EMEK SÖMÜRÜSÜNÜN YENİ YÜZÜ: SURİYELİ ÇOCUK İŞÇİLER

Yıl 2021, Cilt: 31 Sayı: 1, 381 - 404, 20.01.2021

Ömer Aytaç , Pelın Kılınç

https://doi.org/10.18069/firatsbed.706880

Cited By: 1

Öz

Suriye’deki savaş ve zorunlu göç olayı birçok insanı yerinden etmiş ve kitlesel göç akımlarına sebep olmuştur. Göç deneyimi ile birlikte gündelik yaşam pratikleri değişen Suriyeli sığınmacıların, hayatta kalma stratejileri de değişmiştir. Bu stratejilerden biri de çocukların çalışma hayatına katılmalarıdır. Başta bir insan hakları sorunu olarak çocuk işçiliği, küçük yaştaki bedenlerin ve onların emeklerinin istismarı ve sömürülmesi anlamına gelmektedir. Ekonomik yetersizlikler, aileye destek olma, ebeveynin olmaması/hasta olması ya da ebeveynin iş bulamaması, okula gidememe vb. gibi nedenlerle Suriyeli çocuklar çalışmak zorunda kalmaktadır. Bu sebeple zorunlu göç sonrasında yeni bir yerde hayata tutunmaya çalışan Suriyeli çocukların çalışma koşullarının nasıl olduğunun incelenmesi gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında ise Elazığ ili merkezindeki 308 Suriyeli çocuğa anket formu uygulanmıştır. Çalışan çocukların yaptıkları işler, çalışma süreleri, aldıkları ücretler, çalışmaya isteklilik durumları, okul ve çalışma hayatı arasındaki ikilemleri bu çalışmanın ana temalarıdır. Bu açıdan Suriyeli çocukların işçiliği konunun sorunsal boyutlarını ve derinliğini ortaya koyması açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Suriyeli çocuklar, Çocuk İşçiliği, Suriyeli çocuk İşçiler

The New Face Of Exploitation: Syrian Children-Workers

Öz

The civil war in Syria and mandatory migration displaced many people and caused mass migration flows. The Syrian refugees, whose daily life practices changed as a result of migration experience, changed their strategies of survival, as well. One of these strategies is the inclusion of children in the working life. As a human rights problem first and foremost, the child labor means the exploitation and abuse of bodies in childhood and their labor. The Syrian children have to work owing to the reasons such as economic insufficiencies, supporting the family, lack of parents/illnesses of parents or parents’ struggle to find a job, not being able to go to school etc. Consequently, the working conditions of Syrian children, who try to hold onto life in a new place after the mandatory migration, should be examined. Within the scope of this study, a survey form was conducted among 308 Syrian children in city centrum of Elazığ. The main themes of this study include the works done by working children, their working hours, salaries paid, their willingness to work, their dilemmas between school and workings. In this respect, the labor of Syrian children is significant in terms of presenting the problematic aspects of the topic and depth of it. 

