Psikolojik Sermayenin İş Erteleme Üzerindeki Etkisi: Psikolojik İyi Oluşun Düzenleyici Rolü

Yıl 2020, Cilt: 30 Sayı: 1, 273 - 289, 31.01.2020

Havva Göker Metin Kaplan

https://doi.org/10.18069/firatsbed.622171

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, psikolojik
sermayenin iş erteleme üzerindeki etkisinde psikolojik iyi oluşun düzenleyici
rolünü analiz etmektir. Araştırmanın örneklemini, 2019 Nisan ayı içinde Kayseri
ilinin merkezinde bulunan banka çalışanları oluşturmaktadır (n= 393).
Psikolojik iyi oluşun psikolojik sermaye ve iş erteleme üzerindeki etkisini
analiz etmek amacıyla veriler moderatör (düzenleyici) değişkenli regresyon
analizi yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre psikolojik
sermayenin iş erteleme üzerinde negatif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu
tespit edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, psikolojik sermaye
boyutlarından öz yeterlilik ve umut, iş erteleme üzerinde anlamlı olmayan bir
etkiye sahiptir. Öte yandan psikolojik sermayenin boyutlarından dayanıklılık ve
iyimserlik, iş erteleme üzerinde negatif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu
tespit edilmiştir. Psikolojik sermaye ve iş erteleme ilişkisinde psikolojik iyi
oluşun hem düşük, hem orta hem de yüksek düzeyde düzenleyici etkiye sahip olduğu
gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sermaye, İş Erteleme, Psikolojik İyi Oluş

