TOPSIS YÖNTEMİ İLE KIRGIZİSTAN BANKACILIK SEKTÖRÜNDE FİNANSAL PERFORMANS DEĞERLENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 3, 309 - 327, 01.10.2025

Zhamalidin Musaev , Sedat Durmuşkaya

https://doi.org/10.29106/fesa.1488408

Öz

Ulusal yada uluslararası finans sisteminin hareket mekaniğini oluşturan bankacılık sistemleri, ekonomilerin sağlıklı işleyebilmesi adına iktisadi büyüme ve kalkınma için son derece elzem yapılardır. Finansal açıdan sağlıklı ve dinamik bir bankacılık sistemine sahip ülkelerin, iktisadi büyüme ve kalkınma hedeflerine daha istikrarlı bir şekilde ulaşacağı, literatürde yapılan çok sayıda çalışma ile ortaya konmuştur.
Bu çalışmanın amacı, Kırgız Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren bankaların performans göstergelerini TOPSIS yöntemi (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) kullanarak irdelemektir. Çalışma, bankaların etkinlik ve verimlilik oranlarının kullanıldığı, 2010-2023 dönemini kapsayan analizleri içermektedir. Kırgızistan bankacılık sisteminde toplam varlıklarının büyük bir bölümünü oluşturan 9 önde gelen bankanın göstergelerinin karşılaştırmalı analizi sonucunda, belirtilen dönemde hangilerinin en iyi özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, en yüksek performans göstergelerine sahip olan bankanın Optima Bank A.Ş. olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, bankacılık sektörü paydaşlarına stratejik kararlar planlama ve iş süreçlerini optimize etme konusunda yardımcı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Performans Değerleme , Topsis , Bankacılık

ASSESSING FINANCIAL PERFORMANCE IN KYRGYZSTAN'S BANKING SECTOR USING THE TOPSIS METHOD

Öz

The banking systems are the gears that drive the national or international financial machinery, playing a vital role in ensuring that economies run smoothly and are fundamental for fostering economic growth and development. A wealth of studies has shown that countries equipped with robust and vibrant banking systems tend to reach their economic growth and development targets with greater stability.
This study aims to scrutinize the performance indicators of banks in the Kyrgyz Republic by employing the TOPSIS method (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution). It encompasses an analysis for the period between 2010 and 2023, focusing on the banks' efficiency and effectiveness ratios. Through a comparative analysis of the indicators from 9 leading banks, which represent a significant share of the total assets within the Kyrgyz banking system, the study identifies which banks exhibited the most favorable characteristics during the mentioned timeframe. The findings reveal that Optima Bank Inc. stood out with the highest performance indicators. These insights can be invaluable for banking sector stakeholders in formulating strategic decisions and refining operational processes.

Anahtar Kelimeler

Banking , Performance Evaluation , TOPSIS

Kaynakça

• Altemur, N., Çevik, M., & Karaca, S. S. (2022). BİST 30 endeksinde işlem gören ticari bankalarin TOPSIS yöntemi ile finansal performans analizi1. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 3(1), 63-73.
• Çelikbilek, Y., & Tüysüz, F. (2020). An in-depth review of theory of the TOPSIS method: An experimental analysis. Journal of Management Analytics, 7(2), 281-300.
• Dursun, G. D., & Bozkır, B. (2018). Türkiye’de faaliyet gösteren ticari bankaların aktif kalitesinin TOPSIS yöntemi ile ölçümü. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 3(3), 243-258.
• Hwang, C. L., Yoon, K., Hwang, C. L., & Yoon, K. (1981). Methods for multiple attribute decision making. Multiple attribute decision making: methods and applications a state-of-the-art survey, 58-191.
• Kaya, G. A. (2023). Kamu ve Özel sermayeli ticari bankalarin finansal performanslarinin TOPSIS Yöntemi ile analiz edilmesi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 22(68), 75-90.
• Kendirli, H. Ç., Kendirli, S., & Aydin, Y. (2019). Küresel Kriz Çerçevesinde katilim bankalarinin ve ticari bankalarin mali performanslarinin TOPSIS yöntemiyle analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), 137-154.
• Kendirli, S., & Ergenoğlu, S. (2022). Borsa İstanbul banka endeksi’nde (BİST Banka) yer alan bankaların performanslarının TOPSIS yöntemi ile analizi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 612-619.
• Özkan, G. (2017). Türkiye’de Halka Açık Özel Sermayeli ve Kamu Sermayeli ticaret bankaları’nın performansları’nın TOPSIS yöntemi ile analizi. Alanya Akademik Bakış, 1(1), 47-59.
• Özkan, T. (2020). Türk bankacılık sektöründe finansal performans ölçmede TOPSIS yönteminin kullanımı: Katılım bankaları üzerine bir uygulama. Maliye ve Finans Yazıları, (113), 47-64.
• Pavić, Z., & Novoselac, V. (2013). Notes on TOPSIS method. International Journal of Research in Engineering and Science, 1(2), 5-12.
• Uzun, B., Taiwo, M., Syidanova, A., & Uzun Ozsahin, D. (2021). The technique for order of preference by similarity to ideal solution (TOPSIS). Application of multi-criteria decision analysis in environmental and civil engineering, 25-30.
• Yamaltdinova, A. (2017). Kirgizistan bankalarinin finansal performanslarinin TOPSIS yöntemiyle değerlendirilmesi. International Review of Economics and Management, 5(2), 68-87.
• Yetiz, F. (2021). TOPSIS yöntemi ile Türk katilim bankalarinin performans analizi ve bankacilikta risk yönetim politikalarinin önemi. Journal of Empirical Economics and Social Sciences, 3(1), 121-138.
• Yildirim, H., & Yaman, B. O. (2023). Türk bankacılık sektöründe 2018-2022 dönemi sürdürülebilirlik performanslarının ENTROPI, TOPSIS ve ARAS yöntemleri ile analizi. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 39-48.