BİR NEOLİBERALİZM RESTORASYONU: OECD BEPS EYLEM PLANI

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 4, 775 - 785, 31.12.2022

Yunus Köse

https://doi.org/10.29106/fesa.1188233

Öz

Küreselleşmenin ortaya çıkardığı çok uluslu şirketler (ÇUŞ) karlarını agresif vergi planlaması motivasyonu ile vergilemenin olmadığı veya düşük olduğu ülkelere transfer ederek büyük bir matrah aşınması meydana getirmektedir. Bu sorunu ortadan kaldırmak maksadıyla OECD, “BEPS Eylem Planı” ile matrah aşınmasına neden olan 15 sorunlu alanı tespit ederek yeniden revize etmiştir. Bu çalışma iktisadi serbestleşmeyi yücelten neoliberal iktisat politikalarının bir sonucu olarak ortaya çıkan “kar aktarımı yolu ile matrah aşınması sorunu (base erosion and profit shifting-BEPS)”na post-neoliberal bir çözüm getiren “OECD BEPS Eylem Planı”’nın nitel-betimsel analiz yöntemi kullanılarak incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Kar Aktarımı Yoluyla Matrah Aşındırma, BEPS Eylem Planı, Neoliberalizm, Post-neoliberalizm

A RESTORATION OF NEOLIBERALISM: OECD BEPS ACTION PLAN

Öz

Multinational companies (MNCs) created by globalization create a great tax base erosion by transferring their profits to countries where there is no or low taxation with the motivation of aggressive tax planning. In order to eliminate this problem, OECD identified 15 problematic areas that caused base erosion with the “BEPS Action Plan” and revised it again. This study examines the qualitative-descriptive analysis method of the “OECD BEPS Action Plan”, a post-neoliberal solution to the “base erosion and profit shifting (BEPS) problem” that emerged as a result of the neoliberal economy that glorifies economic liberalization.

Anahtar Kelimeler

Base Erosion and Profit Shifting, BEPS Action Plan, Neoliberalism, Post-Neoliberalism

