Homogeneity of Çanakkale Precipitation Observation Stations and Trend Analysis of Annual Precipitation

Yıl 2022, Cilt: 32 Sayı: 2, 391 - 408, 24.05.2022

Elif Kocaoğlu , Ayşe Çağlıyan

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1050556

Cited By: 3

Öz

In this study, which analyzed the precipitation trend, course and frequency of Çanakkale province, which is located in Marmara Region as a geographical region and reflects the characteristics of Mediterranean climate in general, the total annual precipitation data recorded between 1929-2020 of 21 precipitation observation stations were used. First, the missing data of the stations were interpolated, and the lost years were completed and tested with 4 different homogeneity tests: SNHT, Pettitt, Buishand, Von-Neuman test. As a result of the test of precipitation observation stations with Mann-Kendall Test, Mann-Kendall Rank Correlation Test, Sen's Trend Test and Sen's Innovative Trend, the trend was determined precisely in 6 districts with the same trend result of 4 tests. The increasing trend in Ayvacık, Çan, Eceabat, Ezine and Lapseki districts; In Biga district, the decreasing trend was clearly demonstrated. In the remaining 6 districts, the test results were not evaluated significantly and determined according to the majority status. Accordingly, the upward trend was detected in Bozcaada and Yenice districts and decreased trend in Bayramiç and Gelibolu districts. In Center and Gökçeada district, no increasing or decreasing trends were found.

Anahtar Kelimeler

Homogeneity, Mann-Kendall, ITA, Çanakkale, Sen

ÇANAKKALE YAĞIŞ GÖZLEM İSTASYONLARININ HOMOJENLİK DURUMU VE YILLIK YAĞIŞLARIN TREND ANALİZİ

Öz

Coğrafi bölge olarak Marmara Bölgesinde bulunan ve genel anlamda Akdeniz iklimi özelliklerini yansıtan Çanakkale ili yağış eğiliminin, gidişatının ve sıklığının analiz edildiği bu çalışmada 21 yağış gözlem istasyonunun 1929-2020 yılları arası kaydedilen yıllık toplam yağış verileri kullanılmıştır. İlk olarak istasyonların eksik verileri enterpole edilerek kayıp yıllar tamamlanmış ve SNHT, Pettitt, Buishand, Von-Neuman testi olmak üzere 4 farklı homojenlik testi ile sınanmıştır. Yağış gözlem istasyonlarının Mann-Kendall Testi, Mann-Kendall Mertebe Korelâsyon Testi, Sen’in Eğilim Testi ve Şen’in Yenilikçi Eğilimi ile test edilmesi sonucunda 4 testin aynı trend sonucunu vermesiyle birlikte 6 ilçede eğilim kesin olarak saptanmıştır. Ayvacık, Çan, Eceabat, Ezine ve Lapseki ilçesinde artış eğilimi; Biga ilçesinde ise azalış eğilimi belirgin bir şekilde ortaya konulmuştur. Kalan 6 ilçede ise test sonuçları belirgin bir şekilde değerlendirilmeyip çoğunluk durumuna göre belirlenmiştir. Bu duruma göre Bozcaada ve Yenice ilçelerinde artış eğilimi, Bayramiç ve Gelibolu ilçelerinde azalış eğilimi tespit edilmiştir. Merkez ve Gökçeada ilçesinde ise herhangi bir artan veya azalan eğilime rastlanılmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Homojenlik, Mann-Kendall, Sen’s Slope, ITA, Çanakkale

