Araştırma Makalesi
ALTERNATİF GAZZÂLÎ EPİSTEMOLOJİSİ OKUMALARI İÇİN BİR DENEME: TOPLUMSAL ÖNKOŞULLU BİR BAĞLAMDA ‘CEDEL’ VE ‘KEŞF’İN ANLAMI
Öz
Bu çalışmada Gazzâlî‟nin bir takım metinlerinde kendini gösteren bir ayrımın tartışılmasına dikkat çekmek amaçlanmaktadır. Bu bakış açısına göre hakikati bilmenin yolu akıl değildir; çünkü akıl için her şey eşit ölçüde mümkündür. Hakikati bilmenin tek yolu insana verilen keşiftir. Bu ayrım, hakikat yolundaki aklın işlevsel yorumlanmasına neden olmaktadır. Yaşam ile akıl arasındaki uyuşmazlıkları gidermenin yolunu bulamayan aklın üzerinde bir idrak yolunun bulunduğunu söyleyerek Gazzâlî, akla karşı çıkmış olmamaktadır, bilakis daha nesnel bir olanağı soruşturmaktadır. Çağdaş felsefeden verilen örneklerle bunu daha anlaşılır kılmak mümkün görünmektedir. Bu durum, modern Gazzâlî okumalarında bir devrim yaratacak nitelikte önemlidir. Böylece Gazzâlî işlevsel akılla ortak bilgiyi, hakikatle keşfi birbirine bağlamakta, ayrıca bilgiyi toplumsal alana, hakikati ise kişiye mal etmektedir.
Kaynakça
- Arslan, Ahmet, „İslam Düşüncesi‟ sadedince bir sunum, Türkiye’de/Türkçede Felsefe Üzerine Konuşmalar; Hazırlayan: M. Cüneyt Kaya, İstanbul: Küre Yayınları, 2010
- ……………, İslam Felsefesi Üzerine, Ankara: Vadi Yayınları, 1996
- Aydınlı, Yaşar, Gazâli: Muhafazakar ve Modern, Bursa: Arasta Yayınları, 2002
- el-Câbirî, Muhammed Âbid, Arap-İslâm Aklının Oluşumu; çeviren: İbrahim Akbaba, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 3. Baskı, 2001
- Elkaisy-Friemuth, Maha, God and Humans in Islamic Thought ‘Abd al-Jabbâr, Ibn Sînâ and al-Ghazâlî’, London and Newyork: Routhledge Taylor&Francis Group, 2006
- Feyerabend, Paul, Yönteme Karşı; çeviren: Ertuğrul Başer, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1999
- Gazzâlî, Dalâletten Hidayete; çeviren. Ahmet Subhi Fırat, İstanbul: Şâmil Yayınevi, 1972
- ……………, el-İktisâd fi’l-İ’tikâd; tahkik: Enes Muhammed Adnan eş-Şerefâvî, Cidde: Dârü‟l-Minhâc, 2008 ……………, el-Müstesfâ İslam Hukuk Metodolojisi; çeviren: Yunus Apaydın, İstanbul: Klasik Yayınları, 2006, 2 cilt
- ……………, Filozofların Tutarsızlığı Tehâfütü’l-Felâsife; çeviren: Mahmut Kaya, Hüseyin Sarıoğlu, İstanbul: Klasik Yayınları, 2005
- ……………, İhyâü Ulûmi’d-Dîn; tahkik eden: Abdullah Hâlidî, Beyrût: Dârü‟l-Erkâm, 1998, 5 cilt
- ……………, İtikâd’ta Orta Yol; çeviren: Abdülhalık Duran, İstanbul: Hikmet Neşriyat, 2004
- ……………, Mekâsidü’l-Felâsife; tashih ve ta‟lik: Ahmed Ferîd Mehdî, Beyrut: Dârü‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, 2003
- ……………, Mîzânü’l-Amel; tahkik eden: Süleyman Dünya, Mısır: Dârü‟l-Meârif, 1964
- ……………, Nur Metafiziği Mişkâtü’l-Envâr; çeviren: A. Cüneyd Köksal, İstanbul: Gelenek Yayınları, 2004
- Goodman, L. E., Avicenna, London: Routledge, 1992
- Griffel, Frank, al-Ghazâlî’s Philosophical Theology, New York: Oxford University Press, 2009