Anahtar Kelimeler

Migration, Syrian children, Child Labor, Syrian working children

Kaynakça

• Adıgüzel, Y., (2016), Göç Sosyolojisi, Ankara, Nobel Yayıncılık
• Altun, F., ve Birinci, M.,(2015), “Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Uygulamalarının Göç Yönetimi Bağlamında Değerlendirilmesi”, Disiplinler Arası Göç ve Göç Politikaları Sempozyumu, 29-30 Mayıs 2015, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, ISBN: 978-605-66079-0-5 İZÜ Yayın No: 12, ss.103-133
• Atasü-Topçuoğlu, R., (2015), “Göç Ve Sermaye İlişkisi Ve Türkiye’de Göçmen Çocuk Emeği”, DİSK-AR, Sayı:4, ss.116-126
• Avşar Kurnaz, Ş., (2007), “Çocuk Yoksulluğu”, Aile ve Toplum Yıl: 9 Cilt: 3 Sayı: 12, ISSN: 1303-0256
• Avşar, Z. ve Öğütoğulları, E., (2012), “Çocuk İşçiliği ve Çocuk İşçiliği İle Mücadele Stratejileri”, Sosyal Güvenlik Dergisi, Sayı:1
• Aytaç, Ö., (2013), “Yoksulluk, Kentsel Sınıfaltı ve Sosyal Dışlanma: Modern Kentlerde Sınıfsal/Mekânsal Yarılma ve Suçlaştırılma Mekânizmaları”, Ömer Aytaç ve Süleyman İlhan (Ed.), Kentsel Yoksulluğu Yeniden Düşünmek içinde (S.65-125), Ankara: Birleşik Yayınevi
• Bayrakçı, E., Göksoy, B., Ve Kahraman, S.,(2018), “Marjinal İşlerde Çalışan Suriyeli Çocukların Toplumsal Kabul Algısı: Van Örneği”, Ed. Ertan Özensel, Gökhan Bozbaş, Fatih Kaleci, Mehmet Nuri Salur, Orta Doğu’da Göç Hareketleri ve Değişen Dinamikler içinde (ss. 120-141), Konya:Aybil Yayınları
• Çavuşoğlu, H., (2006), “Uluslararası Göç: Nedenleri, Tipleri, Türleri ve Göçmenler”, Folklor/Edebiyat, Cilt:12, Sayı: 48, 2006/4, Ankara, ss. 83-104.
• Demir, O.Ö., Atasü-Topçuoğlu, R. Ve Akgül, A., (2015), “Küreselleşen Dünyada Satılık Göçmen Çocuklar”, Göç Çalışmaları Merkezi Araştırma Raporu, Global Politika Ve Strateji Rapor No:3
• Duyar, İ. ve Özener, B., (2003), Çocuk İşçiler: Çarpık Gelişen Bedenler, Ankara: Ütopya Yayınevi
• Duyar, İ., (2010), “Çalışan Çocuklarda Bedensel Yıpranmalar”, Kemal İnal (Der.), Türkiye’de Çocuk Emeği İçinde (ss.184-206), Ankara: Ütopya Yayınevi
• Efe, H,. Ve Uluoğlu, A. S. (2015). “Dünyada Çocuk İşçiliğiyle Mücadelede Gelinen Nokta ve Geleceğe Dair Bazı Öngörüler”, Eğitim Bilim Toplum Dergisi / Cilt: 13 Sayı:51, ss: 46-72.
• Erbay, E. (2010), “Çocuk İşçi Olmak: Çocuk İşçiliğine Retrospektif Bir Bakış”, K. İnal (Der.), Türkiye'de Çocuk Emeği içinde (ss.206-244). Ankara: Ütopya Yayınları
• Erder, S., (1986), Refah Toplumunda “Getto” ve Türkler. İstanbul: Teknografik Matbaacılık
• Gün, S., (2017), Çocuk: İşçi, Yoksul, Göçmen-İktisadi ve Politik Bir Analiz, İstanbul: NotaBene Yayınları
• Harunoğulları, M., (2016), “Suriyeli Sığınmacı Çocuk İşçiler Ve Sorunları: Kilis Örneği”, Göç Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1, ss. 29-63, ISSN: 2054-7110 e-ISSN: 2054-7129 https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/child-labour/lang--tr/index.htm E.T. 05.09.019
• ILO, (2017), “Global Estimates of Child Labour: Results and trends, 2012-2016”, Geneva, September, https://www.ilo.org/global/topics/child-labour/lang--en/index.htm , E.T. 08.06.2019
• İçduygu, A. Ve Sirkeci, İ., (1999), Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Göç Hareketleri, Tarih Vakfı Yayınları, ss.249-268, https://works.bepress.com/sirkeci/17/
• Karaman, B. ve Özçalık, M., (2007), “Türkiye’de Gelir Dağılımı Eşitsizliğinin Bir Sonucu: Çocuk İşgücü, Yönetim ve Ekonomi”, Cilt:14 Sayı:1 s. 25-41. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F.
• Kulaksız, Y. (2014), “Yoksulluk Bağlamında Çocuk İşgücü”, Çalışma Dünyası Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, ss. 91-111
• Lordoğlu, K., vd. (2004) “Türkiye’de Enformel İstihdam ve Yabancı Kaçak İşgücü”, Uginar Proje Raporu, http://www.kuvvetlordoglu.com/yazilar/informel_istihdam_yabanci_kacak_isgucu.pdf
• Özen, Y. Ve Gül, A., (2007), “Sosyal Ve Eğitim Bilimleri Araştırmalarında Evren-Örneklem Sorunu”, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi , 0 (15) , ss.394-422, file:///C:/Users/PB/Downloads/evren-rneklem.pdf
• Özkul, O. Ve Vermez, H., (2009), “Dağlık Karabağ Göçmenlerinin Sosyo-Ekonomik Sorunları”, Bilig Journal of Social Sciences of the Turkish World, Güz, Sayı 51, ss.139-170
• Özyakışır, D., (2013), Göç: Kuram ve Bölgesel Bir Uygulama, Ankara: Nobel Yayıncılık
• Perruchoud, R. Ve Redpath-Cross, J. (Edt.), (2013), “Uluslararası Göç Hukuku-Göç Terimleri Sözlüğü”, 2. Baskı, No 31, https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf, E.T. 09.10.2018
• Sayın, Y., Usanmaz, A. ve Aslangiri, F., (2016), “Uluslararası Göç Olgusu ve Yol Açtığı Etkiler” Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl.18, Sayı.31., ss.1-13
• Sezgin, Y., (2016), “Mülteci Çocukların Korunması Yöntemleri,” Türkiye’de Çocuk İşçiliği Sorunu: Suriye’den Gelen Mülteciler Sonrası Mevcut Durum ve Çözüm Önerileri Konferans Raporu, Hayata Destek Derneği ve Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi
• Soyalp, İ. O., (2016), “Suriye’den Gelen Göç Ve Çocukların Mevcut Durumu” Türkiye’de Çocuk İşçiliği Sorunu: Suriye’den Gelen Mülteciler Sonrası Mevcut Durum ve Çözüm Önerileri Konferans Raporu, Hayata Destek Derneği ve Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi
• Tarlan, K. V., (2016), “Suriyeli Mülteciler: Büyüyen Sorunlar, Daralan Zaman”, http://www.birikimdergisi.com/guncel-yazilar/7771/suriyeli-multeciler-buyuyen-sorunlar-daralan-zaman#.XXYDsygzZPb , E.T. 08.06.2019
• Toran, M., (2010), “Yoksul Çocukların Kaderi: Çalışmak”, Kemal İnal (Der.), Türkiye’de Çocuk Emeği içinde (ss.290-245-313), Ankara: Ütopya Yayınevi
• Uyan Semerci, P., Erdoğan, E. ve Durmuş, G., (2017), “Çalışan Çocuk: Bağcılar ve Küçükçekmece Pilot Araştırması”, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları