ÖĞRETMENLERİN ÖĞRENME ENGELİ: DÜŞMAN DIŞARIDA

Yıl 2019, Cilt: 29 Sayı: 2, 105 - 122, 30.08.2019

Ali Ünal Gulnar Jafarova

https://doi.org/10.18069/firatsbed.528181

Öz

Bu araştırmada öğretmenlerin
öğrenme engellerinden olan düşman dışarıda sendromunu bireysel olarak yaşayıp
yaşamadıklarını tespit etmek amaçlanmıştır.  Nitel araştırma desenlerinden
fenomenoloji deseni kullanılan araştırmanın verileri Konya il merkezinde
bulunan, farklı okul türlerinde çalışan öğretmenlerden yarı yapılandırılmış
görüşme yoluyla elde edilmiştir. Veriler içerik analizine tabi tutulmuştur.
Araştırma bulgularına göre, öğretmenler sınıflarındaki öğrenci başarısızlığının
sorumluluğunu aile, çevre, diğer öğretmenler, öğrenci, okulun fiziksel
şartları, okul yönetimi, eğitim sistemine yüklemişlerdir. Öğretmenler
öğrencilerinin başarısızlığını önleme sorumluluğunu benzer şekilde; aile, diğer
öğretmenler, öğrenci, okul yönetimi, Milli Eğitim Bakanlığı gibi etmenlere yüklemektedirler.
Bu bulgulardan yola çıkarak, öğretmenlerin öğrencilerinin başarısızlığı ile
ilgili kendi sorumluluklarına dikkat çekmedikleri için, örgütsel öğrenme
engellerinden biri olan düşman dışarıda sendromu yaşadıkları sonucuna
varılmıştır. Öğretmenlerin bu sendromdan kurtulmaları için, öğretmenlere hizmet
öncesinde ve hizmet içinde eğitimin niteliğini artırmada okuldaki en önemli
değişkenin öğretmen olduğunun sürekli vurgulanması; öğretmenlere sürekli ve sık
dönütler verilmesi önerilerinde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Örgütsel öğrenme, Öğrenme engeli, Düşman dışarıda