Kaynakça

• Akar H (2016) İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının ders çalışma yaklaşımları ile genel erteleme eğilimleri arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi 6(11): 111-135.Akdoğan A (2013) Farklı depresyon anksiyete stres düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinin akademik erteleme davranışlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı, Konya.Allport GW (1961) Pattern and Growth in Personality (Holt, Rinehart, Winston, New York).Avey JB, Wernsing TS, Luthans F (2008) Can positive employees help positive organizational change? Impact of psychological capital and emotions on relevant attitudes and behaviors. Published in the Journal of Applied Behavioral Science 44(1): 48–70.Aydoğan D, Özbay Y (2012) Akademik erteleme davranışının benlik saygısı, durumluluk kaygı, özyeterlilik açısından açıklanabilirliğinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi 2(3):1-9.Balkıs M (2006) Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğiliminin, karar verme tarzları ile ilişkisi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı, İzmir.Baltacı A (2017) Erteleme davranışı eğilimi ve beş faktörlü kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler: okul yöneticileri üzerine bir araştırma. International Journal of Contemporary Educational Studies 3(1): 56-80.Baron RM, Kenny DA (1986) The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology 51(6): 1173- 1182.Bradburn NM (1969) The Structure of Psychological Well-Being (Chicago, Aldine Publishing Company).Buhler C (1935) The curve of life as studied in biographies. Journal of Applied Psychology 43: 653–673.Cengiz AA (2018) “Mutluluk Sarmalındaki Örgütlerde Çalışanların İyi Oluşunun Açılımı ve İzdüşümü”, Çalışma Hayatında Davranış: Güncel Yaklaşımlar, A Keser, G Yılmaz, S Yürür (Ed.) İzmit: Umuttepe Yayınları. ss: 57-78.Chia CG, Qu H (2008) Examining the structural relationships of destination image, tourist satisfaction and destination loyalty: An integrated approach. Tourism Management 29: 624-636.Coleman D (1995) Emotional Intelligence (Bantam Books, New York).Çetin F, Basım NH (2012) Örgütsel psikolojik sermaye: Bir ölçek uyarlama çalışması. Amme İdaresi Dergisi 45(1): 121-137.Diener E, Wirtz D, Biswas-Diener R, Tov W, Kim-Prieto C, Choi D, et al. (2009) New measures of wellbeing. Social Indicators Research Series. 39: 247-266.Erikson EH (1959) Identity and the life cycle: Selected papers. Psychological 1: 1-171.Ferrari JR (1994) Dysfunctional procrastination and its relationship with self-esteem, interpersonal dependency, and self-defeating behaviors. Personal Individual Differences 17(5): 673-679.Göcen G (2012) Şükür ve psikolojik iyi olma arasındaki ilişki üzerine bir alan araştırması. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Ana bilim Dalı, Ankara.Gujarati DN (2009) Basic Econometrics (Tata McGraw-Hill Education, New Delhi).Gupta R, Hershey AD, Gaur J (2012) Time perspective and procrastination in the workplace: An empirical investigation. Current Psychology 31: 195-211.Güler BK (2018) “Pozitif Psikolojik Sermaye: Tanımı, Bileşenleri ve Yönetimi”, Çalışma Hayatında Davranış: Güncel Yaklaşımlar, A. Keser, G. Yılmaz, S. Yürür (Ed.) İzmit: Umuttepe Yayınları. ss: 15-38.Haycock LA (1993) The cognitive mediation of procrastination: an investigation of the relationship between procrastination and self-efficacy beliefs. Doctoral Dissertation, University of Minnesota, Dissertation Abstracts International 54: 2261.Hayes, AF (2017) What’s Coming in PROCESS v3.0, www.processmacro.org (Erişim tarihi: 14.05.2019).Hmieleski KM, Carr JC (2007) The relationship between entrepreneur psychological capital and well-being. Frontiers of Entrepreneurship Research 27(5): 1-12.Jahoda M (1958) Current Concepts of Positive Mental Health (Basic Books, New York).Jung CG (1933) Modern man in search of a soul, çev. Dell WS, Baynes CF (New York: Hartcourt, Brace & World).Kaplan M, Uçak H (2017) Psikolojik sermayenin iş erteleme davranışı üzerindeki etkisi; Hemşireler üzerinde bir araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi 52: 542- 554.Karacaoğlu K, İnce F (2013) Pozitif örgütsel davranışın örgütsel sinizm üzerindeki etkileri: Kayseri ilindeki imalat sanayi işletmelerinde bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 18(1):181-202.Karacaoğlu K, Kaplan A (2013) İşi erteleme (Procrastination) ile öncüllerinden biri olan öz yeterlilik ilişkisi: Üniversite personeli üzerine bir araştırma. 21.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı 339-343.Kaya D (2012) Psikolojik sermaye ve mesleki bağlılık ilişkisine kariyer planlamasının etkilerinin belirlenmesine yönelik bir model önerisi. Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, Konya.Keyes CLM, Shmotkin D, Ryff CD (2002) Optimizing well-being: The emprical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology 82(6): 1007-1022.Knaus WJ (2000) Procrastination, blame and change. Journal of Social Behavior and Personality 15(5): 153-166.Luthans F, Avey JB, Patera JL (2008) Experimental analysis of a webbased training ıntervention to develop positive psychological capital. Academy of Management Learning and Education 7(2): 209-221.Luthans F, Avolio BJ, Avey BJ, Norman MS (2007) Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Published in Personnel Psychology 60: 541–572.Luthans F, Youseff CM (2004) Human, social and now positive psychological capital management: Investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics 33(2): 143-160.Luthans F, Youseff CM, Avolio BJ (2007) Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge (Oxford Unıversıty Press, New York).Maslow A (1968) Toward a Psychology of Being (Van Nostrand, New York, NY).Met ÖL (2010) Pozitif psikolojinin örgütsel davranışın gelişmesi üzerinde etkileri ve psikolojik sermaye kavramı. 18. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Çukurova Üniversitesi Basımevi, Adana, 889-895.Milgram NA (1991) Procrastination, Encylopedia of Human Biology (New York, Academic Pres).Milgram NA, Sroloff B, Rosenbaum M (1988) The procrastination of everyday life. Journal of Research in Personality 22(2): 197-212.Neugarten BL (1968) The Awareness of Middle Age (The University of Chicago Press, London).Önder FC, Yıldırım SY, Arslan A (2018) Lise öğrencilerinde psikolojik dayanıklılığın akademik erteleme üzerindeki rolü. 1. Avrasya Pozitif Psikoloji Kongresi. Nisan 28-30Özer BU, Demir A, Ferrari J (2009) Exploring academic procrastination among turkish students: Possible gender differences in prevalence and reasons. The Journal of Social Psychology 149(2): 241-257.Özer BU, Saçkes M, Tuckman BW (2013) Psychometrıc propertıes of the Tuckman procrastınatıon scale ın a turkısh sample. Psychological Reports: Measures & Statistics 113(3): 874- 884.Özkalp E (2009) Örgütsel davranışta yeni bir boyut: pozitif (olumlu) örgütsel davranış yaklaşımı ve konuları. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mayıs 21-23. Polatçı S (2011) Psikolojik sermayenin performans üzerindeki etkisinde iş aile yayılımı ve psikolojik iyi oluşun rolü. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, Kayseri.Rogers CR (1961) On Becoming A Person (Boston, Houghton Muffin).Ryan RM, Deci EL (2001) On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology 52: 141-166.Ryff CD (1995) Psychological well-being in adult life. Current Directions in Psychological Science 4(4): 99-104.Ryff CD, Keyes CLM (1995) The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology 69(4): 719–727.Seçer Ş (2008) “İş Erteleme Davranışı ve İş Yaşamında İşi Erteleme”, İş ve Özel Yaşama Psikolojik Bakışlar, T Solmuş (Ed.) İstanbul: Epsilon Yayınevi ss. 303-356.Senecal C, Koestner R, Vallerand J (1995) Self-regulation and academic procrastination. The Journal of Social Psychology 135(5): 607-619.Snyder CR, Lopez SJ (2007) Positive Psychology: The Scientific and Practical Explorations of Human Strengths (Sage Publication, USA).Solomon LJ, Rothblum ED (1984) Academic procrastination: frequency and cognitive behavioral correlates. Journal of Counseling Psychology 31(4): 503-509.Stajkovic AD, Luthans F (1998) Self-efficacy and work-related performance: A meta-analysis. Psychological Bulletin 124: 240-261.Stewart M, Reid G, Mangham C (1997) Fostering children’s resilience. Journal of Pediatric Nursing 12: 21-31.Telef BB (2013) Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28(3): 374-384.Tuckman BW (1991) The development and concurrent validity of the procrastination scale. Meeting of The American Educational Research Association Educational and Psychological Measurement 51(2): 473-480.