PERFORMANCE ANALYSIS OF NON-LIFE AND LIFE/PENSION SECTORS OPERATING IN TURKEY

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 348 - 360, 30.09.2022

Alper Ova

Öz

Both insurance companies operating in the non-life branch and companies operating in the life/pension branch have an
important place in the Turkish economy. For this reason, it is important to measure sector performances periodically. The aim
of this study is to analyze the performance of both non-life and life/pension companies for the period 2010-2019 using the
TOPSIS method. According to the results of the study, in which the criteria weights are both considered equal and calculated
according to the CRITIC method, 16 criteria are used, and both financial and technical ratios are taken into account, 2012 was
the most unsuccessful year in the non-life branch, while 2019 was the best year in the sector. Companies operating in the nonlife branch experienced a decline in 2012 and 2015, and showed an increasing performance after 2015. While 2012 was the
worst year for companies operating in the life/pension branch, 2019 was the best year. However, life/pension companies did
not experience the 2015 decline in the non-life branch. As a result, although there is a rise in both branches, the performance
patterns are different.

Anahtar Kelimeler

Insurance Companies, TOPSIS, Performance, CRITIC

TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN HAYAT DIŞI VE HAYAT/EMEKLİLİK SEKTÖRLERİNİN PERFORMANS ANALİZİ

Öz

Gerek hayat dışı branşta faaliyet gösteren sigorta şirketleri gerekse hayat/emeklilik branşında faaliyet gösteren şirketler Türkiye
ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeple sektör performanslarının periyodik olarak ölçülmesi önemlidir. Bu
çalışmanın amacı TOPSIS yöntemini kullanarak hem hayat dışı hem de hayat/emeklilik şirketlerinin performansını 2010-2019
dönemi için analiz etmektir. Kriter ağırlıklarının hem eşit kabul edildiği hem de CRITIC yöntemine göre hesaplandığı, 16
kriterin kullanıldığı, hem finansal oranlar hem de teknik oranların dikkate alındığı çalışma sonuçlarına göre hayat dışı branşında
2012 ilgili periyotta en başarısız yıl olurken, sektörün en iyi yılı 2019 olmuştur. Hayat dışı branşta faaliyet gösteren şirketler
2012 ve 2015 yıllarında düşüş yaşamışlar, 2015 yılından sonra ise yükselen bir performans göstermişlerdir. Hayat/emeklilik
branşında faaliyet gösteren şirketlerin en kötü yılı 2012 olurken en iyi yılı 2019 olmuştur. Fakat hayat/emeklilik şirketleri,
hayat dışı branşında oluşan 2015 yılına ait düşüşü yaşamamışlardır. Sonuçta iki branşta da yükseliş olmakla birlikte performans
örüntüleri farklıdır.

