Bireylerin İslami Finans Okuryazarlık Düzeyi ve Katılım Bankası Tercihi: Türkiye Değerlendirmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 4, 730 - 744, 31.12.2020

Melek Yıldız

Öz

Bu çalışmanın amacı, bireylerin İslami finans okuryazarlık düzeyi ile katılım bankası tercihleri arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda öncelikle Türkiye’de yaşayan ve tesadüfi olarak seçilen 18 yaş ve üzerindeki bireylere internet üzerinden anket uygulanmış ve 479 anket verisi analize tabi tutulmuştur. Çalışmada bireylerin İslami finans okuryazarlık düzeyi; temel finans ve ekonomi, katılım bankacılığı, İslami finans prensipleri ve İslami finans ürünleri bilgi düzeyi olmak üzere dört boyutta incelenmiştir. Analizler sonucunda katılım bankacılığı ve İslami finans prensipleri genel bilgi düzeyinin cinsiyet, yaş, medeni durum, gelir düzeyi ve eğitim durumuna göre farklılaştığı görülmüştür. Çalışmada sadece katılım bankasını tercih edenlerin diğer banka türlerini tercih edenlere göre İslami finans ürünleri bilgi düzeyinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bireylerin İslami finans okuryazarlık boyutlarının herhangi biri arttığında diğer İslami finans okuryazarlık boyutunun da artış gösterdiği sonucuna dayanarak bireylerin İslami finans ürünlerine ilişkin farkındalığı ve bilgisi arttıkça katılım bankasını tercih etme eğiliminde de artış olacağını söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

