BİST-100 Endeksinin Makroekonomik Değişkenler ile İlişkisi: Ampirik Bir Çalışma

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 615 - 624, 30.09.2018

Tuğba Koyuncu

https://doi.org/10.29106/fesa.423051

Cited By: 15

Öz

Tüm
dünyada özellikle son zamanlarda borsa endeksleri çeşitli ekonomik, siyasi,
politik ve psikolojik nedenler dolayısıyla etkilenebilmektedir. Bu durum son
dönemlerde araştırmacıların oldukça dikkatini çekmiş ve incelenmiştir. Bu
nedenle çalışmanın amacı BİST-100 endeksi ile enflasyon oranları, faiz
oranları, sanayi üretim endeksi ve reel ekonomik büyüme gibi makro ekonomik
değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç doğrultusunda 1988-2016
yılları verileri kullanılarak DF-GLS birim kök testi, eş bütünleşme testleri ve
FMOLS ve DOLS regresyon analizleri yapılmıştır. Çalışma sonucunda genel olarak
makro ekonomik değişkenler ile BİST-100 arasında ilişkinin olduğu tespit
edilmiştir. Enflasyon ve sanayi üretim endeksi üzerindeki bir artışın BİST-100
endeksini artıracağı, faiz oranları ve reel ekonomik büyümenin ise negatif
etkilediği bulgusuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

: BİST-100 Endeksi, Makro Ekonomik Değişkenler, Birim Kök Testi, FMOLS ve DOLS Testleri