Kaynakça

• Akyürek, M, Önöz, B., Bayazıt, M., Cığızoğlu, K. (2004). Türkiye Yıllık Ortalama Akımlarının Trend Analizi. IV. Ulusal Hidroloji Kongresi, İstanbul.
• Al-Salihi, A. M., Al-Timimi, Y. K., & Al-Lami, A. M. (2014). The Homogeneity Analysis of Rainfall Time Series for Selected Meteorological Stations in Iraq. Diyala Journal For Pure Science, 10(2-part 1), 60-77.
• Alexandersson, H. (1986). A Homogeneity Test Applied to Precipitation Data. Journal of Climatology, 6(6), 661-675.
• Altın, T., Barak, B. (2012). Seyhan Havzasında 1970-2009 Yılları Arasında Yağış ve Hava Sıcaklığı Değerlerindeki Değişimler ve Eğilimler. Türk Coğrafya Dergisi, 58, 21-34.
• Atalay, İ. (2011). Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği. Meta Basım, İzmir, s.115.
• Ayaşlıgil T. (1997). Kent Gelişimi Sürecinde Açık ve Yeşil Mekân Gereksiniminin Çanakkale Örneğinde İrdelenmesi, (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı).
• Ay, M., Kişi, Ö. (2017). Kızılırmak Nehrinde Bazı İstasyonlardaki Akımların Trend Analizi. Teknik Dergi, 28(2), 7779-7794.
• Buishand, T. A. (1982). Some Methods for Testing the Homogeneity of Rainfall Records. Journal of Hydrology, 58(1-2), 11-27.
• Büyükyıldız, M., Berktay, A. (2004). Parametrik Olmayan Testler Kullanarak Sakarya Havzası Yağışlarının Trend Analizi. S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Dergisi, 19(2), 23-37.
• Cığızoğlu, K., Bayazıt, M., Önöz, B., Yıldız, M., Malkoç, Y. (2004). Türkiye Nehirleri Taşkın, Ortalama ve Düşük Akımlarındaki Trendler. IV. Ulusal Hidroloji Kongresi, İstanbul.
• Çanakkale Valiliği İl Koordinasyon Müdürlüğü. (2020). Sayılarla Çanakkale, http://www.canakkale.gov.tr/dosyalar-ve-veriler-yatirim-ve-istatistik, adresinden edinilmiştir.
• Çağlıyan, A., Ayhan, G. (2018). Türkiye’de Yağışın Mekânsal Analizi. Tücaum 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara.
• Çeribaşı, G. (2018). Batı Karadeniz Havzasının Yağış Verilerinin Yenilikçi Şen Yöntemi ile Analizi. Academic Platform Journal of Engineering and Science, 6(3), 168-173.
• Dabanlı, İ. (2017). Türkiye’de İklim Değişikliğinin Yağış-Sıcaklığa Etkisi ve Kuraklık Analizi: Akarçay Örneği. (Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Hidrolik ve Su Kaynakları Mühendisliği Bilim Dalı).
• Gümüş V., Yenigün K. (2006, Ekim 11-13). Aşağı Fırat Havzası Akımlarının Trend Analizi ile Değerlendirilmesi. 7. Uluslararası İnşaat Mühendisliğinde Gelişmeler Kongresinde sunulmuştur. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• Hirsch RM, Slack JR, Smith RA (1982). Techniques of Trend Analysis for Monthly Water Quality Data. Water Resour Res, 1:107–121
• Hu, Z., Zhou, Q., Chen, X., Qian, C., Wang, S. and Li, J. (2017). Variations and Changes of Annual Precipitation in Central Asia Over the Last Century. International Journal of Climatology, 37, 157–170.
• İçağa, Y., Harmancıoğlu, N. (1995). Yeşilırmak Havzasında Su Kalitesi Eğilimlerinin Belirlenmesi. Türkiye İnşaat Mühendisliği XIII. Teknik Kongresi, 482-497.
• Kadıoğlu, M., (1997). Trends in Surface Air Temperature Data Over Turkey. International Journal of Climatology, 17, 511-520.
• Kahya, E., Arıkan B., Akdeniz E. (2016). Homogeneity Analysis of Precipitation Series in Turkey, ACE 2016, 1-7.
• Kalaycı, S., Büyükyıldız, M., Kahya, E. (2004). Are The Major Streamflow Variables Decreasing in Susurluk Basin (Turkey), Agro-Environ, Udine.
• Kale, S. (2017). Climatic Trends in the Temperature of Çanakkale City Turkey. Natural and Engineering Sciences, 2(3), 14-27.
• Kara, T., Atasoy, E. (2018). Eğitim Coğrafyası Perspektifinden Çanakkale İli. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 1233-1257.
• Karabulut, M., Cosun, F. (2009). Kahramanmaraş İlinde Yağışların Trend Analizi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7(1), 65-83.
