NE UMABİLİRİM? KANT’IN AHLAK FELSEFESİNDE UMUT KAVRAMI

Yıl 2014, Cilt: 19 Sayı: 2, 49 - 66, 01.12.2014

Necmettin Tan

Öz

Kanttan önce umut daha çok psikolojik ve dinsel bir kavram olarak ele alınırken Kant ile birlikte umut artık felsefi bir kavram olmuştur. Kant ilk defa umudu felsefi bir öğe olarak kullanmıştır. Felsefe geleneğinde umut olumsuz bir öğe olarak görülürken, dinsel gelenekte umut olumlu bir öğedir. Dinsel gelenekte umudun kaynağı Tanrı’dır. Kant’ta ise umut insanın sorduğu en önemli 3 sorudan birisidir. Kant’ın “Ne umabilirim” şeklinde formüle ettiği bu soru Kant’a göre diğer iki soru kadar, yani “ne bilebilirim ve ne yapmalıyım sorusu kadar kaçınılmaz ve önemlidir. Ona göre umut insan rasyonelliğinin zorunlu bir parçasıdır. Kant Tanrı’dan umuda gitmek yerine umuttan Tanrı’ya gitmeye çalışır. Sonuçta umut etmeyen bir kişinin Tanrı’dan söz etme gereği de yoktur

Anahtar Kelimeler

Umut, Kant ahlakı, en yüksek iyi, umut felsefesi, rasyonel özne

What may I hope? The Concept of Hope in Kant’s Moral Philosophy

Öz

The concept of Hope, before Kant, was usually regarded as a psychological and religious issue. Kant used the concept of hope as a philosophical one, moreover he is the one who first employed the concept of hope as a philosophical element. Hope, in philosophical tradition, had been used as a negative element whereas religious tradition had used it as a positive one. In religious tradition, the source of hope is God. In Kant, though, hope is one of the most important three questions men ask. Kant formulated this question as “what may I hope?” This question, according to Kant is as inevitable and also important as other two question: What may I know? And what should I do? For him hope is essential to human rationality. Kant follows a path from hope to God rather than from God to hope. Consequently, he who does not hope needs not to think about God

Anahtar Kelimeler

Hope, Kant’s morality, the highest good, philosophy of hope, rational subject

Kaynakça

• Aristoteles, 1995, Retorik, (Çev: Mehmet H. Doğan), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Beck, Lewis White,1966, A Commentary on Kant’s Critique of Practical Reason, Chicago: University of Chicago Press.
• Caygill, Howard, 1996, A Kant Dictonary, Oxford: Blackwell.
• Çilingir, Lokman, 2005, Pratik Aklın Doğal Diyalektiği, Ankara: Elis.
• Gardner, Sebastian, 2006 “The Primacy of Practical Reason”, A Companion to Kant, Malden: Blacwell Publishing: 259-255.
• Kant, Immanuel: Kant eserleri için Kant’s Gesammelte Schriften, Berlin: Georg Reimer, Walter de Gruyter & Co., 1900–) standart baskının cilt ve sayfa numaraları esas alınmıştır. Critique of Pure Reason için B baskısı esas alınmıştır.
• 1785: Groundwork of The Metaphysics of Morals
• 1787: Critique of Pure Reason B
• 1788: Critique of Practical Reason
• 1790: Critique of Judgement
• 1793: Religion Within The Boundaries of Mere Reason
• 1797: Metaphysical of Morals
• 1817: Lectures on The Philosophical Doctrine of Religion
• Peters, Curtis H., 1993, Kant’s Philosophy of Hope, New York: Peter Lang.
• Plato, 1975, Philebus, (Çev: J. C. B. Gosling), Oxford: Clarendon Press.
• Plato, 2008, Timaeus, Timaeus and Critias, (Çev: Robin Waterfıeld, Oxford: Oxford University Press içinde.
• Tan, Necmettin, 2002, Paul Tillich’te Vahiy ve İman, yayınlanmamış YL Tezi.
• O’neill, Onora 1996, “Kant on Reason and Religion”, The Tanner Lectures On Human Values, http://tannerlectures.utah.edu/_documents/a-to-z/o/oneill97.pdf. 12.12.2013.
• Tıllıch, Paul, 1969, The Courage to be, New Haven: Yale University Press.
• Webb, Clement C. J., 1926, Kant’s Philosophy of Religion, London: Oxford University Press.
• Wolterstorff, Nicholas, P., 2011/1, “Kant’ın Akıl Dinindeki Muammalar”, (Çev: Necmettin TAN), Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIII, 23.
• Wood, Allen W., 1970, Kant’s Moral Religion, Ithaca and London: Cornell University Press.
• --------------------1978, Kants Rational Theology, Ithaca and London: Cornell University Press.