlanan BOBİ FRS setinde de normal
maliyet yöntemine göre ölçümlemenin önerildiği görülmektedir. TFRS ve BOBİ
FRS’de her ne kadar maliyet ölçümleme sistemi açısından normal maliyet yöntemi
öneriliyor olsa da, normal maliyet yönteminin kullanılması durumunda maliyet
kayıt sisteminin nasıl olması gerektiği konusunda her iki standart setinde de tatmin
edici açıklamalar yer almamaktadır. Bu çalışmada, öncelikli olarak tam ve
normal maliyet yöntemlerinin özellikleri vurgulanmış ve karşılaştırmalar
yapılmıştır. Ayrıca normal maliyet yönteminin nasıl bir maliyet kayıt sistemine
sahip olması gerektiği TFRS ve BOBİ FRS’deki düzenlemeler çerçevesinde
tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tam Maliyet Yöntemi, Normal Maliyet Yöntemi, Kapasite Farkı

Kaynakça

• AKDOĞAN, N. (2004). “MALİYET MUHASEBESİ UYGULAMALARI”, 6. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• BARFIELD, J.T.; RAIBORN, C.A.; KINNEY, M.R. (1994). “COST ACCOUNTING: TRADITIONS AND INNOVATIONS”, 2. Baskı, Minneapolis: West Publishing Company.
• BLOCHER, E.J.; STOUT, D.E.; COKINS, G.; CHEN, K.H. (2008). “COST MANAGEMENT”, 4. Baskı, New York: McGraw-Hill.
• BÜYÜKMİRZA, K. (2016). “MALİYET VE YÖNETİM MUHASEBESİ”, 21. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• CAN, A.V. (2009). “MALİYET MUHASEBESİ”, 3. Baskı, Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• GÖKÇEN, G.; ATAMAN, B.; ÇAKICI, C. (2016). “TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI UYGULAMALARI”, 2. Baskı, İstanbul, Beta Yayınları.
• HANSEN, D.R.; MOWEN, M.M.; GUAN, L. (2009). “COST MANAGEMENT: ACCOUNTING & CONTROL”, 6. Baskı, Cengage Learning.
• HORNGREN, C.T.; DATAR, S.M.; RAJAN, M.V. (2012). “COST ACCOUNTING: A MANAGERIAL EMPHASIS”, 14. Baskı, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• KARAKAYA, M. (2014). “MALİYET MUHASEBESİ”, 6. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• LANEN, W.N.; ANDERSON, S.W.; MAHER, M.W. (2011). “FUNDAMENTALS OF COST ACCOUNTING”, 3. Baskı, New York: McGraw-Hill.
• LAZOL, İ. (2002). “MALİYET MUHASEBESİ”, Bursa: Ekin Yayınevi.
• NEEDLES, B.E.; POWERS, M.; CROSSON, S.V. (2013). “PRINCIPLES OF ACCOUNTING”, 12. Baskı, Cengage Learning.
• ÖZTÜRK, E. (2017). “NORMAL MALİYET YÖNTEMİ”, Bursa: Ekin Yayınevi.
• PARANKO, J. (1996). “COST OF FREE CAPACITY”, Sayı: 46 – 47, s. 469 – 476.
• SIEGEN, J.G.; SHIM, J.K. (2000). “ACCOUNTING HANDBOOK”, 3. Baskı, New York: Barron’s Educational Series.
• YERELİ, A.N.; KAYALI, N.; DEMİRLİOĞLU, L. (2012). “MALİYETLERİN TESPİTİNDE NORMAL MALİYET YÖNTEMİ: TMS 2 STOKLAR STANDARDI İLE VERGİ MEVZUATI’NIN KARŞILAŞTIRILMASI VE UYUMLAŞTIRILMASI”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 110, s. 21 – 42.
• YÜKÇÜ, S.; ATAĞAN, G. (2012). “20. YÜZYILIN İLK YARISINDA MALİYET MUHASEBESİNİN GELİŞİMİ”, Muftav Dergisi, Sayı: 2, s. 39 – 67.