Türk Komedi Filmlerinde Din Öğreticilerinin ve Görevlilerinin Temsili: Kemal Sunal Filmleri (Kibar Feyzo, Şark Bülbülü, Davaro, Deli Deli Küpeli) Örneklemi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 165 - 177, 28.12.2021

Serkan Öztürk Deniz Demir

Öz

Sinema, toplumların kültürel değerlerini yansıtma, benimsetme veya eleştiri getirme yönüyle etkili bir kitle iletişim aracıdır. Bu bağlamda Türk Sinema tarihinde, toplumun kültürel ve dini değerlerini eleştiren bir tutumun olduğu görülür. Türk Sinemasında önemli yeri olan Kemal Sunal’ın filmlerinde din görevlilerinin veya din öğreticilerinin ele alınma biçimi üzerine yeterli bir bilgiye rastlanmamıştır. Bu çalışmada, dini karakterlerin Kemal Sunal filmlerinde nasıl işlendiğini belirlemek amaç edinilmiştir. Bu amaç doğrultusunda çalışma, nitel araştırma desenlerinden içerik analizi yöntemine göre ele alınmıştır. Çalışmanın örneklemi olarak, Kemal Sunal’ın rol aldığı Kibar Feyzo (Atıf Yılmaz, 1978), Şark Bülbülü (Kartal Tibet, 1979), Davaro (Kartal Tibet, 1981) ve Deli Deli Küpeli (Kartal Tibet, 1986) filmleri analiz edilmiştir. Çalışmanın bulgularına göre Kemal Sunal’ın filmlerinde İslam’ın; din görevlileri ve din öğreticileri olan imam, hacı, hoca ve şeyh gibi din bilginleri üzerinden manipüle edildiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte, toplumumuzda sürekli karıştırılan din adamı kavramı üzerine durulup; din görevlisi veya din öğreticisi ile farklılığı açıklanmıştır. Kemal Sunal’ın filmlerinde, din görevlileri ve din öğreticileri sistemli bir şekilde tahkir edildiği ve itibarsızlaştırıldığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kemal Sunal, Hacı, İmam, Şeyh, Hoca

Representation of Religious Teachers and Staff in Turkish Comedy Films: Sample of Kemal Sunal Films (Kibar Feyzo, Şark Bülbülü, Davaro, Deli Deli Küpeli)

Öz

Cinema is an effective mass communication tool in terms of reflecting, adopting or criticizing the cultural values ​​of societies. In this context, it is seen that there is an attitude that criticizes the cultural and religious values ​​of the society in the history of Turkish Cinema. In the films of Kemal Sunal, which has an important place in Turkish Cinema, there is not enough information about the way religious officials or religious teachers are handled. In this study, it is aimed to determine how religious characters are handled in Kemal Sunal films. For this purpose, the study was handled according to the content analysis method, one of the qualitative research designs. As the sample of the study, the films Kibar Feyzo (Atıf Yılmaz, 1978), Şark Bülbülü (Kartal Tibet, 1979), Davaro (Kartal Tibet, 1981) and Deli Deli Küpeli (Kartal Tibet, 1986) starring Kemal Sunal were analyzed. According to the findings of the study, Islam in Kemal Sunal's films; It has been determined that religious officials and religious teachers such as imams, pilgrims, hodjas and sheikhs were manipulated through religious scholars. However, the concept of clergy, which is constantly confused in our society, is emphasized; The difference was explained with the religious officer or religious teacher. In Kemal Sunal's films, it has been determined that religious officials and religious teachers are insulted and discredited in a systematic and way.

Anahtar Kelimeler

Cinema, Kemal Sunal, Hadji, Imam, Sheikh, Hodja, Cinema, Kemal Sunal, Hadji, Imam, Sheikh, Hodja

Kaynakça

• Çarkoğlu, A., Toprak, B. (09.12.2020). Değişen Türkiye’de Din, Toplum ve Siyaset. Erişim Adresi: http://research.sabanciuniv.edu/5851/1/DegisenTRdeDin-Toplum-Siyaset.pdf
• Ece, H. (26.01.2021). Kur’an’a Göre İmam Kavramı. Erişim Adresi: http://huseyinece.com/makalelerim/uzun-makaleler/590-kur-an-a-gore-imam-kavrami https://edebiyatvesanatakademisi.com/yazi-turleri/komedi-tarihcesi-ozellikleri-ve-turleri/953
• Ertekin, O. (2016). Uzun Metraj Film Senaryosu: Yok Daha Neler. Yüksek Lisans Tezi. Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erişim Adresi: http://www.filmsite.org/comedyfilms2.html,
• Güç, A. (1999). Dinlerde Mabed ve İbadet. İstanbul: Esra.
• Güldağı, M. (2018). Kuşatma: Coğrafi ve Zihinsel İşgalin Arka Planı. Ankara: Lopus.
• Lüleci, Y. (2008). Türk Sineması ve Din. İstanbul: Es.
• Menekşe, Ö. (2005). “II. Uluslararası Dini Yayınlar Kongresi” (Sesli Görüntülü Yayıncılık, 05-07 Kasım2004 Ankara), Ankara: DİB
• Mülayimov, A. (2015). İslam’ın Din Adamalarına Bakışı, Bingöl: Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.
• Özgüç, A. (2005). Türlerle Türk Sineması. İstanbul: Dünya Kitapları. https://www.shallwe.com.tr/sinemanin-dogusu-ve-sinema-tarihi/
• Ünser, O. (2003). Din ve Sinema, Antrakt Sayı 72.
• Vardar, B.(2005). “Türkiye’de Sinemanın Gelişimi ve Ulusal Sinema Tartışmaları”, Marmara Üniversitesi: Öneri Dergisi
• Yazır, E.M.H. (2020). Kuran'ı Kerim Türkçe Meali. Erişim Adresi: http://www.kuranikerim.com/melmalili/kehf.htm
• Tibet, K. (1981). Davaro. Türkiye.: Başaran Film
• Tibet, K. (1981). Deli Deli Küpeli.Türkiye.: Uğur Film Lumière Kardeşler. (1895). Islanan Bahçıvan.
• Yılmaz, A. (1978). Kibar Feyzo. Türkiye.: Arzu Film
• Tibet, K. (1979). Şark Bülbülü. Türkiye.: Gülşah Film