Kaynakça

• ARSLAN, M. Oğuz (2011), “Vergi Cennetleri ve Küresel Yoksulluk”, Vergi Raporu Dergisi, Sayı: 142, ss. 42-49
• CİVELEKOĞLU, İlke (2015), “Washington Uzlaşısı Sonrası Dönemde Devletin Değişen Rolü ve Bir Türkiye Değerlendirmesi”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt/Vol. XXXIV, Sayı: 2, ss. 35-54
• ÇEVİK, Savaş (2013), Küresel Ekonomide Uluslararası Vergileme, Yapısı, Ekonomi Politiği ve Ülkelerarası İş Birliği, Palet Yayınları, Konya
• DALDAL, Şule (2016), “Neoliberalizm, Finansallaşma ve Emek Piyasaları”, Journal of Emerging Economies and Policy, Vol.1, December
• DEMİR, Gülten (2011), “Post Neoliberalizm? Kriz ve Sonrası Üzerine”, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı:1, Aralık 2011, ISSN 2146-6017
• DİCLEHAN, Başak (2016), “Matrah Aşındırma Yoluyla Kar Aktarımı ve Türkiye Uygulamaları”, KMPG Sorumlu Vergicilik, Haziran
• DUMENIL, Gerard ve Dominique LEVY (2009), “Marksist Bir Neoliberalizm Teorisi”, Neoliberal İktisadın Marksist Eleştirisi, der. Gülsüm Akalın ve Uğur Selçuk Akalın, Kalkedeon Yayınları, İstanbul
• EROĞLU, İlhan ve Fatih YETER (2017), "Neoliberal Politik Düşünce Ekseninde Yeni Para Politikası Arayışları", Sosyal Bilimler Metinleri, Cilt: 2017/1 ss. 60-74
• HARVEY, David (2005), Neoliberalizmin Kısa Tarihi (A Brief History of Neoliberalism), Çev. Aylin Onacak, Oxford University Press aracılığıyla Sel Yayıncılık, İstanbul, 2015
• KARA, Mustafa Cemil, Ersan ÖZ (2016), “Bir Küresel Vergi Uyumu Projesi: BEPS”, Vergi Dünyası, Sayı: 414, Şubat
• KARAHANOĞULLARI, Yiğit (2019), “Türkiye’de Neoliberalizmin Kuruluş Süreci: 1980-1994”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 74, No: 2, ss. 429-464
• MACDONALD, Laura, Arne RUCKERT (2009), “Post-Neoliberalism in the Americas: An Introduction”, International Political Economy Series, Palgrave Macmillan, London
• OECD (2016), BEPS Project Explanatory Statement: 2015 Final Report, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing, Paris, ISBN 978-92-64-26343-7
• OWENS, Jeffrey (2015), “Tax Transparency and BEPS”, Journal of Tax Administration, Vol 1, No 2, (http://jota.website/article/view/36) (Erişim tarihi: 09.08.2022).
• ÖNAL, Merve (2019), “BEPS’in 2 Numaral Eylem Planı: Hibrit Uyumsuzlukların Etkilerinin Giderilmesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, Haziran, ISSN 2146-0590, ss. 150-168
• ÖNİŞ, Ziya, Fikret ŞENSES (2003), “Rethinking the Emerging Post-Washington Concensus: A Critical Appraisal”, ERC Working Paper in Economic, 03/09, November,
• ÖZDEMİR, Murat (2010), “Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzireni Bir Çalışma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 1, ss. 323-343
• ÖZTÜRK, Serdar, Özlem ÜLGER (2016), “Vergi Cennetlerinin Küresel Finansal Kriz Üzerine Ekonomik Etkileri: Vergi Kaçırma, Vergiden Kaçınma ve Kara Para Aklamadaki Rolü”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Ocak, Cilt-Sayı: 9(1), ss: 237-254
• PEHLİVAN, Osman ve Ersan ÖZ (2015), Uluslararası Vergilendirme, Celepler Matbaacılık, Trabzon
• PIEPER, Ute, Lance TAYLOR (1998), “The Revival of the Liberal Creed: the IMF, the WB and Inequality in a Globalized Economy”, Globalization and Progressive Economic Policy (Derleyen: Dean BAKER, Gerald EPSTEIN, Robert POLLIN) Cambridge University Press, ss. 37-63
• PRATS, Alfredo Garcia (2018), “Gelişmekte Olan Ülkelerin Bakış Açısıyla BEPS: İyi midir? Kötü müdür?”, Vergilendirmede Matrah Aşındırma ve Kar Kaydırma (BEPS), Uluslararası Vergi Hukuku Konferansları Serisi – 5, Editör: Prof. Dr. Billur YALTI, Beta Yayınları
• RODRIK, Dani (2011), Akıllı Küreselleşme, Elif Yayınevi, Ankara
• SOMEL, Ali (2016), “Bir Kamu Politikası Olarak Post-Neoliberalizm”, Mülkiye Dergisi, Sayı: 40, ss. 209-236
• ŞEN, Ali (2005), “Washington Konsensüs ve Gelişmekte Olan Ülkeler Sorunları: Eleştirel Bir Değerlendirme”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 10, S.2, ss. 181;200
• VOGEL, Stevan Klaus (1996), Freer Markets, More Rules: Regulatory Reform in Advanced Industrial Countries, Cornell University Press, London
• YILDIRIM, Cengizhan (2011), “Birinci ve İkinci Nesil Washington Uzlaşması: Neoliberal İktisat Politikalarının 1980’den Sonraki Evrimi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Güz: 2011, Cilt:7, Yıl:7, Sayı:2, ss.1-23
• İnternet Kaynakları https://www.aydinlik.com.tr/koseyazisi/neoliberalizm-ve-kuresel-vergi-247411 (Erişim Tarihi: 15/07/2022) https://www.ekonomist.com.tr/abdulkadir-kahraman/vergi-seffafligina-hazir-misiniz.html https://www.journalofaccountancy.com/news/2014/oct/201411106.html (Erişim Tarihi: 12.08.2022)