Kaynakça

• Aktaş, Metin; Akdağ, Saffet(2013) “ Türkiye’de Ekonomik Faktörlerin Hisse senedi Fiyatları ile İlişkilerinin Araştırılması”, International Journal Social Science Research”, S:2, ss:50-67.
• Albayrak, A.S.; Öztürk, N.; Tüylüoğlu, Ş.(2012) “Makro Ekonomik Değişkenler ile Sermaye Hareketlerinin IMKB-100 Endeksi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, C:8, S:2, ss:1-22.
• Albeni, Mesut; Demir, Yusuf(2005) “Makro Ekonomik Göstergelerin Mali Sektör Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi(IMKB Uygulamalı)”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S:14.
• Alagidede, P.; Panagiodis, T.; Zhang, Xu(2010) “Causal Relationship Between Stock Prices and Exhange Rates”, Stirling Economics Discussion Paper, S:5, ss:1-21.
• Al-Sharkas, Adel A.(2004) “ The Dynamic Relationship Between Macroeconomic Faktors and The Jordanian Stock Market”, International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies, C:1,S:1, ss:94-114.
• Ayaydın, Hasan; Dağlı, Hüseyin(2012) “Gelişen Piyasalarda Hisse Senedi Getirisini Etkileyen Makro Ekonomik Değişkenler Üzerine Bir İnceleme: Panel Veri Analizi”, Atatürk Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C:26, S:3-4, ss:45-65.
• Aydın, Alev D.; Çalışkan Çavdar, Şeyma(2015) “Comparision of Prediction Performances of, Artifical Neural Network(ANN) and Vector Autoregressive(VAR) Models by Using The Macroeconomic Variables of Gold Prices, Borsa İstanbul(BİST)100 Index and US Dolar-Turkish Lira(USD/TRY) Exchange Rates”, Procedia Economics and Finance, S:30, ss:3-14.
• Bahloul, S.; Mroua, M.; Naifar, N.(2017) “ The İmpact of Macroeconomic and Conventional Stock Market Variables on Islamic İndex Returns under Regime Switching”, Borsa İstanbul Review, C:17, S:1, ss:62-74.
• Çakmur Yırdırtan, Dina(2007) “Effects of Macroeconomic Variables on İstanbul Stock Exchange Indexes, The Case of Turkish Stock Exchange Market”, Marmara University
• Direkçi, Tuba B.; Kaygusuz, Sinan(2013) “ Kısa Vadeli Sermaye Hareketlerinin Makro Ekonomik Değişkenler ile Olan Etkileşimi: Türkiye Örneği”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, S:9, ss:28-42.
• Dizdarlar, Işın; Derindere, Sinem(2008) “Hisse Senedi Endeksini Etkileyen Faktörler: IMKB 100 Endeksini Etkileyen Makro Ekonomik Göstergeler Üzerine Bir Araştırma”, Yönetim, S:61, ss:113-124.
• Federova, E.; Wallenius, L.; Collan, M.(2014) “ The Impact of Euro Area Macroeconomic Announcements on CIVETS Stock Markets”, Procedia Economic and Finance, S:15, ss:27-37.
• Karagöz, Kadir; Keskin, Rıdvan(2015) “Impact of Fiscal Policiy on the Macroeconomic Aggregates in Turkey: Evidence From BVAR Model”, Procedia Economic and Finance, S:38, ss:408-420.
• Kaya, V.; Çömlekçi, İ.; Kara, O.(2013) “ Hisse senedi Getirilerini Etkileyen Makro Ekonomik Değişkenler: 2002-2012 Türkiye Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S:35
• Kendirli, Selçuk; Çankaya, Muhammet(2016) “ Döviz Kuru ve Enflasyonun BİST Banka Endeksi Üzerindeki Etkisi”, Manas Sosyal Araştırma Dergisi, C:5, S:3, ss:215-227.
• Morales, Lucia(2007) “The Dynamic Relationship Between Stock Prices and Exhange Rates: Evidence From Transition Economies”, School of Accounting and Finance, S:6, ss:1-28.
• Mutuku, Cyrus; Ngeny, Kirwa L.(2014) “ Macroeconomic Variables and The Kenyan Equity Market: A Time Series Analysis”, Bussiness and Economic Research, C:5, S:1, ss:1-10
• Oktay, Tuğba(2013) “ Hisse Senedi Fiyatlarını Etkileyen Makro Ekonomik Faktörler: BİST’ de Yer Alan Otomotiv ve İnşaat Sektörleri Üzerine Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Özer, A.; Kaya, A.; Özer, N.(2011) “Hisse Senedi Fiyatları ile Makro Ekonomik Değişkenlerin Etkileşimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C:26, S:1, ss:163-182
• Öztürk, Beyamil(2008) “Makro Ekonomik Faktörlerin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Ulusal-100 Endeksi ve Volatilitesi Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Prathan, R.P.; Arvin, M.B.; Ghoshray, A.(2015) “The Dynamics of Economic Growth, Oil Prices, Stock Market Debpth and Other Macroeconomic Variables: Evidence from The G-20 Countries”, International Review of Financial Analysis, S:39, ss:84-95.
• Rahman, Md. Lutfur; Uddin, Jashim(2008) “Relationship Between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence From Bangladesh”, International Journal of Business and Management, C:3, S:9, ss:52-57.
• Rashid, Abdul; Muhammad, Naem(2002) “Stock Prices and Exhange Rates: Are They Related ? Evidence From South Asian Countries”
• Ross, Stephen A.(1976) “The Arbitrage Theory of Capital Asset Pricing”, Journal of Economic Theory, S:13, ss:341-369.
• Sayılgan, Güven; Süslü, Cemil(2011) “ Makro Ekonomik Faktörlerin Hisse senedi Getirilerine Etkisi: Türkiye ve Gelişmekte Olan Piyasalar Üzerine Bir İnceleme”, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, C:5, S:1, ss:73-96.
• Savaş, İncilay; Can, İsmail(2011) “Euro-Dolar Paritesi ve Reel Döviz Kurunun IMKB-100 Endeksine Etkisi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, C:6, S:1, ss:323-339.
• Sevinç, Erkan(2014) “ Makro Ekonomik Değişkenlerin BİST-30 Endeksinde İşlem Gören Hisse Senedi Getirileri Üzerindeki Etkilerinin Arbitraj Fiyatlama Modeli Kullanarak Belirlenmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, C:43, S:2, ss:271-292.
• Sönmez, Feriştah; Terzioğlu, Mustafa(2007) “Gayri Safi Milli Hasıla IMKB 100 Endeksini Etkiliyor mu?”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, S:33, ss:96-101.
• Stocks,J.H.; Watson, M.V.(1993), “A Simple Estimator of Cointegration Vector in Higher Order Integrated Systems”, Econometrica, ss:783-820.
• Taçalı, Eda D.(2008) “Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makro Ekonomik Faktörlerin Arbitraj Fiyatlama Modeli ile Analizi: Türkiye Örneği”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Tran, Thi Bich Ngec(2017) “Speculative Bubbles in Emerging Stock Markets and Macroeconomic Faktor: A New Emprical Evidence for Asia and Latin America”, Research İnternational Bussiness and Finance, S:42, ss:454-467.
• Yılmaz, Ö.; Güngör, B.; Kaya, V.(2006) “Hisse Senedi Fiyatları ve Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki Eş Bütünleşme ve Nedensellik”, IMKB Dergisi, C:9, S:34.