- Gutas, Dimitri, „Sezgi ve Düşünme: İbn Sînâ Epistemolojisinin Evrilen Yapısı‟, İbn Sînâ’nın Mirası içinde; çeviren. M. Cüneyt Kaya, İstanbul: Klasik Yayınları, 2004
- Heidegger, Martin, Varlık ve Zaman; çeviren: Kaan H. Ökten, İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008
An Attempt to Alternative Readings of al-Ghâzâlî’s Epistemology: Meaning of ‘Diaclectic’ and ‘Divination’ in the Context of Social Precondition
Öz
Kaynakça
- Arslan, Ahmet, „İslam Düşüncesi‟ sadedince bir sunum, Türkiye’de/Türkçede Felsefe Üzerine Konuşmalar; Hazırlayan: M. Cüneyt Kaya, İstanbul: Küre Yayınları, 2010
- ……………, İslam Felsefesi Üzerine, Ankara: Vadi Yayınları, 1996
- Aydınlı, Yaşar, Gazâli: Muhafazakar ve Modern, Bursa: Arasta Yayınları, 2002
- el-Câbirî, Muhammed Âbid, Arap-İslâm Aklının Oluşumu; çeviren: İbrahim Akbaba, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 3. Baskı, 2001
- Elkaisy-Friemuth, Maha, God and Humans in Islamic Thought ‘Abd al-Jabbâr, Ibn Sînâ and al-Ghazâlî’, London and Newyork: Routhledge Taylor&Francis Group, 2006
- Feyerabend, Paul, Yönteme Karşı; çeviren: Ertuğrul Başer, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1999
- Gazzâlî, Dalâletten Hidayete; çeviren. Ahmet Subhi Fırat, İstanbul: Şâmil Yayınevi, 1972
- ……………, el-İktisâd fi’l-İ’tikâd; tahkik: Enes Muhammed Adnan eş-Şerefâvî, Cidde: Dârü‟l-Minhâc, 2008 ……………, el-Müstesfâ İslam Hukuk Metodolojisi; çeviren: Yunus Apaydın, İstanbul: Klasik Yayınları, 2006, 2 cilt
- ……………, Filozofların Tutarsızlığı Tehâfütü’l-Felâsife; çeviren: Mahmut Kaya, Hüseyin Sarıoğlu, İstanbul: Klasik Yayınları, 2005
- ……………, İhyâü Ulûmi’d-Dîn; tahkik eden: Abdullah Hâlidî, Beyrût: Dârü‟l-Erkâm, 1998, 5 cilt
- ……………, İtikâd’ta Orta Yol; çeviren: Abdülhalık Duran, İstanbul: Hikmet Neşriyat, 2004
- ……………, Mekâsidü’l-Felâsife; tashih ve ta‟lik: Ahmed Ferîd Mehdî, Beyrut: Dârü‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, 2003
- ……………, Mîzânü’l-Amel; tahkik eden: Süleyman Dünya, Mısır: Dârü‟l-Meârif, 1964
- ……………, Nur Metafiziği Mişkâtü’l-Envâr; çeviren: A. Cüneyd Köksal, İstanbul: Gelenek Yayınları, 2004
- Goodman, L. E., Avicenna, London: Routledge, 1992
- Griffel, Frank, al-Ghazâlî’s Philosophical Theology, New York: Oxford University Press, 2009
- Gutas, Dimitri, „Sezgi ve Düşünme: İbn Sînâ Epistemolojisinin Evrilen Yapısı‟, İbn Sînâ’nın Mirası içinde; çeviren. M. Cüneyt Kaya, İstanbul: Klasik Yayınları, 2004
- Heidegger, Martin, Varlık ve Zaman; çeviren: Kaan H. Ökten, İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008
Toplam 18 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2011 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Eylül 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Cilt: 16 Sayı: 2 |
Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.