Anahtar Kelimeler

Sigorta Şirketleri, TOPSIS, Performans, CRITIC

Kaynakça

• ACAR, M. (2019). Finansal Performansın Belirlenmesinde ve Sıralanmasında TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yönteminin Kullanılması: BIST Sigorta Şirketleri Uygulaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 11(21), 136-162, https://doi.org/10.14784/marufacd.623385
• AKYÜZ, Y. ve KAYA, Z. (2013). Türkiye'de Hayat Dışı Ve Hayat\Emeklilik Sigorta Sektörünün Finansal Performans Analiz ve Değerlendirilmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(26), 355-371
• ALTAN, İ.M. ve YILDIRIM, M. (2019). Sigorta Sektörü Hayat Dışı Branşının Finansal ve Teknik Performanslarının Analizi. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4(7), 36-46
• AVCI, E. (2011). Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemi ve Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Etkinliği, 2. Baskı, Beta Basım A.Ş, İstanbul
• AYDIN, Y. (2019). Türkiye'de Hayat\Emeklilik Sigorta Sektörünün Finansal Performans Analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 107-118, https://doi.org/10.29106/fesa.536729
• AYDIN ÜNAL, E. (2019). Bütünleşik Entropi ve EDAS Yöntemleri Kullanılarak BIST Sigorta Şirketlerinin Performansının Ölçülmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 555-566, https://doi.org/10.29106/fesa.649946
• AYTEKİN, A. ve KARAMAŞA, Ç. (2017). Analyzing Financial Performance of Insurance Companies Traded In BIST via Fuzzy Shannon’s Entropy Based Fuzzy TOPSIS Methodology. Alphanumeric Journal, 5(1), 71- 84, https://doi.org/10.17093/alphanumeric.323832
• BAKHTAWAR, HAMID, K., ve RAZA, A. (2021). Evaluating Performance of Insurance Sector in Pakistan Through Benchmark Performance Indicators. Global Social Sciences Review, VI (I), 363-372.
• Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu (2015). Sigortacılık Ve Bireysel Emeklilik Faaliyetleri Hakkında Rapor, https://seddk.gov.tr/raporlar-sigortacilik-ve-bes-faaliyetleri.html (Erişim Tarihi 03 Mayıs 2022)
• Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu (2013). Sigortacılık Ve Bireysel Emeklilik Faaliyetleri Hakkında Rapor, https://seddk.gov.tr/raporlar-sigortacilik-ve-bes-faaliyetleri.html (Erişim Tarihi 03 Mayıs 2022)
• Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu (2012). Sigortacılık Ve Bireysel Emeklilik Faaliyetleri Hakkında Rapor, https://seddk.gov.tr/raporlar-sigortacilik-ve-bes-faaliyetleri.html (Erişim Tarihi 03 Mayıs 2022)
• BAYRAMOĞLU, M.F. ve BAŞARIR, Ç. (2016). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin Karşılaştırmalı Finansal Performans Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(4),135-144, https://doi.org/10.18037/ausbd.415568
• Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelik (2012), Resmi Gazete Sayı: 28512
• Bireysel Emeklilik Tasarruf Ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2016). Kanun No:6740, Resmi Gazete Sayı:29812
• DİAKOULAKİ, D. MAVROTAS, G. ve PAPAYANNAKİS L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The critic method, Computers & Operations Research, 22, 763–770.
• DİNLER, S. (2021). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Hayat Dışı Sigorta Şirketlerinin Gri İlişkisel Analizi ile Performansının Değerlendirilmesi. Oltu Beşeri ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 200-212
• Hazine Ve Maliye Bakanlığı Sigorta Denetleme Kurulu (2017). Sigortacılık Ve Bireysel Emeklilik Faaliyetleri Hakkında Rapor, https://seddk.gov.tr/raporlar-sigortacilik-ve-bes-faaliyetleri.html (Erişim Tarihi 03 Mayıs 2022)
• HWANG, C.L. ve YOON, K. (1981). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications, SpringerVerlag
• KAYA, F. ve KAHYA, M. (2017). Sigorta ve Sigortacılık, 1. Baskı, Beta Basım A.Ş.
• KÖSE, A. ve DİKME, B. (2021). Türk Sigorta Sektöründe Hayat Dışı Branşlarda Faaliyet Gösteren Şirketlerin Performanslarının Değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(24), 171-188, https://doi.org/10.14784/marufacd.880627
• KULA. V., KANDEMİR, T. ve BAYKUT, E. (2016). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Sigorta Ve Bes Şirketlerinin Finansal Performansının Gri İlişkisel Analiz Yöntemi İle İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 37-53
• MANDIĆ, K.; DELIBAŠIĆ, B., KNEŽEVIĆ, S., & BENKOVIĆ, S. (2017). Analysis of the efficiency of insurance companies in Serbia using the fuzzy AHP and TOPSIS methods. Economic Research - Ekonomska Istraživanja, 30, 550–565.
• MIMOVIC, P., TADIC, D., BOROTA-TISMA, A., NESTIC, S., & LAFUENTE, J. G. (2021). Evaluation and ranking of insurance companies by combining TOPSIS and the interval fuzzy rough sets. Serbian Journal of Management, 16(2), 279-299.
• PALA, O. (2022). BIST Sigorta Endeksinde CRITIC Ve MULTIMOOSRAL Tekniklerine Dayalı Finansal Analiz. İzmir İktisat Dergisi, 37(1), 218-235, https://doi.org/10.24988/ije.939532
• PERÇİN, S. ve SÖNMEZ, Ö. (2018). Bütünleşik Entropi Ağırlık Ve Topsıs Yöntemleri Kullanılarak Türk Sigorta Şirketlerinin Performansının Ölçülmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 18. EYİ Özel Sayısı, 565-582, https://doi.org/10.18092/ulikidince.347924
• SEHHAT, S. TAHERİ. M. ve SADEH D.H. (2015). Ranking of Insurance Companies in Iran Using AHP and TOPSIS Techniques, American Journal of Research Communication, 3(1), 51-60.
• Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (2019). Sigortacılık Ve Bireysel Emeklilik Faaliyetleri Hakkında Rapor, https://seddk.gov.tr/raporlar-sigortacilik-ve-bes-faaliyetleri.html (Erişim Tarihi 03 Mayıs 2022)
• Türkiye Sigorta Birliği (2019). Sektör Raporu 2019, https://www.tsb.org.tr/tr/yayinlar, (Erişim Tarihi 03 Mayıs 2022)
• WANG, W. (2017). On fuzzy TOPSIS method based on alpha level sets. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, 33(6), 4067-4076, DOI: 10.3233/JIFS-17983