• Koç, T. (2007), Kaz Dağı Kuzey Kesiminin (Bayramiç-Çanakkale) Jeomorfolojisi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 5(2), 27-53.
• Özfidaner, M., Şapolyo D., Topaloğlu F. (2019). Adana İlinde Maksimum ve Minimum Sıcaklıkların Gidiş Analizi. Medıterranean Agrıcultural Scıences, 32(2), 237-241, https://doi.org/10.29136/mediterranean.536973
• Öztürk, K. (2002). Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Olası Etkileri. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 47-65.
• Partal, T. (2002). Trend Analysis in Turkish Precipitation Data. (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği).
• Pettitt, A. (1979). A Non-Parametric Approach to the Change-Point Problem. Applied Statistics, 126-135.
• Sağlık, A. (2014). Çanakkale Kenti Rekreasyon Potansiyelinin Kentlerin Yaşanabilirliği Açısından Değerlendirilmesi. (Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Ana Bilim Dalı).
• Salehi, S., Dehghani, M., Mortazavi, S.M. and Singh, V.P. (2019). Trend Analysis and Change Point Detection of Seasonal and Annual Precipitation in Iran. İnternational Journal of Climatology, 1-16.
• Saplıoğlu, K., Çoban E. (2013). Karadeniz Bölgesi Yağış Serilerinin Trend Analizi. 500-512, VII. Ulusal Hidroloji Kongresinde sunulmuştur., Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye.
• Sarış, F., & Gedik, F. (2021). Konya Kapalı Havzası’nda Meteorolojik Kuraklık Analizi. Coğrafya Dergisi, 42, 295-308. Erişim adresi https://doi.org/10.26650/JGEOG2021-885519
• Schönwiese Cd, Rapp J. (1997). Climate Trend Atlas of Europe Based on Observations 1891–1990. Kluwer: Dordrecht, The Netherlands.
• Sen, PK. (1968). Estimates of the Regression Coefficient Based on Kendall's Tau. Journal of American Statistical Association, 63(324), 1379-1389.
• Sneyers, R. (1990). On The Statistical Analysis of Series of Observations. WMO, 415, Geneva.
• Şen, Z. (2012). Innovative Trend Analysis Methodology. Journal of Hydrology Engineering, 17(9), 1042–1046.
• Topuz, M., Feidas, H., Karabulut, M. (2021). Türkiye'deki Yağış Verilerinin Trend Analizi ve Atmosferik Sirkülasyonla İlişkileri: (1955-2013). İtalyan Agrometeoroloji Dergisi, 2, 91-107. Erişim adresi https://doi.org/10.13128/ijam-887
• Tosunoğlu, F. (2017). Trend Analysis of Daily Maximum Rainfall Series in Çorlu Basin. Iğdır Üni. Fen Bil. Ens. Dergisi, 7(1), 195-205, Turkey.
• Türkeş, M. (1999). Vulnerability of Turkey to Desertification with Respect to Precipitation Andridity Conditıon, Ankara.
• Türkeş, M., Koç, T., Sarış, F. (2007). Türkiye’nin Yağış Toplamı ve Yoğunluğu Dizilerindeki Değişikliklerin ve Eğilimlerin Zamansal ve Alansal Çözümlemesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 5 (1), 57-73.
• Von Neumann, J. (1941). Distribution of The Ratio of the Mean Square Successive Difference to the Variance. Annals of Mathematical Statistics, 12(4), 367–395.
• Wijngaard, J., Klein Tank, A., Können, G. (2003). Homogeneity of 20th Century European Daily Temperature and Precipitation Series. International Journal of Climatology, 23, 679-692.
• Yue, S., Zou, S., Whittemore, D. (1993). Non-Parametric Trend Analysis Of Water Quality Data Of Rivers In Kansas. Journal Of Hydrology, 150(1), 61-80.
• Yüce, Ş., Ercan, B., Eşit, M., Ünsal, M., Yüce, M.İ. (2018). Seyhan Havzası Yağış Verilerinin Eğilim Analizi. İklim Değişikliği ve Çevre, 3(2), 47–54.
• Zeybekoğlu, U., Partal, T. (2018). Sinop İline Ait Aylık ve Yıllık Yağış Yükseklikleri ile Standart Süreli Yağış Şiddetlerinin Farklı Trend Analizi Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. İklim Değişikliği ve Çevre, 3(1), 1-8.
• Ziraat Mühendisleri Odası Çanakkale Şubesi. (2020). Çanakkale’de Tarımsal Yapı, Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/344555895