Kaynakça

• Altun, S.A., & Çakan, M. (2008). Öğrencilerin sınav başarılarına etki eden faktörler: LGS/ÖSS sınavlarındaki başarılı iller örneği. İlköğretim Online, 7(1), 157-173.
• Altun, S.A. (2009). İlköğretim öğrencilerinin akademik başarısızlıklarına ilişkin veli, öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 567-586.
• Argyris, C. (1977). Double loop learning in organization. Hardward Business Review,55(5), 115-125.
• Argyris, C. (1990). Overcoming Organizational Defenses: Facilitating organizational learning. Prentice Hall, New Jersey.
• Ayden, C., & Düşükcan, M. (2002). Örgütsel öğrenme kavramı ve öğrenme engellerinin giderilmesinde örgüt kültürü ve liderliğin rolü. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(4), 121-139.
• Beşoluk, E. (2017). Kurum kültürünün örgütsel öğrenme engelleri üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensititüsü, İstanbul.
• Brahman, B.J. (1998). Öğrenen Bir Organizasyon yaratmak. (Çev.Ed.: A. Tekcan). İstanbul: Rota Yayınları.
• Büte, M. (2010). Meslek Yüksekokulu yöneticilerinin kişisel ve örgütsel vizyonları. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 175-193.
• Crossan, M.M., Lane, H.W., & White, R.E. (1999). An organizational learning framework: From intuition to instution. The Academy of Management Review, 24(3), 522-537. https://doi.org/10 .5465/amr.1999.2202135
• Çalık, T., & Sezgin, F. (2005). Küreselleşme, Bilgi toplumu ve eğitim. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 55-66.
• Çandır, R. (2010). Lise öğretmenlerinin örgütsel öğrenme düzeyine ilişkin algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Çantuş, T. (2012). İlköğretim okullarında örgütsel öğrenme engelleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dam, H. (2008). Öğrencinin okul başarısında aile faktörü. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(14),75-99.
• Diker, İ (2007). Öğrenen organizasyona geçiş sürecinde kurum kültürü, örgütsel engeller ve geçiş aşamaları (İstanbul Tıp Fakültesi örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Dursun, Ş., & Dede, Y. (2004). Öğrencilerin Matematikte başarısını etkileyen faktörler: matematik öğretmenlerinin görüşleri bakımından. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (2), 217-230.
• Fiol, C.M., & Lyles, M.A. (1985). Organizational Learning. Academy of Management Review. 10(4), ss.803-813. https://doi.org/10.5465/amr.1985.4279103
• Garvin, D. A. (1999). Öğrenen bir örgüt yaratmak. İçinde Gündüz Bulut (Çev.), Bilgi Yönetimi, (ss. 50-81). İstanbul: MESS, Yayını, No:293.
• Gelbal, S. (2008). Sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyo-ekonomik özelliklerinin Türkçe başarısı üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim. 33 (150), 87-100.
• Güçlü,N., & Türkoğlu, H. (2003). İloöğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen organizasyona ilişkin algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 137-161.
• Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Woolfolk Hoy, A. (2006). Academic optimism of schools: A force for student achievement. American Educational Research Journal, 43, 425–446. https://doi.org /10.3102/00028312043003425
• Jeynes, W.H. (2007). The Relationship between parental involvement and urban secondary school student academic achievement. A Meta-analysis. Urban Education, 42(1), 82-110.
• Joseph,D., & Ang, S. (1996). Organizational learning and learning organizations: Trigger events, processes and structures. Nanyang Technological University: Singapore.
• Kazmierczak, D. (2017). Skills and capabilities in the Knowledge Society. In E. Smyrnova – Trybulska (Ed.), E-Learning Vol.9 Effective Development Of Teachers' Skills In The Area Of Ict And E-Learning (pp.23-51), Katowice – Cieszyn.
• Kline, P., & Saunders, B. (1998). Ten Steps to a Learning Organization. Arlington, Virginia: Great Ocean Publishers.
• Lawrence, T.B., Mauws, M.K., Dyck, B., & Kleysen, R.F. (2005). The politics of organizational learning: Integrating power into the 4I framework. Academy of Management Review, 30, 180–191. https://doi.org/10.5465/amr.2005.15281451
• Mazutis, D., & Slawinski, N. (2008). Leading organizational learning through authentic dialogue. Management Learning. 39(4), 437-456. DOI: 10.1177/1350507608093713
• McGill, M.E., Slocum, J.W., & Lei, D. (1992). Management practices in learning organizations. Organizational Dynamics, 21(1), 5-17. http://dx.doi.org/10.1016/0090-2616(92)90082-X
• Merriam, S.B. (2018). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, (Çev.Ed.: S. Turan). Ankara: Nobel Yayınları. Özabacı, N., & Acat, M.B. (2005). Sosyo ekonomik çevreye göre ilköğretim öğrencilerinin başarısızlık nedenleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 145-170.
• Paul, M. (1997). Moving from blame to accountability. The System Thinker, 8(1), 1-6.
• Sarier, Y. (2016). Türkiye’de öğrencilerin akademik başarısını etkileyen faktörler: Bir Meta-analiz çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 1-19.
• Savaş, E., Taş, S., & Duru, A. (2010). Matematikte öğernci başarısını etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 113-132.
• Schilling, J., & Kluge, A. (2009). Barriers to organizational learning: An integration of theory and research. .İnternational Journal of Management Reviews. 11(3). 333-360. doi: 10.1111/j.1468-2370.2008.00242.x
• Senge, P.M. (1990). The Fifth discipline: The art and practice of the learning organization. Doubleday Currency, New York, NY
• Senge, P.M. (1991). The fifth discipline, the art and practice of the learning organization. Performance and instruction, 30(5). https://doi.org/10.1002/pfi.4170300510 .
• Silins, H., Zarins, S., & Mulford, B. (2002a). What characteristics and processes define a school as a learningorganisation? Is this a useful concept to apply to schools? International Education Journal, 3 (1), 24-32.
• Silins, H. C., Mulford, W. R., & Zarins, S. (2002b). Organizational learning and school change. Educational Administration Quarterly, 38 (5), 613-642. https://doi.org/10.1177/0013161X 02239641
• Sirin, S.R. (2005). Sosioeconomic status and academic achievement: A Meta-analitic review of research. Review of Educational Research, 75(3), 417-453. https://doi.org/10.3102/0034654 3075003417
• Smith, D., & Elliott, D. (2007). Exploring the barriers to learning from crisis: Organizational learning and crisis. Management Learning, 38(5), 519-537. https://doi.org/10.1177 /1350507607083205
• Soner, O. (2000). Aile uyumu, öğrenci özgüveni, akademik başarlar arasında ilişkiler. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 249-260.
• Steiner, L. (1998). Organizational dilemmas as barriers to learning. The Learning Organization. 5(4),193-201. https://doi.org/10.1108/09696479810228577Töremen, F. (1999). Devlet liselerinde ve özel liselerde örgütsel öğrenme ve engelleri (Yayınlanmamış Doktora tezi). Fırat Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Tsang, E. W. (1997). Organizational learning and the learning organization: A dichotomy between descriptive and prescriptive research, Human Relations, 50 (1), 57-70. https://doi.org/10.1177 /001872679705000104
• Tunçer, Y., & Eryılmaz, A. (2002). Yoğun fizik müfredat programının lise öğrencilerinin fizik başarısına etkisini inceleme. 5. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı, Cilt I (ss. 612-616). Ankara.
• Turhan, M., Karabatak, S., & Polat, M. (2014). Okulda örgütsel öğrenme engellerinin Vignette tekniği ile incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 66-83.
• Ünal, A., & Sürücü, A. (2018). PDR öğrencilerinin gözünden Türk Eğitim Sisteminin sorunları. Paper presented at IV. International Academic Research Congress, Antalya, Turkey. Erişim: http://congress.inescongress.com/2018/INES-2018-FULLTEXT.pdf
• Ünal, Y. (2009). Bilgi toplumunun tarihçesi. Tarih Okulu Dergisi, 5(1), 123-144.
• Voulalas, Z.D., & Sharpe, F.G. (2005). Creating schools as leaarning communities: obstacles and processes. Journal of Educational Administration, 43(2), 187-208. https://doi. org/10.1108/09578230510586588
• White, K.R (1982). The Relation between socioeconomic status and academic achievement. Psychological Bulletin, 91(3), 461-481. https://doi.org/10.1037/0033-2909.91.3.461
• Woolfolk Hoy, A., Hoy, W. K., & Kurz, N. (2008). Teacher's academic optimism: the development and test of a new construct. Teaching and Teacher Education, 24, 821-834. doi:10.1016/j.tate.2007.08.004
• Wu, J.H. & Lin, C.Y.(2018). A multilevel analysis of teacher and school academic optimism in Taiwan elementary schools. Asia Pacific Education Review, 19(1), 53-62. https://doi.org/10. 1007/s12564-017-9514-5
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yücel, İ. (2007). Öğrenen örgütler ve örgüt kültürü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.