İslami Finans Okuryazarlığı, Katılım Bankaları, T-testi, ANOVA, Pearson

Kaynakça

• Referans1 ABDULLAH, Mohamad Azmi, & ANDERSON, Alex. (2015). Islamic Financial Literacy Among Bankers in Kuala Lumpur. Journal of Emerging Economies and Islamic Research, 3(2), 79-94.
• Referans2 ANAÇ, Turhan ve KAYA, Ferudun. (2017). Katılım Bankacılığı Sektöründe Bireysel Müşterilerin Banka Tercih Nedenleri Üzerine Bir Araştırma: İstanbul Örneği. International Journal of Economic & Social Research, 13(2), 75-96.
• Referans3 ANTARA, Purnomo M., MUSA, Rosidah, HASSAN, Faridah. (2016). Bridging Islamic Financial Literacy and Halal Literacy: The Way Forward in Halal Ecosystem. Procedia Economics and Finance, 37, 196-202.
• Referans4 BEKERECi, Nur Esra, AYRIÇAY, Yücel ve KÖK, Dündar. (2018). İslami Finansal Okuryazarlık: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nde Bir Alan Araştırması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 45-60.
• Referans5 BUCHER-KOENEN, Tabea, & LUSARDI, & Annamaria. (2011). Financial Literacy and Retirement Planning In Germany. NBER Working Paper Series, 17110, 1-26.
• Referans6 CEBECİ, İpek ve ÇABUK, Zeynep. (2016). Tüketicilerin Banka Tercihini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Giresun’da Bir Araştırma. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(14), 57-66.
• Referans7 ÇÖMLEKÇİ, İstemi. İslami Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi: Katılım Bankaları Müşterileri Üzerine Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63), 1423-1439.
• Referans8 DOĞAN, Merve Büşra Altundere. (2020). İslami Finans Okuryazarlığı ve Finansal Tercihlere Etkisi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 14(1), 69-98.
• Referans9 DURMUŞ, Muhammed Emin ve YARDIMCIOĞLU, Fatih. (2018), İlahiyat Öğrencileri Ne Kadar İslami Finans Okuryazarı?. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 167-183.
• Referans10 ER, Bünyamin, MUTLU, Mesut, & ŞAHIN, Y. Emre. (2015). Daha Bilgili, Daha Doğru: İslami Finans Okuryazarlığı Üzerine Bir Araştırma. International Congress on Islamic Economics and Finance, 5-24.
• Referans11 Finansal Okuryazarlık ve Erişim Endeksi Raporu, (2018). Türkiye Ekonomi Bankası (TEB), https://www.teb.com.tr/upload/PDF/TEB-FOE-Rapor-2018_website.pdf (22.09.2020).
• Referans12 GEORGE, Darren, & MALLERY, Paul. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. Allyn & Bacon, Boston.
• Referans13 JAPELLI, Tullio, & PADULA, Mario. (2012). Investment in Financial Literacy and Saving Decisions. Journal of Banking&Finance, 37(8), 2779-2792.
• Referans14 LUSARDI, Annamaria, & MITCHELL, Olivia S. (2007). Financial Literacy and Retirement Planning: New Evidence from the Rand American Life Panel. Michigan Retirement Research Center Research Paper No. WP 2007-157.
• Referans15 LUSARDI, Annamaria, & MITCHELL, Olivia S. (2011). Financial Literacy and Retirement Planning In The United States. NBER Working Paper Series, 17108, 1-27.
• Referans16 ÖZSOY, İsmail, GÖRMEZ, Bilal ve MEKİK, Seden. (2013). Türkiye’de Katılım Bankalarının Tercih Edilme Sebepleri: Ampirik Bir Tetkik. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 187-206.
• Referans17 PEKTAŞ, Güzide Öncü Eroğlu ve TEMELLI, Fatma. (2019). Bankacılık Faaliyetlerinde Hizmet Kalitesi, Dini Hassasiyet ile Bilinilirliğin Algılanan Şeffaflık VE Güvenirlilik Üzerine Etkisi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(20), 255-271.
• Referans18 RAHIM, Siti Hafizah Abdul, RASHID, Rosemaliza Abdul, & HAMED, Abu Bakar. (2016). Islamic Financial Literacy and Its Determinants Among University Students: An Exploratory Factor Analysis. International Journal of Economics and Financial Issues, 6(7S), 32-35.
• Referans19 SARDIANA, Anna. (2016). The Impact of Literacy to Shariah Financial Service Preferences. Etikonomi, 15(1), 43-62.
• Referans20 ŞAHİN, Metehan ve BARIŞ, Serap. (2017). Finansal Okuryazarlık ve Tasarruf Davranışları: Kamu Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 77-103.
• Referans21 TABACHNICK, Barbara G., & FIDELL, Linda S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
• Referans22 TAŞKIN, Çağatan, AKAT, Ömer ve EROL, Züheyla. (2010). Tüketicilerin Banka Tercihini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Bursa’da Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 11–22.
• Referans23 TOOSI, Negin R., VOEGELI, Elyse N., ANTOLIN, Ana, BABBITT, Laura G., & BROWN, Drusilla K. (2020). Do Financial Literacy Training and Clarifying Pay Calculations Reduce Abuse at Work?. Journal of Social Issues, 1-40.
• Referans24 TORAMAN, Cengiz, ATA, H. Ali ve BUĞAN, Mehmet Fatih. (2015). İslami Bankacılık Faaliyetlerine Yönelik Müşteri Algısı Üzerine Bir Araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(4), 761-779.
• Referans25 TÖRENEK, Murat ve YAVUZ, Selahattin. (2018). Katılım Bankacılığı Tercihinin, Müşterilerin Bazı Demografik Özellikleri Açısından İncelenmesi. Kafkas University. Faculty of Economics and Administrative Sciences. Journal, 9(18), 453-472.
• Referans26 TURAN, Yahya ve DEMİRCİ, İslam. (2019). Akademisyenlerin Faiz ve Faizsiz Finans Kullanımına Yönelik Tutumları. Bilimname, (39), 247-283.
• Referans27 VAN ROOIJ, Maarten, LUSARDI, Annamaria, & ALESSIE, Rob. (2011). Financial Literacy and Stock Market Participation. Journal of Financial Economics, 101(2), 449-472.
• Referans28 VAN ROOIJ, Maarten, LUSARDI, Annamaria, &ALESSIE, Rob. (2012). Financial Literacy, Retirement Planning and Household Wealth. The Economic Journal, 122(560), 449-478.
• Referans29 YILDIZ, Melek ve BOZKURT, İbrahim. (2020). Finansal Okuryazarlık Seviyesi ile Mobil Bankacılık Kullanımı Arasındaki İlişkinin Tespiti: Türkiye Örneği. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(23), 709-725.